TAWIA THLAHRANG

BUNG 1 

Zaiktu; Lalzuithanga.

(webside pakhat .all mizo tih ah khan ka hmu thin a .side kha an lo titawp daih mai a, hetah hian ka rawn dah ve leh tawp mai e..mi pawi ka sawi em lawng chu maw..zirlai bu ah te pawh a awm kha..) 

 Hmeichhe thlabar au thawm ni awm tak a han hriat chu khawvar hnaih lam ni tawhin Tawia chuan a hria a. A khum atang chuan a han inbeng kang a ngun zawk deuh chuan a han ngaithla a. Mahse, engmah chu a hre leh chuang lo va. A lukham sira kawlphekhawnvar chu a la chhuak a, a tho va, ngaihthlak chian lehzual tum chuan pawnah chhuah a tum a. Kawngkhar hawn a tum lai tak chuan aw chu a han hre leh a, mahse khawilam nge a nih chu a hre lo. A han chhuak a ngawi rengin pawn vawtah chuan a ding a, minute sawmpanga lai tur a han din chuan engmah a hriat leh chuan loh avangin mu tur chuan inchhung lam chu a pan leh ta a. Kawng chu dim takin a kalh a, a kalh fel chiah tih chuan aw chu chiang tak maiin a han hre leh a. Hmeichhe aw, thlabar mangang tawp au a ni tih hai rual a ni lo. Luipui dung vel niin a hria a, Luipui ruamte pawh chu khawk rum rumin a hria a. A ngaih chu a tha thei mawlh lo. “Eng tizia a, zing lam tawh lehnghala khuti laia chutiang aw hre mai nge ka nih chu le! A tu tehlul nge maw ni dawn chu aw?” a ti rilru vawng vawng a. Reife chu hriat leh tumin a han ngaihthla leh na a, a bengthla a cham tih mai loh chu hriat a nei leh ta lo va. A khumah chuan a chhungte tihharh a hlauh avangin dim takin a han mu leh a. Reife a ngaihtuah nep nep hnu chuan a lo muhil leh ta a.

Nilaini zing chu a vawat kher mai. Khua a dur khup mai a. Chawii buh deng tur chuan a han thlir vel a, a rilruin “Vawiin cu feh loh mai tur a nih hi, a sur mai chuan le, kan buh tlemte khu kan tiuk zo mai awm e” a ti nep nep a. Buh a han deng a, a den zawh dan lam chuan ruah pawh a lo tla ta phuarh phuarh a, mahse a tam lem lo va.

Tawia chu a lo tho va, vawt a ti hle mai. A nu rawngbawlna meilum ai chuan herhsawp tar lam tawhah hian a thu a. Ngawi rengin nghafuan rep chu a hem a, tlangval tawng tam lo tak mai, mahse bengvar tak, hawihhawm zet mai, a nu, a pa leh a farnu teho pawh duat thiam tak, thahrui pawh nei tak a ni a. Lehkha erawh chu Silchar Govt. High School-ah kum hnih emaw a zir a, chhungkaw harsatna avang leh sum leh pai lama an harsat zual tak avangin a zawm zel thei rih lo va, chumi kum chuan a chawl a. Hlo thlovin a hmanhlel a, a nau Chawii leh a nu nen chuan lo chu an enkawl a. A pa erawh chu Contractor hnuaia mistiri-a inhlawhfa a ni a. Tin, a u te pathum chuan pasal neiin in hrang an chan tawh avangin amah leh a nau Chawii mai chu an ni tawh a. Chawii pawh chu pasal neih hun zet kum 20 dawn lai a ni tawh a. Nula te lam deuh, ngo leh sa tha tak mai, hmel pawh duai lo tak mai hi a ni a, mahse a tlum ber a nih vangin a chhungte pawhin naupang chhe ena an en, ani pawh an inchhungah chuan naupang chhe awma la awm mai mai a la ni a. A u Kung’in pasal a neih chinah erawh chuan a inti nula ve chauh va. Nula fel tak, mawng zang leh taima, tha tha deuh mai hi a ni a. A u Tawia ang lovin tawng duh leh kawm nuam tak, rual pawh thiam tak a ni. Tawia phei chuan a farnute zinga a chhuan ber a ni a, Aizawl Middle English pawh tha takin a tling nghe nghe a ni.

Chawii buh deng zo chuan a buh den fai chu a rawn chawi lut a, fairel bela chhun pah chuan a u chu a han en a, “Ka rei, ih maw ka u, nizan khawvar lam tawh a ka mumang han makzia mai chu. Luipuiah khuan puan suin kan lo kal dun a, vai lianpui mai hian min lo man bet a, nang lah chuan min lo tlansan daih mai si a, ka hlau chu ka te tuar tuar mai a. Ral atang hian min lo thlir ringawt mai a, mi lo kalsan ta nghal a. Ka han huatzia mai che chu. Chutih lai tak chuan ka han thangharh hlawl mai a. Ka thaw ta huai a. I pawn chhuak lo lut leh emaw ni kha ka han hrilh lek lek che a” a han ti a. A u chuan mak chu a ti rilru viau nain, “Nanga thlaksik mang mai maite chu, I mang ni lek awm zuk nia” ti chauhin a chhang a.

Chaw ei kham chuan an kawt nula Lalpiangi chuan Tawia te chu buh sengpui a tum avangin insiam peih sa diam hian a lo lut a. Tawia chuan “Thu rawh khai Piangi, vawiin hi feh duh tur pawh em ni. Khawchhe eng iau uau leh naupang tap meng ker kur chuan ban an tum lo tih a ni si a. Hetiang chunga buh han seng te chu kan duh dawn em ni ka lo ti mai asin” tiin thutna chu a han pe a. Lalpiangi chuan “I thu a lawm le, Sibudar berin I tih a thu a ni ang chu. Ka rei! Taka” tiin Tawia chu a han en a. “Nizan chu maw – ti mai ila, tukin khawvar tawh lam mah mah kha a ni awm e. Ka mumangah ka lo hmu che a. Luipuiah khuan thing phur turin kan kal dun a, Sakei lianpui mai hian min lo man bet tlat mai a. Nanglah chuan min lo tlansan daih mai a, ka hlau chu ka te tuar tuar a, ral atang hian min lo thlir mai mai a. Ka han harh thut mai a. Ka rei, ka thaw huai huai mai a” a han ti a. A ngaih a tha lo hle nain Tawia chuan “I thlasik mang ni awm reng zuk nia” ti chauhin a chhang a. Chawii chuan hre ve sela chuan chutia a mang ang tak, lo mang ve chu mak tiin a sawi leh ve ngei ang. Mahse Chawii chu chutih lai chuan Thanchhunga te inah nawhalh leiin a lo kal bo hlauh a.

Tih tak na-ngialin ruah chuan ban zai a rel lo. Tam phei chu a tam hauh lova, mahse buh seng nan erawh chuan a mi loh hle mai. Chuvang chuan Tawia chuan feh hun chu thulh a rawt ta a, Lalpiangi pawh chu a haw a “Khuain a zir leh naktuk lamah ka lo thawk leh dawn nia” tiin.

Tawia chu a han hawi vel a, khua chu chutiang deuh reng nia a rin avang chuan, “Khawnge awm rau rau si chuan ka thing hual kha ka zuk kit teh ang” tiin a insiam a. A bahhnuk hreipui hriam tak chu a la a, a ipte lian tawk tak chu a ak a. A dumbawm leh nawhalh ilo vel chu a han khung a. Tui dahlumna flask-ah chuan Chawii chuan thingpui chu a pai turin a han siam sak a. A han inpeih fel chuan thelretkawr a ha a, Chawii chuan “Ka u ka lo kal ve mai mai ang chu? Hnawk mi ti em ni?” a han ti a. Tawia chuan “Kal lo ve, vai lianpuiin a man ang che, I hlau lo’m ni?” tiin fiamthu hian a chhang a. Chawii chuan “E! Ni tak e! Ka kal duh leh teuh lo mai ka lo theihnghilh der a ni” a han ti a. A u chhuak ta chu a thlir zui a, a rilru chuan “A khaw hreawm nen, a han tih tawh hi chu hnialsak theih a ni si lova” a ti neuh neuh a.

Lalpiangi chuan tukverh atang chuan “Ka rei Tawia khawnge I kal dawn vei si?” tiin a han au va. Tawia chuan “Khawi dang lo ve, Luipui kama ka thingzai hual khu ka zu kit ang chu ka ti” a han ti a. Lalpiangi chuan “Khai, min lo nghak rawh, a bul lawkah thing tan sa ka nei asin” a han ti a. Tawia chuan “Mai maia Sakei lianpuiin a man mai tur che asin” a han ti a. Chu veleh Lalpiangi chuan “E! Ni tak, ka duh leh teuh lo mai, ka lo theihnghilh der a ni” tiin a han nui a. Fimkhur takin zu che la, hetiang ni hi zawngin inhliam palh a awl ngai” a han ti zui ve a. Tawia chuan a rilru chuan “An mumang a mak deuh viau si a, kal loh mai tur em ni zawk chu” a ti neuh neuh a ‘Mahse nizan ka aw hriat pawh kha ka zu chian thei mial mahna” tih rilru pu bawk siin a thianpa Thanchhunga te inah pankhawr lei tur chuan a kal ta zel a.

Ralkapi, Thanchhunga nau chuan Tawia lo lut a han hmuh chuan “Ka rei! U Tawi thu teh, nizan ka mang han makzia chu ka han hrilh teh ang che. Hawh awi, ka han theh phawt ang che” tiin pankhawr chu a han pe a. Tawia chuan “Eng mang nge ni ta thin?” tiin a han thu a. Ralkapi chuan “Ih maw Luipuiah khuan eng ti turin emaw kan lo kal dun a. Lengkir hnuiah hian li thuk dum kuk mai hi a lo awm a. A koa kan kal lai tak mai chuan ka lo tla dawn a, thei leh thei lo hian ka lo inham tang tawk tawk mai a. Ka lo te tuar tuar a. Ka hnung lamah hian I lo kal phei a mi han pawt chhuak nawlh mai a. Kotlang rem deuh maiah hian min lo pawm chhuak a, ka han harh zawk mai a” tiin a han hrilh a. Tawia chuan mai a ti ngang mai. A hriat ang zawng zawng hriatpui vektu chu awmin a hmel chu lo thlir kiau sela, mak a tih avanga a danglamzia pawh an hria ang, mahse a hriat ang tumahin an hre lo. Pankhawr chu a han lei a, kal tur chuan a chhuak ta a. Chhuah pah chuan “I thlasik mang ni lek awm a nih chu. I thiar fai nep a ni ang e!” fiamthu hian a han tizui a.

Ramhnuai chu a reh hle a. Sava rah tlan hlim thawm pawh hriat tur a vang hle mai. Khawpui chhunga ar khuang rite chu a chiang zawk mah mah a. Ruah chu a tam lo nain a tla deuh reng a. Tawia chuan a thing hual bul chu a thleng a. A han bei vat vat a. A rilru chuan “Tha taka ka zai theih chuan chak tur zawng a daih teh meuh dawn hi” a ti rilru nap nap a. A hlan rem thei ang ber tura tluktir tumin muang chang chuan a han dawp tan a.

Hmun rem tak, mual pawng, mual dung taka ding a nih avangin leh a velte pawh chu a fai that avangin a thengthaw hle a, chet velna pawh nuam tak a ni. Sir zawnga thingvawkpui tuai zawn pheia a kih thluk phei chuan harsa lo taka hlan pawh siam theih mai a ni a. A tlukna tura a duhthusam hmunte chu chiang fein a han en vel thin a.

Chawfak hun a lo hnaih chuan a kit thlu dawn ta a. A han cheh tawpah chuan a nghing luai a, a awn ta ruai ruai a, muang chang chuan a han tawlh sawn a, a duhthusam ang ngeia a tlu dawna a hriat avangin a lawm ngei mai. A han tlu tur, a hnuk la thlungtu han inpawtchat vel thawm chu a ri tuar tuar mai a. A hma zana hmeichhe au thawm a hriat ang mai kha niin a hria. Luipui ruam chu a khawk rum rum a, a han tlu dur mai a, thingvawkpui tangte chu a vaw bal hneh hle mai. A duhthusam ang chiaha a tluk avang chuan ngaihtha tak maiin a thing bulah chuan a han zuang kai a, hlim zetin mei zuk chu a han siam a. Muangchanga mei zu chung chuan a nau Chawiin thingpui a pai chu a han in a. A in zawh chuan thingluang chu a han zawh zai zai a. A bunna tawk awma a rinah chuan a han chhinchhiah a. “Tha taka zai theih zawngin a thathnem fe dawn hi” a ti rilru a. A tanga zarte chu a han ena, “Hengte pawh hi thinghal a ni zel a, Chawiin a lawm nasat dawn hi” tiin a tangte deuh deuh chu a han chhawk nghauh nghauh va. A ler lam tanga banpuam tiat lai, invaw kul ulh teuh chu a hnuai lamah hian a han dawp a, a chung lamah chuan a han sat bung a. Chutia inulh teuh a nih avang chuan a bingbilet phei a, rualrem lo takin a tlu phei a.

Tawia chuan a han en zui phei chuan a hmawr vuakah chiah chuan hmeichhe pakhat a khaikhupa lo bawk reng hi a hmu ta mai a. A phu zawk a, hnah chuan a hliah deuh avangin tunge a nih a hre thei lo. Hmeichhia a nih erawh chu hai rual lohvin a pawnfen dumah te, a samah te chuan a hriat mai a. A tu chu nge ni ta ang le! A nau Chawii emaw Lalpiangi emaw kha an lo kal ve ang a – a thing kih chuan a vawhlum ta mai em ni ang? An mumangte chu a han hrechhuak uai uai a. A rilru chuan “Mumang kha an sawi ka hrereng si a – enga tana ka han kal ta kher kher chu ni ngai ang le?” tiin a kal ta chu a inchhir hle a. Khur zawih zawih chungin a han phei a, a hma te pawhin chu lai chu hmu chiang viauin a inhre si a. Thing tlukna tura a tan zawn pheite chu a thlir ngun tehlul nen. Hmeichhe awmna a han thlen chuan a incheina atangin Lalpiangi leh a nau chu an ni lo tih a hria a. A khuhtu thingtang chu rang deuhin a han paih kiang a, a thingthi a, a han pawm tho a a lo zawi hniang mai a, a pang erawh chu a la lum thar thar a. A chatthla chauh turah a ngai a. Tawia chuan tunge a nih a hre reng reng lo. Aizawl nula ni awm tak a ni a, mahse Aizawl nula chu hre fai tawh ve hlein a inhre si. Chutiang awm a hre ngaiin a hmuh pawh a hmu ngai si lo.

A incheinate chu a namai lo viau a. A pawnfen chu Sahmul leh Silk chawhpawlh phiar dum nalh tha tak mai hi a ni a. A kar hak chu Sahmul dumpawl, Jumper phiar lum tha tak mai hi a ni bawk a. A kawr hnuai chu puan var pan tha tak, a fual hi a ni nghe nghe a. A nghawngah chuan Silk ‘scarf’ a dumpawl, a vara kah tial hi a invet a, nghet mang lo tak hian a insuih a. Pheikhawk erawh chu a bun lo. A hmaiahte chuan powder leh hnawihsen sulhnute chu a lang thei a, zu rim leh chutiang lam chu engmah a nam lo.

A nau Chawii ang deuh, hmeichhe sang vak lo, mahse ngo tak mai, sam mawi tawk, pian thiam duhawm tak, hmai sin, sawl lam deuh hi a ni a. Tawia chuan a han en nawn leh a, hmanhmawh takin hnahchhawl chuan a han vuak khuh liam luam a, a chanchin Lushai Clerk hnena report tur chuan a tlan ta nal nal a. A thlen chuan thil awm dan chu a han sawi a. Lushai Clerk chuan Police hnena report pe turin a tir leh nghal vat a. Thirsakawrin hmanhmawh takin a tlan leh ta a.

Upaho leh tlangval thenkhat chu an han inau khawm a, upa ho chuan “Khai Dara leh Thiauva, nangni pahnih a hmun in hre bawk a, miin an lo khawih che ang e, a veng turin tlan rawh u khai. Keiniho chuan Dahrawk lam kan lo nghak ang e, Pisa chawlhni a ni a, kan lo tlai deuh maithei’ an ti a. Dara leh Thiauva chu chaw eikham a ni tawh bawk a, an insiam sawk sawk a, an kal ta a. Anmahni mai pawh ni lovin midang pathum laiin an zui ve nghal a. An zuk thlen chuan an han zawng vel a, mahse thing vuak phak hlam sawm lai tur an zawn hnu pawh chuan chutiang awm reng reng an hmu lo tawp mai. Thingluang hnuaite pawh chu an han en chiam thin a, mahse an hmu zo ngang lova. Dara chuan “Khai engmah hi I tidanglam lo ang u, an lo thlen lo nghak ngawt ngawt ila a ni mai. Engmah lo tidanglam suh u an tih kha” a tih avangin engmah chu an tawk che danglam ngam lova.

Dar thum velah chuan Tawia hruai chuan Police Dahrawk leh a hote thahnem fe, Doctor, Lushai Clerk leh upaho, tlangval thahnem fe nen chuan an lo thleng a. Tawia chuan a dahna hmun chu a han pan a, midang chuan an zui a, mahse engmah a lo awm tawh lo. Dara leh a thiante chuan an hmuh zawh loh thu chu an sawi a. A ngaihna hre lo tak mai chuan an hawihai ta mai mai a.

A tawpah chuan zawng turin an vak darh ta a. A thenin lui mawng lam an zawh a, a thenin lui hnar leh a peng tin mai chu an zawh bawk a. Khua a lo tlai hle tawh pawh chuan engmah sulhnu awm an hmu lova. Upaho mangang chuan “I mitvai te a ni lo maw?” tiin Tawia chu an han zawt ngawt thin a. Ani lah chuan “Hmuh ringawt ni se a ni ang pawh a tih theih a. Ka pawm thovin a pangte pawh ka khawih ve ngei si maw le” a ti chauh mai a. Mak an ti ve em em a, khua a lo tlai tak avang chuan a tuk lama vantlang zawn turin an dah ta a.

Tumahin chutiang awm mikhual emaw, khawtual emaw rinhlelh tur hria reng reng an awm lo va. Aizawl leh a chhehvel an han inzawh chhuah ngial pawhin chutiang awm chu an awm hek lo. A tuk khua a lo var chuan tlangval zawng zawng mai chuan chan insemin an phek zawn ta chiam a. Tawia pawh chu a thiante nen an thawk chhuak a. Chawfak hun pawh chuan tumahin chutiang awm sulhnu engmah an hmu chuang lova.

Tawia, Dara leh Thanchhunga te pathum chu chaw fun meuha thawk chhuak an nih avangin nilen an tum reng a. Luipui dung chu ngun takin an zawng chawhma a. Chawhnu lamah chuan Tawia chuan “A! Kan hlawhchham a nih ber hi maw. Ti rawh u, sairil hi I pu ngawt mai teh ang u, in duh ve lom ni?” tiin a thiante chu a han rawtpui a. Tawia chu Dara leh Thanchhunga kal lohna lam kamah chuan a kal a, sairil chu a han sat vel a.

Ngaw vahbak luikam chhengchhe takah chuan a han kal a. Tartiang hmun nuam deuh tak hi a kawi dawnah a lo awm a. Chutah chuan lui pana sairil pu chunga kal chu a han tintuah a. Chutih lai chuan a hma vawkpui-ruangruh ro tang te tak te tea nula nghawnga silk scarf insuih a hmuh ngei kha a lo inkhai va mai chu a hmu ta a. A han hnim pawh chuan nula rim ngei kha a ni tih a hria a. A thiante chu a han au dawn a, mahse a piah kawrte hnarah chuan a han kai phei a. Kawrte hnar chu a han zawh a, kawr chhengchhe fe mai kai theihna tawk tawk hi a ni a. Kawi tih tham mang loh hlam sawmhnih emaw vel tur a han zawh chuan tlem hian a lo kawi a, chumi kawi kual pelh takah chuan lung ngheng hian, rem lo deuh taka thuin nula chu a han hmu a. A lo thi awzawng lo mai. Tawia hmel a han hmuh veleh chuan a tho va, rang em em mai hian a pawm chung chung a, mahse a tawng thei lo. Tawia chuan a paw chawt a, “Hlau reng reng suh, nangmah lam turin alawm ka lo kal” tiin a han hnem a, hmanhmawh theih hek loh, muangchang chuan Luipui an pawh dawn tawh tih chuan Tawia chuan a thiante chu a han au va, “He lamah kan mi zawn pawh ka hmu ta e” a han ti rai a.

Chumi aw an hriat chuan Dara te thian dun chuan an sairil chu tlansanin an pan chho ta a. Lui atang chuan an han au a, mahse chhanna a awm lo. An han auh nawn leh pawhin engmah chhangtu a awm lo. Thehmeh ang vang vang a ni mai. Ralkhata Tuklo hram leh Changsen te duai duai chu an hriat tawk a ni mai a. Dara te thian dun chu an mangang kher mai. Luidung chu an han zawh chho va, mahse a sulhnu awm an hmu si lo. An han chhuk leh ngawt ngawt a. A pen tan tirhna atang chuan an han chhui tan a. Reife an chhui hnu chuan kawrte chu an lo thleng a. Chutah chuan a sulhnu awm chu an hmu tha ta mang lo va. Kawrte chu an zawh thla ta a.

Lui chhuah dawn tepah chuan an thianpa Tawia chu a kut hnungkhirhin a hmai chu nula scarf-a tuam chiah mai khan lungpui sira a lo tal chawt chawt chu an hmu a. Rang deuh chuan a phuarna chu an han phelh a, a zawi der mai. Dara chuan a han pawm a, Luipui kam tiau zawl hmun remah chuan a han dah a. Reivak lovah chuan a lo harh a, a lu chu a dawm vawng vawng a. “A keh em lo maw?” a han ti a. Dara chuan “Engtizia nge maw ni le?” tiin a han zawt a. Tawia chuan a nula hmuh dan leh a puak takzia te chu a hrilh a “Hneh deuh maia mi phih thlaksak lawptu awm ang mai hi a ni a. Ka han lehhawi tur chu ka tukkhum ko hi ri chawrhin ka hria a, chuta chin chu engmah ka hre ta lo reng reng. Mak tak mai a ni” tiin a tukkum chu a han dap vat vat a. An han en lat lat pawh chuan talhtum hnu awm a awm chuang si lo. Dara chuan “Eng nge a nih I hre si lo maw?” han ti thin mahse Tawia chuan a hre der si lo. Nula scarf chu a han en a, a han hnim a, “Amah kha ramhuaite a ni hlawm ang ka ti, ti rawh u I han chhui leh teh reng ang u. Chutia mi han sawisak dan nungchang chu” tiin scarf chu a ipteah a ak a, a thin a rim hle mai a.

Tlangval chak ve tawk tak pawh nia a inhriat nen, chutia namen lova hneh taka han sawisak a ni ta mai chu inring ve vea inbeih a chak hle a. A chem chu a han hum sauh sauh a, hma chu a hruai ta a. Reife an zawn leh hnu pawh chuan sulhnu awm pawh chu an hmu ta chuang lova. Awm lo zawn ang vang vang mai a ni a, a tawpah chuan haw zai an rel ta a. An thlen chuan thil awm dan zawng zawng chu upaho an hrilh a, scarf pawh chu an pe bawk a. Mahse chuta tang ringawt chuan tumahin nula chu tunge a nih hriat chhuah rual a ni lo.

Bung 2

Zirtawpni zing dar 10 velah chuan vantlang thahnem tawk tak chu Police thenkhatte nen nula sulhnu bawk zawng tur chuan an awmkhawm hlawm a. Khua chu a tha hle nghe nghe a. Chawii te nufa chu Lalpiangi nen an pathumin buhseng turin an chhuak a. An mumang leh Tawia thil hriat leh chutianga buaina namen lo tak lo awmte chu mak ti takin an sawi vel luam a. Anni changin mak an ti a ni lova, a hria apiang chuan mak an ti theuh a.

Tawia mai lo chuan chumi nilaini khawvar dawn thlabar hian mangang au thawm hre ve pawh chu an awm bawk si lo. A hre teuh ber Lalai pa putar pui lah chuan “Zing lamah chuan Ungau han hram raih raih hi chu ka hria a, chu lah chu mihring rawl han tih rual chu a ni si lova” a ti a. Mi thenkhat te phei chuan chu nula chu “Ramhuai lam mah mah a ni ang e” fiamthu titak hian an lo ti bawk a. A sulhnu hmu awm bawk si lo, Tawia’n a hmuh dan a han sawi lahin a hamsa chuan thi ang der a ni a, a hnu lahin a lo la thi lo chiang mai si a. Mak tih loh rual tur pawh a ni lo reng a ni.

Zawn dan tur chu an sawihovin, tum chu an han insem leh diat diat hlawm a. Silai nen, chem nen inralring sain an tih dan tur kawng tinrengte chu an rawt vel a, ralpui phiar takin an phiar mai a. An la chhuak hman lo tih chuan Sairang atanga telephone lo thleng chu Tlangval Kunga, Rahsi chuan a rawn keng a.

“Tukin khawvar lam dar 3 velah khan Maji SUNDARLI-a mite’n Sairang suar thlangah nula tui tlahlum an chhar a, Aijal damdawi in panin an rawn zawn chho ve. Hetah tumahin tunge a nih an hre lo. A incheina chu khawrhnuai var fual, pawnfen dum wool leh silk chawhpawlha phiar, a kawr Jumper dumpawl a ni” tiin. Chu chu an hriat chuan Tawia nula hmuh ngei chu a nih an rin avangin leh Sairang Police te pawhin ni ngeia an rin bawk avanga fiah chiang tura rawn thawn chho an nih avangin an zawn tum chu an thulh ta a. Tawia pawh chuan “A nih mai chu” tiin mak ti takin Police ho rual chuan an phei ve nghal a.

Tlangvalho pawh chu mi zawn hmuak tur leh a chanchin hre chakin an kal ve ta bawk a. Ruang a lo thlen chuan doctor leh dahrawkten an khawih danglam hmain Tawia chuan ngun takin a han en vel a. Mahse a hmuite chu a lo vung puam nasa tawhin a taksa engkim mai chu hriat rual loh khawpin a lo chhe tawh a. A incheinaah erawh chuan danglamna a hmu lo. A thil hriatreng pakhat a nghawnga khuavang chhinchhiah a hriat kha a han en a, mahse a awmna lai vel tur vun chu a lawngin a pilh chhe vek tawh bawk si a. A tihngaihna hre lo chuan “Ani hi a nih loh chuan midang han puh tur chu an awm si lo” a ti ringawt mai a.

Doctor exam turin an kalsan ta a. Tlai lam a lo nih chuan Doctor report dan chu hetiang hian Tawia chuan a lo hria a. “Nula thianghlim kum 20 vel mi a nih rin a ni. Tuia chesual, tlahlum a ni lova, a hrawka rehhlum a ni zawk. Hliam dang nasa engmah thihna khawp a awm lo. A thihna a rei lo berah ni thum vel a ni tawh tih chiang taka hriat a ni” tiin. Chuti a nih berah chuan a nula hmuh kha chu a ni thei si lova, a nih loh leh chu nu thlarau chu em ni ta zawk…

Mi tam tak chuan fiamthu ti takin “He nu thlarau hi a ni ngei ang” an ti nghe nghe a. Tawia pawh chuan ring miah lo chungin “Thlahrang an tih hi a ni mai thei em? Tak tak em maw ni dawn chu le aw! Thla khatianga pawm leh khawih theiha a awm hrim hrim chuan thla pawh ni se, vawi khat chu ka hmu leh ang” a ti rilru ran a.

A ngaihtuahnaah chuan a lut fu ngang a ni ang e chumi zan a mumang pawh chuan a nula hmuh khan “Aw Tawia min chhan ta che, chhan ka ngai a ni” tia lo ko lawm lawm hian a hmu a. A han harh chuan mak a ti em em a.

BUNG 3

Inrinni Bazar kal vanglai a ni a Chawii pawh chu Bazar kal turin a insiam a, a u chuan “Kei chu ka ram vak dawn, I thlenah heng hi lo su ang che. Vaiva tlan Luipui mawng lamah khuan ka zu chang teh ang” a han ti a. Chawii chuan “I nula thlarau kha I hlau lo’m ni? A man leh mai tur che nia” fiamthu hian a han ti a. Tawia chuan “Ka hmuh leh vaih chuan a thi talin ka rawn hawn tawh dawn nia. Hmeichhia a kara han thlarau leh tawhte chu” a ti a. A ramvah ipte chu a ak a, chawfun leh meizuk tur ilo velte chu a thun a, a silai chu a pu a, a chhuak ta a. A rilrua “Mumangah pawh min chhan rawh ti na lawm lawm, engah nge ka han chhanchhuah loh ang ni” ti chungin Lupui lam chu a pan ta a.

Khua a lo tlai hle tih chuan Chawii chu mangang rilru takin Thanchhunga te inah chuan a zanriah ei kham chu a kal a. Chhunga chuan “Engnge I duh Chawii? I u in a kap thla em?” a lo ti a. Chawii chuan “Khai a lo la haw hleinem, chu chu asin ka rawn hrilh dawn che, a mak chen chen em mai” a han ti a. Chhunga chuan fiamthu deuh hian “A zawlnu a hmu leh ta pek a ni ang e” a ti a. Chawii chuan “Chu chu asin ka hlauh ni. A hmu thei hrep mai si a, eng emawte a ti ta mai a ni ang tih ka hlau deuh a” tiin a han nui a. Ralkapi chuan “Thu hla a nih chu” tih pahin pankhawr chu a han pe a “Kha ei phawt teh” a han ti a. “A khai, a nih leh ka lawm e” tia pankhawr a han hmawm pah chuan “Ka u zet hi chu ngaihthat loh deuh pawh hian a thil tum tawh chu han sawisel sak ngam a ni si lova. Engah min ngai hek lo, ka thin a ti rim riau, mangang hian mi siam leh thin a” tiin awm ngaihna pawh a hre mang lova “Zu zawn tak a nia ka duh mai ni” a han ti zui a. Chhunga chuan “han ngaichang deuh ila, lo la haw ta lo fo a nih leh kan la ngaihtuah ang chu mawle. Engnge mipa ramvakte chu chuti taka I ngaihtuah duh ni, a lo haw mai ang. Tlai pawh a la tlai chhe lova, kan zu lam chuan a thin a rim mai zawk tur asin. Sa te a kap ang a, a rawn buaipuite pawh a ni mai thei a, alo hawng ve mai ang chu” a han ti tak na a, ani pawh chu a ngaih a tha chiah lova.

Khua chu a lo tlai tial tial a. Luipui ruam lampang thlir chuan Chawii chu rilru mangang tak chungin tukverah a dak a. A nu leh a pa inbiak velna leh an tawng thawmte pawh chu hre lo khawpin a ngaihtuahah chuan a rilru chu a kal dang a. Inkhawm darte chu a ri bal bal hlawm a. Ni danga inkhawmte a dam phawt chuan a ngaih pawimawh theih tehlul thin nen chumi zan chuan inkhawm zai pawh a rel lova. A nuin “I inkhawm dawn lo’m ni?” tia a han zawh pawh chuan “Ka u lo haw hma chu” a tihsan mai a. A nu erawh chuan “A lo haw mai ang chu, eng em va ti suh a ni ramvakte chu a dan alawm” tiin inkhawm tur chuan a chhuahsan ta a.

Inkhawm chanve lai awm vel chuan Chhunga leh Dara an lo lut a. Chawii chuan a u lo la haw lo fo tih a han hrilh chuan an ngaih a tha lo tlang hle a. Mahse inkhawm ban thleng chuan an han nghahpui a. Inkhawm ban pawha a la lan tak loh fo avang chuan Chhunga te thian dun chu ngaihtha thei bik hek lo, a ngaihtuah tur chuan an chhuak ta a. Thiauva an sawm a, silai nen kawlphekhawnvar eng tawk tak nen an chhuak ta a. An thianpa ber anih avangin mualpho thlaka vantlang han pun chu an duh lova. Chawii pawh chuan kal ve tep a tum a mahse an awihsak lova.

Luipui dung chu an zawh thui tawk hle tawh a, vaiva tlan an chan thin hla ber pawh chu an zuk thleng ta a. An han au thin a, engmah thawm an hre lo. Chuta tanga kawi thum emaw chu an han kal chhuk leh a, a sulhnu awm pawh an hmu chuang lo.

An ngaih chu a tha lo tlang kher mai. Dara chuan “Silai hi han kap ila” a han ti a, Chhunga chuan “Kap lo ve” in lama mite reu reu khan an lo hria ang a, a thi ta emaw an ti hlawm ang e” a ti a, hma chu a hruai a an kal leh ta a. Thui lo teah chuan Lungpher chungah hian “Ka sulhnu rawn chhui rawh u – ka hmu e – a sulhnu ni awm. Tun hi ni tlak vel a ni – Tawia” ti hian a inziak kuau va. Chumi an hmuh chuan an lungmuang ta deuh a, “Heihi nitlak vela a ziak a nih chuan thui vak a kal dawn loh hi” tiin an han au vak vak a, mahse thehmeh ang vang vang a ni a. A sulhnu ni awm chu an han chhui a, zan thilah chuan chuti maia han hriat hleih theih ni hek lo, lui dung chu an zawh leh ta ngawt ngawt a. A khat tawkin an au reng bawk a.

A ngaihna chu an hre lo hle a. A sulhnu hmu bawk si lo, luidung han zawh vak mai lah chu a fel chuan an hre si lova. An thinpa, a chanchin engmah sawi tur hre lovin in lama han hawnsan mai lah chu thil tih chiah an ruat bawk hek lo. Engpawh ni sela, luidung chu an theih chin chin khawnvar hma chu zawh an tum ta phawt a.

Chawii chu a mangang em em mai a, thawm a han ngaithla thin, engmah thawm reng reng a awm si lo. Khawvar hlan chu a nghakhlel em em a. A nu leh pa pawh chu an mu tha thei bik hek lo. Thanchhunga-te chanchin tal hriat hmaa vantlang tihbuai chu an hreh bawk si. Chumi zan chuan mutmu an tuah lo a ni ber e.

Zing khua a lo var chuan an chanchin chu zep hlei thei an ni ta lova. Tlangvalho chu an inpun khawm ta a. Val Upa Zahlira hovin eitur engkim thlamuanna tawk nen zanriah a tul pawha riak thei nghal mai turin tukthuan ei kham chuan an thawk chhuak ta a.

Zan a nih avangin sulhnu an hmu thei mai lo a lo ni a. Chhunga te thian zaho chuan khua a han var meuh chuan awl takin thui fe chu an chhui thei ta a. Kham kar awih tak kal ngam awm mang lohna-ahte hian sulhnu chu an hmu zel a. Dara chuan “Khai, hei khuavang nula rim kawng a ang sawt em mai! Saphu kuaahte kan la inchhui lut hlawm ang ka ti” ti fiamthu chung hian a han nui karh karh a.

Nakin deuhah chuan a chawlhna ni awm tak thing bulah hian vaihlo zial bung paihte chu an hmu a. A chang chuan a hnu-te chu a let zawng hian a han kal leh ngat ngat thin a. Reiloteah chuan Serluiin Tlawng a finna an lo thleng ta a. Chutah chuan lung chungah hian “Min ngaihtuah suh u. Pathian-ni dar 7 vel – Tawia” ti hian a lo ziak leh a. A kalna zel awm lam hawi chuan thalin a kawh tir a. Thal chuan Tlawng dung lam a kawh avangin kal thlaka meizuk siam paha Reiek kaia chawl tur chuan an chhuk ta a.

Reiek kaia an awm lai chuan Zahlira leh a thiante chuan Reiek kai chu an lo tla thla ve a. Thanchhunga chuan thil awmdan zawng zawng chu a hrilh a. Zing dar 7 vela Serlui chhuaha a awm chuan eng kawng zawng mahin thui a la kal hman a rin loh thute chu a sawi a. Zahlira chuan an eitur kente chu a phawrh a, Thanchhungte thianzaho chuan chawte chu an han ei a. An peih fel chuan zing dar 9 vel a ni a.

Chaw an ei kham chuan lui mawng pan chuan an kal leh ta a. A hnunga lo kalte hmuh atan an kalna lampang chu thalin an han kawh tir a. Dar 11 velah chuan Zahlira chuan Lungpui chunga ‘X’ inziak hi a han hmu a. A han ding chat a, a ngaihna a hre mang lo hle a. Chhinchhiahna dang a awm emaw tiin a velte chu an han zawng leh ngial a, mahse an hmu si lo. Lui mawng lam bawk chu an zawh leh ta ngawt a.

Thui an la kal lo tih chuan thlang deuha Silai ri an han hria a. Hmanhmawh takin chu lam chu an pa ta a. Lung bang sang tak tak, kal harsa tak mai hlir chu a lo ni ta. Harsa ti fe chuan an kal zel a, kawi an han chhuah chuan thlang fea lungbang sang tak mai, kal harsa lehzual awmah hian Tawia chu a hmaa nula kal tai tai nen chuan Dara chuan a han hmu ta a. A thiante chu a han khawhhmuh a, an han en chuan lungbang chung zawl rem china Tawian nula a han hlan chho dawrh chu an han hmu a, an han au raih a. Tawia chu a lo lehhawi a, a kut chuan a hui a. Chu nula chu thutpui ta hian an hmu a.

Kal chu a harsat avang chuan an awmna hmun thleng tur chuan minute 15 dawn lai a duh a. Dara chu a thleng hmasa ber a. A han hmuh chuan Tawia chu lungpui ngheng hian daihlimah a thu a. A awm ngheng chuan nula chu maimi chhingin a bei a. Dara chuan “E khai, I hmu ta nge nge maw?” tiin a han pan .,a Tawia chuan “Hmu ta nge nge, thu rawh a chau em a, muhil rawh se” tiin nula darah chuan a han vuan a, a sam chu a zut mam sak a.

A chanchin chu a sawi duh lo. “Sawi nawn leh tho tho tur, nakinah hlim takin ka la sawi dawn nia. Kham hnuaiah erawh khu chuan Ramhuai a nih loh pawhin Phung tia zet, putar lehnghal ka kap thla a, chu erawh chu zu en teh u” a han ti a. An eitur kente chu an han phawrh a, Tawia chuan nula chu a han kai harh a, a han meng a, a vela mite chu a han en a, zawite chuan Tawia hnenah chuan “I thiante an ni maw” a han ti a. Ei tur an hlui te chu ei a han tum na a, mahse a ei thei lo. A hmel chu a dang diau mai a, han en reng reng hian hlau hmel a la pu hliah hliah a. A thlir tute chuan an khawngaih em em theuh mai.

Chawlhni tlai lam ni tlak dawn ruai chuan Aijal Civil Hospital-ah nula leh Tawia’n “Ramhuai” a tih mai chu an zawn lut a. A hmu duha mipui pungkhawm chu tam mahse tlemte mai lo chuan an hmu lova. Damdawi in pindan bikah chuan nula chu an dah a. Doctor chuan a hming a han zawt a, a sawi theih loh avangin Tawia chuan “Parmawii a ni e” tiin a lo hrilh a. Parmawii chu tuma biak an phal lova. A hrawk chu damdawia sawisak pin a ni tih a hria a, theihtawp chhuahin a enkawl nghal vat a. Tawia’n ramhuai a tih mai ruang erawh chu a tuk a zai turin mitthi zai inah an dah ta a.

Bung 4

Thawhtanni

Tukthuan ei kham chuan Kawla chu a inthlak a, darthlalangah inenin a sam chu a khuih tha a, Tawia-te in lam pan chuan a chhuak a.

Amah hi kum 45 nupui la nei lo a ni a. Rei tak chhung chu Syhlet Police-ah a tang a, chumi hnuin Kawl ramah a kal leh a, chutah chuan Kawlho damdawi lam zirin rei tak a awm a. Chumi hnu chuan Mizoramah a lo tla thla leh a. Aijal-ah in pakhat a lei a, awm hmun a khuar ta a. Amah pa taima tak a nih avangin a inah pawh chuan awm tha hman lovin sum peiin Tlawng dung lamah te, vai ram thlengin leh chhak lam pang Kawl ram thleng thlengin a tei khual reng a. Ina a awm chhung hi chu a khat mah zawk a. Pa cher deuh lam, nelawm tak leh zaidam tak hmel a pu a. Tawia nen phei hi chuan an inkawmngeih hle a, amah hi a lo upat thawkhat bawk avang leh nupui la nei lo anih avangin ‘U’ pawh a hlawh hle a.

Tawia-te in a han luh chuan chaw an lo ei mek a. Tawia chuan “E lo leng rawh, u Kawl” tiin thutna chu a lo kawhhmuh a. Kawla chuan vawiin lam eng nge tih I tum, hna dang I thawk bik dawn em ni? I thlahrang hmuhho pawh kan an va tul awm ve” a han tih chuan Tawia chuan “Ka ti asin buh seng laklawh lai tak cu a ni nain vawiin lam chu va lan loh theihah ka ruat lova, ka van kal dun ang chu maw le. Engmah thawh tur I nei hran awm si lova” a han tih chuan Kawla chuan “Ni e, chu chu asin ka rawn kal chhan deuh. I nula chhanchhuah pawh chu ka hmu ve chak viau a nia” a han tih chuan Chawii chuan “U Kawl, hmeltha deuh a nia. Ka u pawh hian a ngaizawng deuh ni tur a ni. Nangman nei hlauh teh ka ti” a han ti a, an nui dar dar a.

Tawia nu chuan “A buaithlak zetin a hna thulhthlak zet zawng a nih hi. Mahse le, vawiin angte zawng va lan leh awm tak a ni a, a thei theiin lo lam chu kan va kan a ni ang chu. A thawk thei ber tur lah a Ramhuaiten an tibuai an tibuai mai si a” a han ti a. Kawla chuan “Tawia thlahrang an tih an tih tak hi maw le, a ramhuai a ni ber ang chu” a han ti a. Tawia chuan kam thuah pah chuan “An ti rawk mai a, ka duh lo viau asin maw le” a ti nang nang a. Kawla chuan “Thlahrang hi an han ti mai zel a, kei chu ka ring thuai lo reng a ni” a han tih chuan Tawia chuan “Kei pawh I ngaihdan ang chiah chu ka ngaihdan a ni” a lo ti ve thuai a.

Damdawi in an va thlen chuan Doctor-in Parmawii chu a lo sawisak mek avangin Tawia leh Kawla chuan darkar khat zet an nghak a. Parmawii an han sawisak fel chuan a hrawk ping pawh chu tihdam harsa a nih loh avangin a lo nep huai tawh a. Aw chhang satliah ang lekin a lo tawng thei tawh a. Chutih lai chuan Sapte chu a lo thleng a, Parmawii thusawi ngaithla tura thuho zingah chuan Tawia te thian dun chu Sapte chuan thuttir an phal ve ta a.

Doctor report chu an han ngaithla hmasa a, “Engmah hliam na leh tur lama sawisak pawh a ni lova, a nulat thianghlimna pawh la khawih chhiat sak loh, ruh chuktuah engkim pawh a ngai ang niiin a hrawk leh a chauh em em chu a enkawl ngaihna a ni. A hrawk pin nan mutna damdawi nena chawhpawlh eng emaw chu an hmang a, mahse a rei tawh avangin eng damdawi ber nge a hriat theih loh” tiin.

Sapte chuan Parmawii chu “I chanchin I sawi thei ang em?” tia an han zawh chuan Parmawii chuan a chanchin chu hetiang hian a han sawi ta a. “Reng rama awm kan ni a. Ka nau nen ka pu te Sialsuka awm kan turin kan lokal a. Tlawng dungah lawngah kan lo chuang a, zan tam kan riah chhoh hnu chuan kan khua a thim tawh tih hian pa lianpui mai hi kan lawng chuannaah chuan a lokal a, ar hi a rawn khai bawr teuh a. Mazi ho chu an lawm nasa khawp a. Sairang chu zanah hian kan thleng a. Mazi ho nen hian chu pa chu an inbe bawrh bawrh a, kan lam chu a lo hawi a, ‘Sairang kal tur kan ni a in duh chuan mi zui rawh u’ Vaitawng hian a ti a. Keini pawh chuan khaw luh hlan kan nghahhleh avangin kan zui ta a. Kan thuamhnaw te ti mai ila, thingrem te te pahnih chauh chu a keng a, kawng a hria a ni ang chu kan ti a, kan zui ta a. Tlawng dungah chuan zanlai tawh daihah hian kan chho ta a. Ramhnuai deuh ruihah hian min kalpui a, reiloteah chuan Tlawng chu kan tla thla leh a, pumpelh a ni a, a lo hnai kher nghe nghe a, lui kan tla thla chu a ding vung vung a, kan thingrem a khai chu leiah a nghat a, ka nau Mawii chu a pawm thut a, a te tuar a. Ka thinrim chuan ka thing hmuh chuan ka haw vaw zawt zawt a, mahse pawisa chuang hek lo, ka nau chu tuiah chuan a hmin pil ta mai a.

A lo chho chu lo vuak ka tum leh a, a thin chu a rim em em mai a, kan thihna tur ni ngeiah ka ruat a tlanchhiat nachang pawh ka hre hek lo. Mahse ka tiang chu a man a, ka lu chu ri chawrhin ka hria a, chuta chin chu engmah ka hre ta lo a ni. Ka han harh chuan a la thim a, vawt hi ka ti nasa khawp a. Ruah mal hi a tla fiap fiapin ka hria a, ar khuang that that te pawh chu a hriat theih a. Ka han men chuan ka bula pa lianpui mai thu chu ka han hmu leh a, ka hlau mangang chu ka te chul a. Ka lu chu nghet deuh mai hian a kuah a, saidawium hian eng emaw ni hi mi han tulh lui a. Chuta tang chuan ka lei hi a phuar ang maiin a khawng a, au ka tum pawhin au theih rual a ni lo. Ka mit deuh sulh sulh hian ka hria a, turin min hria a nih ngei dawn hi ka ti a rei pawh ni loah chuan engmah ka hre leh ta lova. Eng chena rei nge chutianga ka awm pawh chu ka hre lo. Ka han harh leh chuan min lo titho mek a, ni pawh a sang tawh hle a. Kan bula thing chu a lo tlu zuah mai a, mihring tawng nak nak hi ka hria a. A kovah mi pu sauh suaha, chak em em mai hian mi zuanpui dawrh dawrh mai a, kar lovah chuan lui mawng lam hla zet mai hi kan thleng ta a. Zan a lo ni a, a chhang chu artui pawh tiat lo hi mi han pe a, zankhuain pukah min dah a, ka bulah chuan mut pawh muhil ngam lovin a thu reng mai a. Ka chet hlek hi chuan rang em em hian mi han vuan thuai thin a. A tukah chuan mihring thawm kan hre chhen mai a, mi bihruk puiin a hmanhlel a, mahse nikhaw hriat loh chang ka ngah em avangin sawi tur mumal ka hre mang lo.

Chawhnu lamah chuan kan awmna puk pakhat chep zet atang chuan kan han chhuak a, lui dung lamah mi kalpui a han tum a, mahse mihring thawm a hriat avangin kawrte hi mi zawhpui ta a. Chutah chuan min nghat a” tiin Tawia chu a han en a, “Min rawn hmu kha – Karei! Mumang ang vek niin ka hre mai. Ka han hriat leh chu pukah hian a ni, ka han harh chuan min lo nuih vur vur a, khawi lama thei emaw ni hi mi han pe a, ka ril a tam bawk a ka han ei a, a lo ei theih viau mai a. Ka kut leh ke chu a phuar a, min kalsan ta a. Ka chauh em avang chuan ka lo muhil ta daih mai a. Ka han hriat leh chu” tiin Tawia chu a han en leh a, “Min paw bahlat a, a han hmu che ni tur a ni, I lam panin kan lo kal a, ka han hmu ve che a, mahse karei min nghat a, ka kut leh ka ke a phuar si, che thei hek lo, I hre thuai si lova, I hnungah khan a lo zuang phei a, ka au thei bawk si lo. A han beng lai che pawh kha ka hmu a, mahse ka thin phuin min hnawh chau a ni ang chu engmah ka hre leh ta lova. Chuta tang chuan engmah hi mumal taka hriat pawh ka nei meuh lo. Min rawn chhanchhuah lai kha ka hre riai ruai a, engtiang takin nge min rawn hmuh tak dan pawh ka hre mumal mang lo. Mahse min rawn chhanchhuak tih chu ka mang hriat ruai hi a ni mai a. Thilte kan ei a, tui te ka in hnu erawh kha chuan ka hre chiang tak tak chauh a ni. A! mang lam ang ruai hi a ni mai a, ka sawite pawh chu a dik vek nge vek lo pawh hriat thiam a har khawp mai. Mahse ka nau Mawii tuia a hnim hlum lai chu ka hre chiang ngang thung mai” a han tih chuan sawi har pawh a tiin hrehawm a ti hle tih chu a hmelah pawh chuan a lang a.

Sapte chuan “A lawmawm khawp mai. Tuna tan chuan tawk rih rawh se, I tan tawng pawh a hahthlak lutuk a, kan lawm e” a han ti a. Doctor chuan Nurse ho hnenah chuan midang tumah biak awih rih loh thu leh tumah hmu tura a pindana luh a remtih loh thu a hrilh a. Tawia te thian dun pawh chuan biak leh hran chu Doctorin a awih loh avang chuan an tum bik ta lova.

Chutih lai chuan kawngkhar chu pawn atangin a rawn inhawng a, damdawi in Chokidar chu hlauthawng hmel pu tak hian a lo lut a. Doctor hnenah chuan “Ka pu, inzaina in chu ka va hawng a, mahse zai tura nimin tlaia an dah kha a bo daih mai. Tukverh zawng zawng lah chu tha taka kalh vek a ni si a. Kawngkharpui lah chu keiman chabi ngeia ka hawn chawp a ni a” a han ti a. Makti tak chuan doctor leh sapte chu an han inen a. Tawia pawh chuan Kawla chu a han en a, “Ramhuai emaw ni tak tak dawn le, a thi chiang hle si a” a han ti sap a. Kawla chuan ngaihtuah thui tak nei ni awm takin chal dawm meuh chuan “A ni thei lovang, titu an awm tih a hriat reng alawm” tiin a chhang a.

Sapte chuan Dahrawk Babu leh Police pahnih ko turin mi a tir nghal a. Anni chu zai in lam pan chuan an kal ta a. Tawia te thian dun pawh chu zui ve zel turin an hrilh a. Inzaina in an han luh chuan mihring thisen thang rimin pindan chu a khat a, an rawmawl an la chhuak a, an hnar an hup a. A mak kher mai! Inzaina dawhkan chu a ruak huai a. Thisen duk tak takte chu hmun hnih hmun thumah a lo tling a. Dawhkan atanga thisen luang liamte chuan inzaina dawhkan hnuai chhuatte chu a la tihnawng chuap a. Chhuatte chu an han enchiang hle nain chowkidar rah tih hriat reng reng chhuat vaivut paw deuh laia pheikhawk bun ngai lo hniak tih hriat fahran, ke zungpui tlu tluna chiang taka hmun li hmun nga laia lang zoh zoh tih mai loh chu hmuh tur a awm chuang lo. Tukverh kalh tinte chu an han sawi velin pawn lam leh a vel thui takte chu han en vel thin mahse sulhnu thar engmah hmuh tur a awm chuang lova. An beidawngin an hrilhhai tlang hle a.

Dahrawk Babu chu Police pahnih hruaiin a lo thleng a. Thil awm dan zawng zawng chu Sapte chuan a hrilh a. Tin, inzaina inah chuan tlai dar 6 thlenga Police duty tir turin a ti bawk a. An han inrawn khawm nak nak pawh chuan an bangbo hle a. Tu in emaw a ti a nih chu an ring theuh a, mahse han puh tur tumah an hre si lova. Parmawii hnen atang lahin hriat tur a awm si lo. An puh ber tur, thi tawha an ngaih lah a ruang a bo daih mai si a. Mizoramah hetiang thil a la awm ngai loh avang erawh chuan pawi an ti hle a.

Sapte chuan a ngaihdan a han sawi a “A bul chu Sairang vela intan a ni phawt mai a. Heng lai vela mi tumah an ni thei lovang. Chuvangin Sairang Police ho thirhruiin hrilh nghal ila, hetiang lam kawnga an mitmei lo len nghal tur leh tupawh an rinhleh zawng deuh lo man turin. Ruang hi chuan Sairang lam lam zawng a thleng thla lo tawp ang a, mahse a titu hi chu khawi dangah a awm lovang. Amaherawhchu heng laiah chuan ruang zawng turin vantlang tir ila, veng tina tlangau turin Lushai Clerk hriattir nghal nise” tiin. Tawia leh Kawla chu a han en a “Nangni thian dun pawh tlawmngaih in chhuah a ni ang chu” a han tih chuan Kawla chuan “Ni e. Theihthawp kan chhuah ngei tur alawm” a han tia . Tawia chuan Sapte hnenah chuan “Ka pu, hei thil awm dan chu hetiang hi a ni ta si a. Parmawii nunna pawh chu a la hlauhthawnpuiawm thei hle lo ang maw? Damdawi inah pawh zan lama duty dah a tha dawn lawm ni?” a han tih chuan Sapte chuan “Chu chu le, Doctor ngaihdan a ni ang chu” a han ti a. Doctor chuan “Damdawi in lam chen chena Police ho tihbuai chu a tul lo ang. Chutiang zawng keimahni mi duty an awm reng a, thil hlauhthawn awm a ni lo ang e” a han ti a.

An haw kawngah chuan Tawia chuan “U Kawl, a mak mai mai I ti lo maw? Tlai dar 6 thlenga inzaina in han ven ngawt chu. Hei lo liama ‘Se bo hnua se kawng khar’ a awm chuang dawn em ni? Chu lovah Parmawii kha ven zawk awm tak, a nunna hi a hlauhthawnpuiawm viau si a” a han tih chuan Kawla chuan “Ni e maw le, mahse Sorkar dan a ni a, tul lo ven hi. Motor accident te hi alawm nileng zak zaka kan police nih lai pawha kan ven thin. A tul vak lo thin teh a nia. ‘Enquiry’ an lak fel hma hi chuan dan a ni ber ang chu ka ti mai a, kan inveng kan inveng mai thin a ni. Tin, Parmawii thuah kha chuan Doctor kha chuan a tih awm tak chu a ti ve a ni. Damdawi in hotu ber a ni a, ama damlote veng him zo lo nih kha a tan a zahthlak lutuk dawn a, Sapte hma meuha police ruai tura han ngen chu ama lam thu leh a dinhmun ngaihtuahin a fel zan lo a ni” a han ti a. Chutia Kawla’n a han tih takah chuan Tawia pawh chuan “A ni awm hle tak e, chutiang thleng thleng ka lo ngaihtuah ngai lova” tiin a rilru chuan Kawla chu fing a ti hle a. “Anih UKawl, Sapte ngaihdan kha eng emaw chu ang I tih? Sairang thlengin I ring ve em?” tiin a han zawt a. Kawla chuan “Kha fing ka ti ngawt mai asin. A rutu ni ila tunge maw Aijal-ahte chuan awm duh ang i ni, mahse a sawi dan ang khan mi ruang chu a dah hlat vak a rinawm loh. Tunge mahni ruk chhuah ni se khu chen chena mihring ruang pu thla peih ang?” a han ti a. “Anih chu ti chu Sairang chu I zu ngaihven ve zawk ang hmiang. Parmawii hi ka ka khawngaih viau asin. Lo lam hna chu hlawhfa pawh kan la mai tur lah ni; nang lah I duh ang anga vak chhuak thei I ni si a” Tawia’n a han tih chuan Kawla chuan “Chu zawng ni lo ve. Remchan lohna dang ka nei hran zawng a ni hauh lo, mahse zu kal rawk mah ila keini tih theih tur a tlem em asin. Police angin kan rinhleh deuh te kan man ve thei awm si lova. Rinhlehte zu nei tehreng pawh ni ila, kan hming thatna tur chuan Police-in an man duh mai teuh lo em mai; kan inti buangbar mai mai a ni” a han tih chuan Tawia pawh chuan awm a tihpui hle a.

“Inzaina ina mitthi zai tur dah a bo daih mai a, zawn tur a ni e” tih chu Aijal khaw veng hrang hrangah chuan a darh thuai a. Mi tam tak hnathawka an chhuah tawh avangin school naupangte pawh bang thei bik hek lo, School-te pawh chu an khar phah chung chung a. Ni tlak hnu thlenga dai vel leh hla deuhte an han dap hnu pawh chuan khawii vengah mah chuan an hmu zo chuang lova. A zawngtute lah chuan “Ramhuai a ni mai alawm, chutiang mitthi tu’n va ru suh. Hmanna a van dawn nen” an ti bawrh bawrh a.

Bung 5

Thawhtanni Zan

Thawhtanni zan dar 2 velah chuan damdawi ina nurse duty leh dam lo zawng zawng chu hmeichhe thlaphang au ri bawk chuan a thawng tho hlawm a. An hotu nu, Staff Nurse, Pi Lianchami ho chuan duty ho chu khawnvar nen an lo chhuak a, chowkidar pawh chu an han au tho va. Bathlarah chuan hmeichhe pakhat kawrhnuai chauh ha hian a lo mu reng a, khawnvar enga an han en chian chuan an thiannu Ringi duty ve bawk chu a lo ni a. Pi Lianchama chuan a mar chu a han dek a, rang deuh hian a phu zawih zawih mai a. An hmelah chuan an thlabarin an hlau em em theuh tih a hriat a. An hotu nu chu a han ding a, a nau teho thlaphang taka lo ding chu a han en a “Engdang a ni lovang, engemaw hmuh sual a nei ang a, a hlau lutuk a thidang a nih hi. A khum lamah I zawn phei mai teh ang u, a tha leh mai ang” a han tih chuan Ringi chu a pindanah chuan an la lut ta a. Khawlaite chu khawnvar nen an han fan chiam hnu pawh chuan engmah an hmu lo. Parmawii an dahna pindan chu tha takin a inkalh a, ani Parmawii lah chu tui ti em em in a lo muhil chiah chiah mai bawk si a. A ngaihna hre lo tak chuan damdawi in bathlarah chuan an vei huai huai a, a chanchin han zawh tur Ringi ber lah chu chanchin han zawh theih a ni bawk si lo. Doctor ko tur chuan chowkidar chu an tir ta a.

Chutih lai chuan damdawi in lam pana mi pathum lo chho tham tham chu an zu hmu a. An khawnvar khai eng atang chuan pakhat chuan puak a nei tih an hria a. Kar loah chuan an lo thleng chho va. Thanchhunga chuan an chanchin chu a han sawi ta a “Zanlai pelh tawh mah khan chhuata thil tla ri dup hian min tiharh a. Ka kawlphekhawnvara ka han en chuan ka nu chu kan tukverh bulah chuan a lo mu reng mai a. Ka tho thuai a, ka han ko tuar tuar a, mi chhang hlek lo mai a. Ka han sawi lawp lawp pawh chuan a harh thei chuang reng reng bawk si lo. A mar chu ka han dek a, rang deuh hian a phu zawih zawih a. Ka thawmah chuan ka chhungte pawh chu an lo harh a, khumah chuan kan zawn chho ta a. A mar chu a khat tawkin ka en reng a, zawi zawi chuan a hniam telh telh a. A harh leh mai chu kan beisei a, mahse chuti maia a harh theih tak si loh avang chuan ka pa ngaih a tha thei ta thlawt lova. Damdawi in lama kal hma tha berin ka hria a; midang pawh pun buai duh lovin hei azan azanin kan rawn inpaw phei ta chuk chuk a nih hi” a han tih chuan duty-ho leh damlo harh zual deuh bathlara awmte chuan Thanchhunga thusawi chu mak ti takin an ngaithla thap a.

Pi Lianchami chuan “Eng dang vak a nih bik loh chu, hlauh nei awmin aw rawlte a chhuah lo maw?” a han ti a, Thanchhunga chuan “Chutiang aw rawl chhuahin a awm lo a ni ang, hlauh neia au te zawng ni se, a tu emaw tal chuan hriat awm a ni a. Kei a hre ber lah chuan thil rit tak chhuata tla ri dum thawm chauh ka hria a, eng ti tura tukverh bula kal nge a nih pawh ka hre lo. A thawh lai awm lah ka pa pawhin a hre bawk hek lo” a han ti a. An awmdan inang deuha a ruat avang pawhin Pi Lianchami chuan Ringi bula khum ruak chu buatsaih turin a hrilh a, chutah chuan an muttir ve ta a.

Ringi pindanah chuan Doctor nghak chuan an awmkhawm taih a, “A mak teh kher zawng a nih hi hei keini pawh kan lo buai nasa mai asin, au te ri te kan hria a, kan han en chian chuan Ringi hi bathlarah hian a lo tlu reng mai bawk a. Kan naute lah hian an hlau em em lehnghal a” Pi Lianchami’n a han tih chuan Thanpuii chuan “Hlau lo thei nang, kei chu tun thleng hian ka tiril a la khur a la khur asin. Inzaina ina mitthi lo bo lai tak a ni lehnghal a. An zawn lut tur ka hmuh khan mi rap riau mai a, ni danga mitthi ringawtte enga ka ngaih loh tehlul nen” a han ti a. Thanchhunga chuan “Nangni ho chu in huai khawp alawm, hmeichhe dang ni se tunge rawn pawn chhuak ngam ang? Kan tunlai thil atang ngawt pawh hian hmeichhe tam fe chu zun zung pawhin an chhuak ngam hleinem. Kan lo phei pawh Ralkapi leh Vana chu an hlau tih ka hre mai” tiin a nau Ralkapi leh tleirawl te an ina riak Vana chu a han en a. Ralkapi chuan “Ka hlau tak tak asin. Sikulpuikawn chho kan lokal phei chuan thawm hriat hi ka inring tlat a, ka u kawr hmawr ka pawt ka pawt mai a ni” a han tih chuan Vaivakawn ruama chiang tawk taka Ungau hram thla raih raih chu an hre lehnghal a, inen hrek hrek chungin hmeichhe ho chu an inngheng khawm talh talh a.

Doctor leh chowkidar lokal thawm an hriat chuan an thaw huai a. Thil awmdan zawng zawng doctor hnena Lalchami’n a han hrilh hnu chuan doctor chuan a han exam vel a, “Thil dang engmah a ni lo ve, engemaw hlauhna tak an neih vang a ni mai. Hmeichhia hi an chak loh bik avangin hlauhna tak an nei leh thinrimna thuah pawh an khawngin emaw, thidangin nikhaw hre lovin rei tak tak an awm fo reng a. Anni pawhi hi an lo harh chhuak leh mai ang. Amaherawchu an lo harh pawhin ‘an thil hmuh chu doctor-in sawi a phal rih lo’ ti ula, thingpui leh thil lum lampang intir ang che u. Tunlai kan thil awmdan a fel loh avangin an tawngka ngei Sapte hriatah ka duh a, naktuk zingah Sapte hriat ngeiah sawi rawh se” tiin a sana chu a en a, a chhuak leh ta a.

BUNG 6

Thawhlehni

Thawhlehni zing dar 8 chuan Sapte, Doctor leh Dahrawk Babu te chu Ringi pindanah chuan an lo lut a. Sapte chuan ruang bo chungchang nen inzawmna neia a rin avangin thu ngaithla ve tur a Tawia leh Kawla a koh tir pawh chu an lo thleng ve nghal a. Ringi leh Thanchhunga nu chu an lo thu harh peih tawh a. Nurse zan duty-ho leh Thanchhunga te unau za chu an la awm bawk a.

Doctor chuan an chal leh an mar te chu a han tham vel a, “Tunah zawng in that leh tawh hi, in dam chiang leh bal tawh a nia. Dimdawi dang pawh a ngai hran tawh lovang. A lan danin eng emaw tithlabartu che u in hmuhin chumi in hlauh luat avanga thidang mai in ni a. In thil hmuhte chu hei Sapte leh Dahrawk hmaah hian sawi turin ka duh mai che u a ni e” a han ti a.

Ringi chuan a hmuh leh hriat dan chu a han sawi ta a, “Thil eng emaw pawh rik ang hrawk hian mi tiharh a, ka han thu hlawl a, ka tukverh puanzar hi ka han keu va Parmawii an dahna tukverh saw a lo inhawng reng mai a. Khawnvar pawh a en ngai tein a eng reng a, ka rilruin, a zual ta ang a, an sawisa em ni dawn chu aw ‘Pindan hranga mu ngang hi ka ni a, min kai harh duh lo a nih dawn hi’ tiin inthiamlo tak chuan pheikhawk pawh bun lovin thawm ngaithla tur chuan ka chhuak phei ta a. Ka va hnaih deuh pawh chuan thawm ri engmah hriat tur a awm chuang lova. Zawitein kawngkhar chu ka pan a, ka han bihthla ru dek dek a, karei, ka hlauhzia mai chu, Palian deuh mai, lu var veu vo, hang dum run hian Parmawii chu a nghawngah leh a kaihza a kuahin a khum atang chuan a lo chawi kang mek a, tlan bo pui tum ni awm tak hian tukverh lam te chu a han en kual a, a mit lah chu a de var ruai mai bawk a. Ka hlau lutuk chu ka te tuar a, chuta chin chu engmah ka hre leh ta reng reng lo a ni. Mitthi-te leh thlarau-te hi hlauh ngaihna ka hriat loh tehlul nen kan mitthi pa thlarauah ngei khan ka ngai mai a” a han ti a.

Mak ti tak leh che chang lo tawp chuan an ngaithla thap a. Dahrawk Babu chuan “Eng hun vel nge nia I rin?” a han tih chuan Ringi chuan “Sana ka nei lova, eng hun vel awm nge ka sawi thei lo. Ka thawm an hriat hun lai vel chu a ni mai ang a. Pi Chami ten an hre thei zawk ang” tiin a chhang a.

Pi Kawli, Thanchhunga nu chuan a han sawi ve leh a “Kei tehlul chuan a hun vel chu ka hre bawk lo ang a. Chhunga tena an hriat nghal loh chuan. Pawnah zun zungin ka va chhuak a, ka lut leh tur chuan a vawh em avangin ka puan chuan ka han intuam tha a. Thli lah chu a thaw vuk vuk reng a. Ka lut tur kawngkhar han hawng chuan kawng dung phei lama thawm ri tlat tlat hi ka han hria a, ka han en chuan Sebawng hi chak zet maiin mei kawhin a lo lim phei zur zur a, rang deuhin ngaizel lam pan chuan a tlan liam ta zel a. Kawngkhar ka han kalh zawh chuan ka ngaih a tha ta mang lova, tute emaw hian mikhual Sebawng thlun an phelh ru anga a mangang tlan vel a nih dawn hi ka ti deuh a. A lo phei leh ngei ringin a chhuahtute pawh an hriat theih tak hlauhin tiin thlir tumin tukverh bul chu ka han pan a. Thingrem chunga thu meuh chuan ka bihthla a, ka zawng darthlalang chu ka han hru fai thuak thuak a. Kawng dung chu chiang takin a lang thei iar a. Chutia thawm ngaichanga ka thut lai chuan awi! Ka ngaihtuah ngawt pawhin ka hmulthi a la ding thei sung sung mai. Tuna Ringi han sawi tak ang khan Phung tia zet mai, lu var veu vo, koki zawl durh mai hian kan tukverh kawm chu a kut khinghniha vuan hian a rawn bih ta duk mai a. A kutte chu hmul deuh thur hian ka hria a, ka lum pup a, nikhua ka hre lo chu a ni nghal ta mai a” a han ti a.

Dahrawk Babu chuan an thusawi zawng zawng chu a lehkhabu-ah chuan a lo ziak zel a. Staff Nurse Pi Chami leh Thanchhunga chu a han en a, “A hun lai awm chu in hre thei lo maw?” tiin a han zawt leh a. Pi Chami chuan “Ka sana chu ka lo en chiah lova mahse dar khat vel lai tur chu a ni ang” a han tih chuan Thanchhunga pawh chuan a hun lai chiah a sawi theih loh thu leh zan lai chu a pel tawh ngeia a rin thu chu a han hrilh a. Dahrawk Babu chuan a lehkhabuah bawk chuan a han chhinchhiah leh a.

Doctor chuan Chami hnenah chuan “Aw le, tunah chuan an in lamah an haw thei tawh ang a Ringi pawh zanin lam chuan duty rih lo se, a aiah midang in lo inruat ang a, Parmawii erawh chu ka va en leh ang a, tin, Doctor phalna lo chuan tumah be tur leh en turin kal phal suh ang che u. Nizam lam chanchin hi hre lo se ka duh a, amah a that chian hma chuan tuma tlawh ka phal rih lo a ni” a han tih chuan Parmawii pindan lam pan chuan an chhuak ta a.

Parmawii chu a lo harh tawh a, Doctor chuan, “I tha zel em? Ni zam lamte enge I an?” tia a han zawh chuan Parmawii chuan “Ka tha khawpin ka hre mai. Tukin phei chu ka harh viau ta mai nghe nghein ka hria a, nizan lah chu ka mu nasa khawp a, ka thanharh awm reng reng pawh ka hre lo” a han tih chuan Doctor chu a bu nghut nghut a. Nizan lam thawm hre awma a lan loh avangin a lawmpui hle a.

Kawla chuan “Hei a ei theih takin tiin eng eng emaw ei tur kan han keng a, a pek theih ang em?” tiin Doctor chu a han en a, Doctor chuan “Theih e, ei lamah insum vak tur a awm lovang. Chami kha hlan ula” a han tih chuan Kawla chuan a ipte khai atang chuan artui, serthlum leh chhang chu Pi Chami hnenah chuan a han pe a. Pi Chami chuan Parmawii locker-ah chuan a han dah tha a. Parmawii chuan Tawia leh Kawla chu a han en a, “In va han ti lawmawm ve! Engah nge khatiangte in rawn tih duh ni” a han tih chuan Kawla chuan “Ti duh e a, engmah tham a nih loh hi tha leh thuai la kan va ti em!” a han ti ve a, Tawia pawh chuan “I tha leh mai ang. Doctor pawhin engmah natna harsa dang a nei lo ve, ‘a chauh luat vang mai a nih kha’ a ti che a, reiloteah I tha ve leh mai ang. Kan la rawn kan fo dawn che nia, thlaphang reng reng suh” a han ti a.

Chutih chhung zawng chuan Doctor, Sapte, leh Dahrawk Babu chuan fang velin tukverhte chu an lo en vel a. Parmawii khum lam an rawn pan leh chuan Doctor chuan “I tha zel ang, reiloteah I chhuak leh thei mai ang. Hei Sapte leh Dahrawk Babu-in an rawn hmu duh che a, kan lo kal mai a nia” tiin Parmawii pindan chu an chhuahsan leh ta a.

Damdawi in bathlara damlo en tum tha khawm chu titi eng emaw tak sawi hian an lo phusa hlut a, Pi Lianchami chuan “Engati nge khata in bengchhen hlut mai. Damdawi in a nih hi in hre thin lo’m ni?” tiin a han hau va. Thanpuii chuan “Pi Cham, nizana Ringi hmuh kha thlahrang a ni ngat mai. Sairang kawngah pawh an hmuh an sawi a, a hmu tupa ngeiin a sawi alawm. A hlau lutuk a, a tlanna lamah a ban a bawh kak a, thuitir turin a lo kal a nih saw” a han tih chuan Doctor leh Sapte pawh chu an phawk hle a. Doctor chuan chu pa chu rawn hruai lut turin a hrilh ta a.

Doctor pisaah chuan Sapte, Dahrawk Babu leh Tawia te thian dun chu an thu thap a. Chami chuan pa pawr ang chep chawp, a ban tuam han en reng reng pawha hmanhmawh taka tuam tih hriat fahran chu a han hruai lut a, kawngkhar chu a khar a, doctor chuan “I ban chu a na viau em ni?” a han tih chuan chu pa chuan “Na vak lo ve, mahse ‘Thui a tha ang e’ an tia kan rawn pan mai a nia” a han ti a. “Nizanah thil hriat I nei a ni awm a, hei Sapte leh Dahrawk Babu hmaah hian chiang takin han sawi teh le, I ban chu chumi hnuah Nurse hoten an la sawisa dawn nia” Doctor chuan a han ti a. Dahrawk Babu chu kawlawm nen a thusawi te ziak tur chuan a lo inpeih reng a.

Doctor ngen ang chuan chu pa chuan a chanchin chu hetiang hian a han sawi ta a. “Ka hming chu Thawnga a ni a. Bawngtawlailir ka khalh thin a. Nimin chawhnu khan Sairang kan rawn chhuahsan a, tawlailir pathum kan ni a, kan rawn inzui thliah thliah a. Ka thiante pahnih chu an phur a rih deuh avang leh bawng la chhawr than mang loh hmang an nih avangin an buai hle reng a. Mel 8-a kan lo chuan chhuah chuan kal zel an huphurh ta deuh va. Mel 8-a rawra chhuho bukah chuan min riah san ta a. Kei chu ka bawng hman a that bawk avangin ka lo kal ta zel a. Ka mut a tui hlein ka bawngte pawh an kal hle a ni ang chu ka han harh meuh chuan Rangvamual thlang kawi sei lai ber chu kan lo lut tan a ni reng mai a. A vawh em avangin muthilh leh mai tumin ka puan chuan ka han inkhulh leh a. Mahse ka chhak kawr ruam sang deuh hlek atang chuan patling nui ri uar uar hi ka han hre ta a. Ka hlau chu ka puan chuan ka inlukhup a, chechang ngam tawh hek loi ka thlan tui chuan mi bual pup pup reng bawk a. Ka bawng lah chu ka tiding ngam tawh bawk si lo. Anni lah chu thawm ka hriatna zawn kawr lam panin hma lamah chuan an kal zel mai si a. Reiloteah chuan tawlailir chu a ding tih ka hria a. Kaltir tur chuan awrawl ka chhuah ngam bawk si lo. Khawii lai zawn nge tiin ka thlir ngam bawk hek lo. Ka bing chuk chuk hi a ni mai a.

Chutih nakalai chuan ka chhak feah chuan a hma aia ring zawk mah tur chuan a han nui leh ta uar uar a, ka hmulthite chu a ding sung sung a, ka hlau lutuk tihngaihna hre lo chu ka zuang tho thut a, tawlailir hnuaia latin ung tak inkhai hi chu a lo de re re a. Rang deuh tak chuan ka han herh hlum a, engtin chuan ka awm dawn chu ni maw ka ti mai a. Chutih lai chuan ka chung chu a ri dut a, tawlailir pawh chu a nghing lawih a, ka hlau mangang chu ka kalna hnu lampangah chuan ka tlan let ta chiam mai a. Hlau hle e ti lo chuan ka lehhawi hram a. Ka bawng tawlailir chungah chuan pa lianpui mai dum ren run, lu var vo mai hi a lo thu run mai a, ka hmai hup chung chuan ka tlan ta zel a. Ka bawngte chu a vua ni tur a ni, a vuakna hrui vai velte chu a ri fiak fiak thuai thuai a. Kawi hnih zet ka tlan a, a chang leh ka han tlu thin, chutiang chuan ka tlan ta chiam mai a. Kawng sira buk ka hmuh veleh ka tlan lut rawk a, mahse buk ram a lo ni a, tumah an awm lo. Chutah chuan ka thu tlaivar ta ringawt a. Ka banpuam chu thip deuh vang vanga ka hriat avangin thim thamah chuan ka rawmawlin ka han tuam ta chawt chawt a. Khua a var fel ta tihin chuta tang chuan ka lo chho va. Ka bawngtawlailir chu ka han ngaihtuah tehlul nen engmah ti lovin a chhak kawi kawng sirah chuan an lo ding a, bungrua te chu ka han en vel a. Mahse a ngai te vekin an lo la awm a. Rangvamualah chuan ka thil hriatte chu ka han hrilh a, thawm hriat an nei ve reng rem tihte pawh ka han zawt a. Mahse, tuman engmah thawm hria an awm lo nain khuti lai vel khu a hrang viau a nia, Thla-ai leh thla rumte pawh hi an hre fo thin reng a ni min tihsan mai a. Ka ban tuam chu an han en a, thiin a lo char khawn uaih mai bawk a. Thi a chhuak hle tih an hriatin phelh lova damdawi in lam panpui vang vang turin min ti a, thuite a tul min rinpui bawk avangin ka bawngtawlailir chu ka hnutchhiah a, ka lo kal nal nal a ni” a han ti a.

Sapte chuan “Mel 8 in lo thlen chuan eng hun nge ni tawha I rin?” a han tih chuan Thawnga chuan “Sairang atanga chawhnu chhuak kan ni ka tih tawh kha, khawnge ka rin danin zanlai pawh a la ni lovang” a han ti a. “Anih engtia rei nge buk ramah chuan khawvar hmain awma I inrin?” tia Dahrawk Babu-in a han zawh chuan “E khai, rei deuh mai le. Zankhat ai chuan rei mahin ka hria, khua a var hara a var har zia mai chu!” tiin Thawnga chuan a chhang a, an nui ta ham ham a.

Thawnga’n a chhuahsan hnu chuan midang chu an Sapte-ho chuan an han thu khawtlai a, an lu a haiin thil han dah tur pawh chu an hre lo tlang hle a. An mi ruang bo lah chu veng tina an zawn tir pawhin hmu an awm si lo. Chu lovah a hma zan lama an thawm hria leh an thil hmuhte chu thlahrang lovah chuan han puh tehchiam ngaihna an hre bawk hek lo. A hun kar tihtham awm mang si lo, hmun karakik tak takah a inlai a ni si a. Hun dangahte hian a la rawn bei fovin thawm a la neih zelte pawh an hlauthawng bawk nen.

Sapte chuan “Thil han tih dan awm hriat zawng a harsa hle a nih hi. Han rin awm lah chu kan nei miah bawk si lo. Sairang lam atangin engmah report lokal kan la hmu bawk lova. Engpawh ni se, tihngaihna dang awm ta lo pui chu thawm awm leh atangtein kan ngaichang a nih mai loh chuan. Amaherawhchu Parmawii pindan erawh hi chu hun eng emaw ti chhung chu zanah chuan Police duty dah ila titu awm a niha rawn ruk chhuah tum a nih ngei zawngin thlahthlam chi a ni dawn lova. Rawn beisei a nih pawhin manchhuah awl ber a ni dawn a, chu chu kan thiltih theih chhun a ni rih phawt mai hi” a han tih chuan an tin darh ta a.

In an han thlen chuan Tawia chu a insiam sawk sawk a. Lo lama a chhungte buh lakpui tur chuan riah tumin a liam ve ta nghal a.

Thawhlehni zan khua a han thim tan atang chuan Aijal chu a reh thuap mai a. Thlasik khua lah chu a hnim ruihin ruah mal a tla deuh fuap fuap a. Khawimaw veng vengah thli rum tleh thawmte chu a hriat huau huau reng a. In tin maiah chuan “Tawia THLAHRANG” an tih mai, mi hrang hrangina an hmuh dan chu an sawi huai huai a. Hmeichhe zun zunga chhuak ngam awm hek suh, naupang lah chuan tapchhakah an pate kapkar an bel a. Tawia thlahrang chu hlau si, ngaithla chak bawk si chuan an meng kar hlawm a. Tlangval nula rim tur chhuakte pawh a hlawm deuhin an inhawr khawm a, han fal deuh chu “TAWIA THLAHRANGIN a man ang che” an han ti zui a. Khawlai dungte chu a reh tlawk tlawk mai a, thawm han hriat tur a vang kher mai.

Thim hlima Thanchhunga nu a kan zawh chuan Kawla chu Tawia te in lam pan chuan a han chho va. A han luh chuan tapchhaka Chawii leh a inleng lo thu khawm chuan thlahrang chanchin bawk chu an lo sawi liai liai a. Chawii chuan “U Kawl! Lo thu rawh, a lum nuam khawp asin” tiin thutna chu a han pe a, Kawla chuan thu pah chuan “Khawnge I u hi” a han ti a. A nu chuan khum atang chuan a chhankhalh a, “Hna thulh tam a inti deuh emaw chu ni, ‘Ka riak dawn e’ a ti mauh a. Kan rawn hawsan ta anih kha” a han tih chuan Kawla chuan “A va huai thin ve maw le! Thlahrang pawh chu a hlau ve lo’m ni?” a han ti fiam a, Chawii chuan “Ka haw thin ngawt alawm maw le! Ka hlauhpui tehlul nen hian min tihreawm thei thin hle si a. Uan angah emaw a neih ni, kan hlauhpui a, hreawm kan tih phahzia lah hi mi a hriatpui duh thuai lo mai a ka u em em hi chu” a lo ti ve hlak hlak a. A nu chuan “Amah mai chuan a riak bik nang, kan ri-ten pawlbuk nuam deuh an nei a, thlamahte chuan a hreawm awm nen, a va fin phei ve lo thei nang” a lo ti a.

Chawii chuan “U Kawl, vawiina an thlahrang hmuh dan an sawi zawng zawng chu han sawi teh. Ka han zawh lah chuan a sawi tha duh lo emaw ni. Kan hlau ang tih a hlau emaw ni, a sawi ho zo vek mai a” a han tih chuan Chawii inlengte pawh chuan “Han sawi tak tak teh a! Kei ka hre chiang chak viau a nia” an lo ti ve lat lat a. Kawla chuan fiamthu hian “Ka sawi tak tak zawngin in hlau vanga, in mu ngam hlek lo tur a nia” a han tih chuan Chawii nu chuan “Nia maw le, Chawii phei kha chu a dawihzep tehlul nen. La en deuh lai pawh khan tirh theih nghal tawh loh chuan! Taka vawiin lamte eng nge Kawla I tih ve tak zawk a” a han ti a. Kawla chuan “Hlimen lamah ka damdawi ka zuar e ka ti ve a, hralh lah chu ka va hralh thei a ni hek lova. ” a ti a. “A ni teh tak e, nang hi zawng hi I taima a, I vak kual I vak kuala, ina I awm leh awm loh pawh hriat theih ta loh. I awm reng emaw tih laite hian I lo zin hman leh daih a. I la zin emaw tih leh I awm laite a lo ni leh angreng bawk a” a han tih chuan Chawii inleng teho pawh chuan an lo Amen puiin “U Kawl zin bo leh bo loh hriat hi a har tak tak a ni. A awm emaw tia damdawi han lam tum te hian a lo zin daih a” an lo ti ve nek nek a. Kawla chuan “A ni ngawt mai asin. Damdawi hi khawtualah hian hralh a har em maia, kei pawh chu ka tum hun lem lovah hian ka chhuak ve thut thut mai bawk a ni” a ti a.

Chawii teho chuan an nawr sek avangin Kawla chuan thiam tak leh a hlauhawm thei ang ber chi chuan zinglama an thu va hriatte chu a sawi a. Mak an tiin a hlauh pawh an hlau reng mai. Chutia an han titi takah chuan zan pawh chu a lo rei thawkhat ta viau va, Kawla chu haw turin a han ding a, Chawii chuan “U Kawla chu haw I tum rawk elo? Nangmahin I awm si a, thlahrangin a rawn man mai tur che asin! I hlau lawm ni?” a han ti a. Kawla chuan “Nih mi ka va riahpui emaw chu ni ang, ‘Chawii khawnge I riah?’ an tih chuan ‘U Kawla thlahrang hlau ka riahpui a nia’ I ti lauh lauh dawn nia” a han tih chuan khuma Chawii nu mu pawh chu a lo nui ve bawk a. Chawii chuan “Parmawii lah chu hmuh pawh an phalsak si lo che u a. Ka u lah hi a lung a leng ni tur a ni, a tawng duh lo lehzual a. A la at phah ang ka ti nia. Mikhual nulate a lo ngaizawng tehreng mai a, ka haw ngawt a ni” a han ti thla rawk a. Kawla chuan mangtha pahin “Nangmah te hian I ngaizawng a nih reuh hi, I sawi I sawi mai, hmeichhia leh hmeichhia inngaihzawn chu na deuh a nia an ti asin” tiin a chhuak ta a.

A haw kawng tluan chuan Kawla chuan a rilruin, Chawii chu a fel teh e, a hmel pawh a duai bawk lova, a neitu chu a la ti vannei kher dawn zawng a nih hi. Kei lah hi nupui nei thei dinhmunah ka ding si lova, tiin.

BUNG 7

Pathianni

Sunday School dar a ri chiah chiah a. Tawia chu a awm a nawm mang loh avangin inkhawm pawh tum lo chuan leikapuiah nilum aiin a thu a .Chawii inkhawm kal turin, “Ka u damdawite ei la I tha leh ang chu – nge damdawi ngai lo chi? I lunglengte hi a ni zawk ang ka ti” a han tih fiamthu hlut pawh chu a chhang lem lova. A rilru chuan Parmawii chu a ngaihtuah neuh neuh a. Hmuh leh a chakin a thil chak zawngte pawh pek tha a ti hle a. Mahse Doctor-in tuma hmuh a phal tlat loh avang chuan tih ngaihna tehchiam a hre si lo. An lo lam erawh chu kar khat dawn a riahchilh avangin an buh pawh chu an la zo thei ta a. Khua te a dur bawk si avangin an buh la zo thei chuan a tithawveng thawkhat hle a.

Thawhtan zan thlahrang inlar tih mai loh kha chu thawm dang a awm loh avangin Aijal khaw chhunga an thlahrang sawi pawh chu a reh lam a ni tawh a. A tam zawkin buh an lak zawh tawh hlawm avangin Krismas hman dan tur chu vengtin titi a ni tan ta a. Khawimaw lai veng Biak Inah-te chuan Krismas hlate pawh an sa thiai thiai a. Sunday School bang chu an vanglai tak a ni ang, khawlai dangah chuan an kal dul dul a. Chutih lai chuan an rin loh takin Tawia, kawl bun chunga Police-in an rawn kalpui chu an hmu ta mai a. A nau Chawii chuan a han hmuh chuan a lam pan chuan a tlan thuak a, a tap zawih zawih a. Pa bengvar deuh ten “Eng tizia nge ni ta mai?” tia an zawh chuan Tawia chuan “A ngaihna pawh ka hriat bik loh hi” ti chauh hian a chhang a. Police-ho zawk chuan “Hlauhthawn tur engmah a awm lovang. A lo chhuak leh mai ang. Tunlai thu velah hian zawh fiah duh kan hotuten an nei a, tumah pawhin rawn zui suh u” tiin an kalpui zel a. Mak ti tak chuan an thlir liam ta a.

Chawiite inah chuan thenawm khawveng chu an leng khawm a. A fapa misual anga police-in an hruai ta mai chu Tawia pa chuan ngaihthiam har a ti tih a hmelah chuan a lang a. Pa kawm nuam a niin thenrual chiau-aute a thiam nen tun tum zet chu a beidawngin a hrilh hai hle a ni ang, kil khatah a thu a, tute mah chu lo chu e kha-e zai reng reng a rel lo. Pa mawl tha tak, a nih ngawt avangin Sawrkar kalhmang leh thil awm dan engmah a hre lo a, a fapa an han man takah pawh chuan Lung In tang nghal mai turah a ruat a. “Engvanga Tawia chu man nge an nih a, engtia tih tur nge ni ta ngai?” tia an han zawh pawh chuan kawng dangin a chhang lo. “A thlahrang hmuh vang kha a ni ang. Sawrkar duh loh zawng tak a lo nih dawn hi” ti chauhin a chhang a, han zawh sei leh zel dan pawh thiam a har hle.

Kawla chu a lo lang ve a, an titi kal vel a han ngaihthlak chuan pa mawl tak tak an nih hlawm avangin thil kawngkal an hre lo hle tih a hria a. “In hlauthawng hma lutuk a nih hi, Sawrkar-in chuti maiin mi, an chungthu ngaihtuah loin Lung Inah an khung mai ngai lo. An rinhlelh zawngte erawh chu an han khalh hrang deuh a, chuta tan chuan Tawia hi an la rih mai a nih hi. Hetiang hun chhung hi chuan bail theih pawh an ni a. Dahrawk Babu be turin ka va kal ang e, rem a tih chuan ka rawn hawnpui leh mai ang” a han ti a. “Chutiang a nih chuan a thlamuan thlak huai alawm, a nih Kawla nang lo chu tumah thil hria kan awm loh hi. Dahrawk Babu chu va be phawt mai teh, I thu kan lo ngaichang ang e” Tawia pa’n a han tih chuan Kawla chu Dahrawk be turin thirsakrawrin a innawr liam ta a.

Kawla leh Dahrawk chuan dawhkan an kil a, Kawla sikret rawn ken dawhkana mi chu an han phawi leh a, an tan a, ngawi reng chuan an han hip dun vang vang a. A meivap ashtray-a nawr thlak pah chuan Kawla chuan “Anih loh leh chu bail chu a theih loh hulhual tihna a ni maw?” a han ti a. An han ngawi dun vang vang a. Dahrawk chuan “A pawi ngawt mai! Tawia hi tualthattu a puh a ni a, chuvangin bail hi rem kan ti thei lo a ni” a han ti a. Kawla chu a han inngaihtuah leh vang vang a. Tualthattu-ah Tawia chu puh loh rual a ni lo tih chu a hria a. Dahrawk chu a han en a. “Anih, ka han zawt mai ang che. I sawi hreh loh chuan Engtin nge Tawia chu tualthattu-a in puh theih?” a han ti a. “Hei hi chu kan puh mai pawh a ni lova, amahin a pha lo a. ‘Parmawii rutu kha ka kahhlum ngei a ni e’ a ti a” a han ti a.

Kawla: Anih leh, Parmawii rutu kha silaia kahhlum ngei a ni tih engtin nge in hriat theih?

Dahrawk: Amah Tawia ngeiin ‘Silaia ka kah’ a ti a, chuvang chuan silai ngeia kahhlum tih kan hria.

Kawla: Anih engtin nge Tawia kahhlum ngei a ni in hriat?

Dahrawk: Hei pawh Tawia bawkin ‘Silaia ka kah’ a ti a. Tualthattu rin reng reng anmahni inpuanga, ka thah a ni an tih chuan THUDIK-ah leh RINAWM TAWK-ah Police chuan kan ngai.

Kawla: Tawia hian engtin nge Pari rutu hi a kah ngei a ni tih an finfiah. Ama sawi danin ralkhat atanga kapin a insawi a, Dara lahin ‘A kahna atang chuan Pari te lo awmna chu a kara chhengchhe bawk a, minute 15 lai kal a ni’ a ti bawk a. Pari rutu hi a kap fu kher dawn em ni?

Dahrawk: Tawia sawi dan lo ngaithla teh, ka’n chhiar ang e, tiin a piah dawhkan te tak te chunga file chu a han ban a. A keu va, a han chhiar a, ‘Lui kawi ka zu dak leh chuan lungpui, kham tohlawt nghenga lui dung lam hawia patling thu hi ka zu hmu a. A thutna bul zawlah chuan nula hi a mu a. A saisir zawnga mu a nih avangin a bula thu pa kawng bawr pawh chu a hliah a. Midang an nih ka rin loh avangin ka silai chu lungpui chhuan chhan meuhin ka han tin a. Musep chuan phuh pha tha dawna ka rin loh avang leh, a bula nula a tawk palh ang tih ka hlauh avangin mupui ka thunna lam chu ka han kau va, a tukkum chu ngun lehzualin ka han tin a, ka hmet per ta a. A awmna lungpui atang chuan hma lamah a tla thla hnawk a. Chuveleh ka tlan vat a, an awmna lungpui thlang lampanga bawkkhup dera a mu chu ka zu hmu a. A thi nghal tih ka hre mai a. Chuvangin deh pawh dek che chuang lovin nula awmna lam chu ka pan chho ta a. Ka rin ang ngeiin Parmawii chu a lo ni a. Ni a sat em avangin daihlim lamah pawm phei ka tum a. Chutih lai chuan chiang mang lo fe hian a lo meng a. A kut chuan mi han ban a, ka pawt tho a, engmah sawi lo chuan daihlim lam panpuiin ka kai phei ta a. Chutia kan inkai lai chu a ni min zawngtuten min rawn hmuh tak ni’.

Dahrawk chuan a file chu a han khup a, Kawla chu a han en a. A chiang tawk hle a ni lo’m ni? Zeldin thu-bawla, thil valhkual hi ka thiam zawng a ni ve lova. Chu ai chuan THUDIK taka zu tum luh hi hna zangkhaina leh thil chin fel hma dan chu a ni zawk” tiin intithei tak hmel pu hian Kawla chu a han melh leh a.

Kawla: Ka lo ngaihthlak dan chuan Tawia hian tualthat lo pui, tualthat nih a chak hle a nih dawn hi ka lo ti mai asin. A kahhlum a nih leh nih loh pawh hre hawt si lova, ‘ka kahhlum a ni’ han tih ngawt mai chu. Tawia thusawi apiang hi in pawm dawn a nih chuan a kah hlum chu a nia lawm.

Dahrawk: Eng kawng zawngin nge chu chu han sawi la ka va hrethiam lo em?

Kawla: Ngaihtuah chiang teh, Tawia hian a kap a, lungpui tohlawt sang tawk tak a nia sawi dan tak phei chuan lungpui, kham tohlawt atangin a tla thla a. Chu ang kham sang atanga mihring tla thla chu thihna khawp a ni reng reng a. A ringruh ulhin emaw a zangruh sawh tliakin chawp leh chilhin a thi nghal mai thei a ni. Tuin nge Tawia kahna avanga a hnuk hi chat ngei a nih sawi thei awm che u. Silai kahna aia zau a insawhna hi thihpui a nih vaih chuan ama sawi ang ngawt hian Tawia hi a hnukchhattu a va ni thei awm lo ve. Silai mu hi a thihpui ngei pawh chu lo ni tehreng se Tawia silai mu, “Mupui” ngeia kah a nih in finfiah thei si lo a, engtin nge Tawia hian ka kahhlum ngei a ni a tih theih rawk ni, rin harsa ka ti a ni. Midang ramvak silai kengtuin emaw Parmawii leh a rutupa a hmuh hian chhan ngai niin a hria a, mahse tharuma hneh dawna a inhriat loh avangin a silaiin a kap a. A thi tih a hriatin tual a that tih a inhre chhuak a, tha taka thut tirin, lungpui nghengin a dah a, Parmawii hi a bulah a muttir a. A tawk vanduai duai rawn hmuh atan a kalsan pawh a ni maithei. Tawia chauh hi silai neia kap theitua ruat tur chu em ni bik? Tualthattu hi zawn chhuah I tum a nih tak meuh chuan Eng mu chiah nge Pari rutupa tukkum hian a lo dawlh tih chu mang nghing mai chi a ni lo ang le! Thildang kawng hnih a la awm thei fo.

A pakhatnaah chuan a hma ang bawkin mi tuin emaw a hmu ang a. Rinhlelhnaa khatin Parmawii rutu hi a bei thut a. A chak em avangin a hneh dawnin a inhre lova hmanrua a hmuh theih theih dap chawpin lungin a tukkumah a chhu a, a lung han dap chawp chu a lo zum that em kher avangin a vawi khat han chhutna chu chhut nawn leh pawh ngai lovin a chauhpui nghal a. A tum hauh lohin tual a that chu a ni ta reng mai a. A hmaa mi ang bawkin midang rawn hmuh atan lungpui nghengin an dah pawh a ni thei. Tin, a dang leh chu, amah rutupa hian Parmawii a tlanpuina lamah tawhsual tawkin a lum a, emaw a tlu a, vanduaithlak takin a tukkhumah hmawlh zumin a chhun a. Chutianga hliampui a tuar tak avang chuan na a ti ta em a, lungpui nghen chhan meuh chuan a thu a, Tawia silai ri a hriat veleh a phu zawk a, a awmna atangin a bu thla a, a zuk insawhna lamah vanduaithlak takin a boral pawh a ni mai thei a. A taksa hmun danga pem a awm loh avang leh Tawia kah turah in rilru zawng zawng in nghat lutuk a ni.

Thil awm thei dang thlirna in nei hauh lo a ni. Tawia hian midang ang bawkin a thil kah reng reng chu a fuh thei ang bawkin a fuh lo ve thei bawk a, Sipaiin Chand an kap thin a, an fuh leh fuh lo chu a enbiktuten an kah tura an tar (an “PERH TAR” i ti mai ang)-ah a ni an kah fuh leh fuh loh a hriat thin. Chutiang zelin khawvel silai kap thiam berte inelna pawh an PERH TAR an kah fuh leh fuh loh a thuin a ni silai kap thiamte an thlan chhuah theih. Chuti ni loin a kaptute kha zawt ta se, sipai niin tunge mahni Chand kap thelh awm ang a, sipai inkahsiaknaah lawmman pakhatna hui lo awm ngai ang. Thu dikah ka zu tum lut e, I tih hi Thu dik lo zawkah a ni I tum luh ni. Chuta ta chu tum chhuak leh la, a PERH TAR-ah chuan tum lut leh rawh. Tah chuan thu dik chu I hmu ang a, a tlaknaah a zu insawh hlum nge lung hriam hmawlh zum zawk ngei chu em ni? Anih loh leh silai mu hi em ni dawn? Lo ni se – eng silai mu ber nge? Tu silai nge ni? Tunge a hmangtu chu? Hengte hi I chhui chhuah chuan tualthattu chu I hlat tawh lo hle ang.

Dahrawk: I thusawi zawng zawng chu a dik vek mai. Thu dik awm mai mai I rawn sawi chhuak a ni bawk a. Sipai Chand kapte leh silai kapthiam hote chu an kah fuh leh fuh loh hre turin an PERH TAR a la awm a, awlsam taka hre tur lah an ni tawh a, kan zawn chiam hnu pawhin kan hmu zo lo tih lah i hria a Thil harsa leh khirhkhan tak zawng a ni. Mahse tualthahna chu a awm si. A perh tar atanga chhui that theih loh anga ngaih tur lah a ni hek lo. I han sawi hmasak ber, a tlakna a sang a, Tawia silai mu ni lovin a zu insawhna hi a thihpui a ni ang e, tih kha chu Doctor-in han exam se a thihna chu a chiang thei chauh ang. Chuti lo chu thil a chiang tak tak thei lo ang I tihna a ni ber maw?

Kawla: Ni ber e.

Dahrawk: Doctor-in exam kher mah suh se, hei hi chu a insawh vang a ni lo tih a chiang tawk. Silai mu mupui lehnghalin a kahna tawk atanga pa lu a verh chu a thi nghal ang tih hriat sa a ni. A tawi zawngin thlarau pawh chhuak hman lek loa thi tur, I ti mai ang. Chutiang a nih chuan a tlak thlakna a sang a, thihna khawp a ni reng reng, I ti a, chuti a lo nih phei chuan chawp leh chilhin lo thi kher mah suh se, leia a tlak hma chuan vawi li vawi nga a thi nawn hman dawn tihna a lo ni a. Chawp leh chilha thih theihna hripui veiin thihna hun chuti zozai pumpelha a tawp bera a zu insawhna avanga thih tak mauh mai chu tan chhan derthawng tak a ni. Tin, midang ram vak tuten emaw an kap pawh a ni thei tih leh, lung hriamin an chhu a, emaw ama intihpalh hmawlh zumin a chhun tih pawh kha – Chumi hmain, anih, Sap thawnthua thal kah thiam Robinhood a hi, an han inkah siak a, a khingpuipa chuan a perh tar chu a lai takah a han kap chat mai a. Robinhood-a chuan a han kep ve a, a khingpuipa thal la bur chu a va ek phel raih e, an tih hi, I ring em?

Kawla: Ka rin leh rin loh chu kawng dang ni sela, mahse, thil awm thei chu a ni alawm.

Dahrawk: A dik a ni, thil awm thei chu a ni teh meuh mai. A tak takah phei chuan a awm pawh kan la hre lo a. Mahse I sawi angin thil awm thei chu a ni a, chu chu hriain a phuahtu hian thil tak tak ala awm ngai lo chu thawnthuah a awmtir a. Thal kap thiam ber kan hriat chu thawnthuah chuan a awm a nih chu. Tawia hian thil awm ngai lo thil awm thei si, mahse thawnthuah chauh kan hmu ang a, a kap hmasatu kahna chiah ralkhat atang leh nghala zu verh leh sat hi chu thil awm thei a nih mai avanga rin tur a ni lo. Hmun hnihah emaw a lu hliam ni se lo hliam hmasatu pawh chu a awm a ni ang tih chu rin ngei tur a ni. Chutiang bawkin a dang I han sawi, lung hriam leh hmawlh zum pawh hi, chutiang bawk chu an ni. Chutichuan heng I han sawite hi tan fung dawrawm tak zawng a ni.

Kawla: Ka thusawi I ngai thelh a ni. Tawia hian kap fuh se chu I sawi ang zawng zawng chu a dik alawm. Hmuanhma pakhat chauh awma chu a zu verh nawn leh a nih ngawt loh chuan chu chu I sawi angin thil rinawm loh tak a ni si a. Tunah pawh Tawia hian zu kap fuh ngei turah I la ruat tlat a. Mahse, Tawia hian kap thelh ta se, tuna ka thil sawi pathumte khi chu a thihchhan an la ni thei tlat a ni.

Dahrawk: Silai leh lung hriam, a eng emaw zawk zawka tihhlum pawh chu lo ni se, I sawi anga thi tawh hnu lungbang nghenga tla mai thei lo tura a tawk vanduai duai rawn hmuh atana thuttir a ni phawt a. Tawia hian vanduaithlak takin a rawn hmu a, nunga ngaiin a han kap a. A hma lamah a tla thla hnawk a, kap fuh emaw a ti a, mahse a thelh hlauh si. Chuvangin a hmaa silaia kahhlum a nih loh pawhin lungzuma chhut hlum emaw chu a ni ang I tihna a ni maw?

Kawla: Ni chiah e.

Dahrawk: Tawia kahna atang hian a kahpa awmna hi kar nei tham deuh a ni a. Tawia hian a han kap a, a hlah ta hlauh mai a. Chuti ni se engtin nge a kah pa hi Tawia silai kah rual kher khera a tlak thlak? Inkar hlat tak atanga phak a rinawm si loh. Hetih lai hian thli a tleh thutin a chhem thla em ni ang? Mahse midang rawn hmuh tura tla mai thei lo tura thuttir a ni si. Thli chuan chhem thla thei pawh ni se, a hma pawha lo chhem thlak tawh awm. He thil inhmu rem lutuk, silai kah rual chiaha Parmawii rutu lungpui chung atanga tla thla hian Tawia’n a thil hi a thelh lo tih a tilang chiang a. a silai mu den avang ngeia tla thla a nih phat rual a ni lo (tiin a han ngawi vang vang a)

Kawla chuan hmaih thelh lianpui a nei tih a hria a, mahse sawi chhuah kher chu thain a hre lo. Dahrawk chuan a thusawi chu a han chhunzawm a, “Hmawlh zum thu pawh kha- I sawi angin Tawia hian kap thelh ni ta se, a phu zawk chu a tla thla thei meuh ang. Mahse hei pawh thihpui khawp hial hliampui tuar chuan Parmawii engmah hre lo hi lungpui tolawt, kham sang tak chungah chuan a lawnpui kher kher lo ang. Mi pawikhawih si, amah chu an rawn zawng ngei ang tih hre bawk chuan harsa chung chunga rawn zawngtute tana hmuh awlsam leh ualauah chuan a han intar lang duh nang. Hmun fianrial, tuma hmuh theih lohna tur a zawnpui ngei ngei zawk tur a ni. Tin, chutiang tuar a nih tak chuan Parmawii hre chung loin ama sa-himna tur chuhin hmun fianrial lamah a awm daih ang. Eng kawng zawng mahin Parmawii hi hliampui a tuar hnu chuan a put kawi a put kawi a rinawm thei lo. Tin, lungpui chung zawlah hian a tlu a ni ngei ang e, ti dawn ila, hmun dang kal harsa pui puiah pawh tlu ta lo a, hmun zawl rem lai bera han tluk ngawt chu, thil mak thawkhat chu a ni ta reng reng. Lo thi ta pawh chu ni se – lungpui chung zawl sang takah chuan hmawlhrum, a tukkum chhun pawp mai thei tur a lo awm leh kher kher chu rin harsa tak tur a ni. A awm thei lo tihna zawng a ni lo a, a aia thil ni thei zawkin a delhkilh hneh em mai. Chuvangin Tawia hian a mi kah hi a thelh han tih rual a ni lo. A kap fuh ngei a, lei a thlen hmain a thi ngei a ni tih hi thil chiang a ni. Ama sawi ka pawmpui mai ni lovin til awmdan zawng zawng ka thlirin a thusawi hi thu dik a nih phat rual a ni lo. Chutiang chu a nih tak reuh avang chuan bail pawh a harsa a ni. A pawi ngawt mai. Tin, tualthattuah chauh hian puh a ni lo a, ruang la botu leh Parmawii ruk chhuah tumtu thlahrang lema changah hian puh tel a ni bawk. Zep nei hauh lovin I ngaihdan chiah min hrilh teh khai” a ti a.

Kawla: Atir phat atangin a kahhlum hi zep a tum lo tih a hriat a. A hmu hmasatute hnenah pawh a kahhlum a nih a hrilh a, chhete pawha tah a tum lo tih a lang chiang hlein ka hria. Chutianga tan tum hauh lo a nih si chuan ruang a han ruk bona ngawt tur hi a chhan ka hre thei lo. Damdawi in atanga Parmawii ruk tum thu lah kha dawt a ni hauh lova, Ringi mitvai hmuh mai a ni thei hek lo. A thil hmuh ang chiah kha khami zan vek khan hmun hrang daihah mi pahnihin an hmu ve bawk a. Chutiang bawkin Tawia’n a Parmawii ruk bo a han tum lehna ngawt hian awmzia a nei lo lutuk, ka ngaih zawn thiam pha ve lote a nih ngawt loh chuan thil irzawn lo lutukah ka ngai.

Dahrawk: I ngaihdan chiah chu keipawh ka ngaihdan a ni. Hemi chungthuah chuan tan pawh a tang nasain thu hretu a neih thu te pawh a sawi a. Theihtawp chhuaha ka han beih leh chiam pawh chuan ka khawk hle a. A thu hretute pawh tihbuai ngai lovin hetah hi chuan fihlim ni berin ka hria a. Chuvangin he kan puhna dang hi chu nuai bo ka tum ta reng a ni. Tin, Bawrhsapin tualthah thu hi chu a hma thei ang bera chin fel a tum avangin rorelnaah dan angin pu lut lo thei kan ni dawn lo a. Tawia hian thah ngei tuma kap pawh ni se, tualthat ve bawk, chu a chhapa hmeichhia ru-a thlaphang thlabara siamtu tualthat hrem aia nasa zawka hrem tlak, vantlang zawng zawngin an huat thattu a ni mai a, tualthattu chu hrem ngei tur mah ni se a nep theih dan ber tur kawng ka lo ngaihtuah ang e” tiin Kawla chu a han melh a. “Zawh duh dang I la nei em?” tiin.

Kawla: Thil pakhat zawh duh deuh che chu ka la nei a, mahse mi khak thla nalh thin em a, ka zawt tawh lo mai ang che. A lawmawm khawp mai, engkim chiang takin min hrilh a. I sawi angin tualthattu chu hrem loh theih ni hek lo. Amaherawhchu a tirem dan nep thei ang ber chu min lo ngaihtuahpui mawlh ang che” tiin Dahrawk in chu beidawng takin a chhuahsan ta a.

Mihringin thil harsa tak, ngaihtuah chhuah theih mang loh kan ngaihtuah chhuak ta ang huai hian kawlpui khengthla ta lehchawk a inchan a, Dahrawk Babu chu a khumah chuan a han mu zal a. Kawla’n “Zawh duh dang che ka la nei a, mahse mi khak thla nalh thin em a ka zawt lo mai ang che” a tihte chu a han ngaihtuah a, a hlim hle a. Kawla khan enge mi la zawh duh ang aw, mahse ka khak thlak leh a hlauh avangin chhan tha tawkah a ring lo ang a, mi zawt leh ngam ta lo chu a ni chawkawm a tiin. Kawla chu fing a ti hle a, a Dahrawk pui dangte mai phei chu ni se a hmanraw hmasa ber, silaia thi nge a insawhnaa tla hlum tihah pawh khan an buai chhe mai dawn tih a hria a. Tan chhan dang kawng tuma Kawla’n a han vuak vat phei chuan a thiante zingah tumah tal chhuak zo tur a hmu lo. Tawia inpuanna mai bakah Kawla nen an inbiakna atang hian Tawia chu tualthattu a ni ngei tih kawng tam taka a sawifiah theih dawn avangin chu thubuai chu Bawrhsap hmaa hlan hlan a nghakhlel hle a.

A haw kawngah chuan Dahrawk thil hmuh hmaih nia a hriat chu Kawla chuan a han ngaihtuah nawn leh a. Dara’n Kawla a zu hmuh dan, Dahrawk hnena a sawi leh Tawia’n Dara’n a rawn hmuh dan a sawi kha a inang lo tih a hria a. Tawia chuan Lungpui chunga nula a kai phei chu rawn hmu niin a sawi a, mahse Dara chuan lungpui chung zawl rem laia nula a hlang chho dawrh hmu a, chhawmphei tain a sawi si a. Lungpui chhawrdawh chu chiang zetin a mitthla chuan a hmu a. Mahse heng mai mai hi chu chhan tha tawk a ni lo tih a hria a. Tawia chhungte hnena sawi dan tur chu a ngaihtuah ta zawk a. Dahrawk nena an inbiak dan leh tualthattua puh a nih thute chu sawi rih loh a, an beng a den hun huna an hriatah awm se, bail a rem loh thu erawh a dam thei zawnga hrilh chu thain a hria a.

Bung 8

Nilaini

Tlai lam dar 4:30 velah chuan Bazar Bung bulah Kawla Durtlang leng hawng leh Dahrawk Babu an intawk a. Dahrawk chuan Kawla chu thil awmdan zawng zawng a hrilh a, “Thawhtanni atang khan Bawrhsap chuan Tawia chungthu kha a ching ta a. Vawiin hian thu chu a pawtchat ta. Thu tam tak a zawt a, Sapte pawh a awm ve a, an duh ang tawk zawhna dang danga an zawh hnu chuan Tawia chu police in Thana lamah an hruai leh ta a. Kei erawh chu thu zawh duh dangte a neih takin a ti a ni ang, awm ve rih turin mi ti a. Bawrhsapin Sapte chu rawnin Tawia chungchang chu an ngaihtuah ngun hle a. Tawia hian midang nunna chhan tum vanga kap a ni a. Tin, amah ngei pawh hian Tawia chungah kut a thlak tawh a, Tawia hi nikhaw hria leh thi nghal lova la che let ve thei tur awmin lang phei se a thah nghal mai pawh a rinawm a. Chu lovah, tun hma lamin Tawia hian tualthahna chungthuah leh thubuai dang reng rengah inhnamhnawihna a la nei lova, a ngaihdam hi a phu a ni, tiin an lungrual dun hle a. Hengah hi chuan DAN hi a hman tak tak theih loh a, Bawrhsap thu thu a ni. Tualthattu hi a duh chuan a ngaidam hmiah thei a, tuman rorelna sang zawkah khin let leh theih lah a ni hek lo. DAN piah lama mi niin engkim a engkim a ni” a han tih chuan Kawla chu a thaw huai huai a.

Dahrawk chuan a chhunzawm zel a, “Bawrhsap chu rei fe a han inngaihtuah a. Dawhkana kawlawm chu a la a, a han ziak ta zung zung a. A hnuaiah chuan a seal chuan a han chhu a, lian tawk tak hian a hming chu a han ziak a. A ding thut a, Sapte leh kei chu min melh a, “Hei hi, Bawrhsap thuchhuak chu a ni. Tawia hian mi a thah avangin kum 10 lung ina tang tur a ni” tiin. Rorelna pindan chu a chhuahsan ta a. Sapte nen chuan kan han inen a, a thuziak chu kan han chhiar a – ‘Kei, Bawrhsap ngeiin Tawia thu hi ngun takin ka ngaihtuah a, tualthattu ngei a ni tih ka nemnghet e. Amah hi mi fel tak a ni a, a mi thah pawh hi thi tlak a ni. Ka thuneihna sang ber hmang pawhin Tawia hi ngaihdam tlak leh ngaihdam ngei tur a ni tih pawh ka hria. Amaherawhchu ngun lehzuala ka ngaihtuahin he ramah hian hetiang thil hi a la awm ngai lova. Inthah hrim hrim hi thilsual, sawrkar awih loh zawng a ni tih mipui zirtir nan hun remchang hmasa a ni. Tun hnuah he ramah hian tualthahna a lo tlem phah theihnan hun tha chu mi fel pakhat tuarna avangin kan hloh tur a ni lo tih hi Bawrhsap ngaihdan a ni. Sulsutu atan Tawia hi ka duh a, misual, tualthattu hrim hrim te, an thiltiha tuar tlak ngei ngeite lak atanga entawn tur tar ai chuan mi fel, tualthat lak atanga tualthah that lohzia mipuiin an zir chu thil tha zawk a ni ang tih hi Bawrhsap ngaihdan dang pakhat leh chu a ni. Chuvangin kum 10 a ral hma chuan Tawia hi Syhlet jail-ah a tang tur a ni’ tiin. Chuvangin amah hmuh leh thil pekte in duh chuan naktuk dar 11 velah lo kal ula, a hmuh remchan hun a ni ang. Zanin chuan Hazat-ah a la awm ang a, naktukah Jaila kan dah dawn chauh avangin chutih hun lai chu hmuh hun remchang ber a ni ang” tiin Kawla nen chuan an inthen ta a.

Dahrawk nena an inthen hnu chuan Bawrhsap thiltih dan chu Kawla chuan a ngaihtuah kawng tluan a. Fel a tih em em leh ngaihdam ngei pawh a mimal ngaihdana tlaka hre si ngaidam theitu dinhmuna ding bawkin, tun hnua he rama tualthahna a lo tlem zawk beiseia Tawia kum 10 lai tang tura thu a rem ta chu mak a tiin Bawrhsap ngaihtuahna chu chhuichhuah phak harsa a ti a. Amah Kawla duh dan chuan ngaidam hlawl sela a duh ber a. A han ngaihtuah zel a, mingo, tuipui ral atanga lo kalin ama duh dan pawh ngaichang lova chuti taka ram tana thatna zawk tur thlira ngaihdam tlaka a ruat, ngaidam ta lova an hrem ta chu anmahni ramte zawng ni se a ngaithiam a. Mahse he mingo hian he ram hi chuti takin a hmangaih thei dawn em ni, lo hmangaih tehreng pawh ni se chutiang taka nasain an ram chu a hmangaih ang maw?

Ama chanchin chu a han chhui let ve a. A hun tam zawk Vai ramah leh Kawl ramah a khawhral hnuin Aijal-ah a lo lut tih a inhria a. Ram tana a lo ngaihtuah ngai lohzia te, ram tana ngaihtuahna nei hauh lova ama hlawkna ringawt umtu a nihzia te leh ram dang atanga a thil han lak luhte a han ngaihtuah chian phei chuan thi tlak leh thih chu a tan thil tha zawk ni hial te hian a’n hria a. Bawrhsap, mingo, tuipui ral mi lehnghalin hetilai rama a ngaihtuahna leh ani he rama mi, a that zawkna tura theihtawpa beitu tur ngei si – ngaihtuahna leh Bawrhsap ngaihtuahna chu a han buk tawn chiam pawhin a inang lo lutuk a, a leh a linga vut tui thlawr bur ang hlauh niin a hre ta a.

Pa bengvar deuhte chu Chawii te inah chu mi zan chuan chanchin ngaichang turin an kal hlawm a. Chanchin hre ber a nih avangin Kawla thusawi chu an ngaithla thap a. Tlaia Dahrawk Babuin Tawia chanchin a hrilhte chu a han sawi nawn leh a. Tawia pa chuan, “Tunah chuan ka harh ta huai mai. Suahsual bik vang dang pawh ni lova Ram tana thil tha zawk beisena tur hrim hrima a tantir a niha, Tawia te tehlul vanga tualthah a lo tlem phah theih chuan thil lawmawm tak zu ni zawk a” a han ti thei ta mai a. Tawia nu erawh chuan “Khawiah lawmawm thu va awm suh” a lo ti hluk a. Kawla chuan ram dangte zawng ni se rorelna sang zawka khin let theih dan a awm thute chu han sawi a tum a, mahse hrethiam chuang dawna a hriat hlawm loh avangin Pathianni-a Dahrawk nen an inbiak dan chu a sawi ta zawk a. “Tawia hian ‘ka kah a ni e’ ti kher lo se chu a tih dan kawng chu awm theiin Dahrawk pawhin a ring a. Mahse a tan loh avang hian puh loh theih a ni lo a ni, a ti ve bawk a” tiin. Tawia nu chuan “A va han pawi tak em. A at vang zuk nia. Mahni sahim nante chuan dawtte pawh sawia ‘Ka kah a ni lo reng reng’ han tih ve bawk awm” a ti buan buan a.

“Dawt sawi vanga him ai chuan thu dik sawi avanga tuar chu kei ka ngaihdan a ni” Tawia pa chuan a ti dek dek a an nu chuan “Kan mi a pa lah hi, mahni faten an tuar ngei dawn tawh tih pawhin heti hi a thu lak dan zu la han ni a. Fa hmangaihna hi awm chai hek lo, a hahtlak hlawm a nih hi” a ti ta nghoh nghoh a. Kawla chu an karah a lo tla thuai a, “Eng pawh ni se an rel anga thil chu kal ngei ngei tura ngaih mai bik tur a ni lova. Naktukah eng kawng zawng emaw tala Bawrhsap chu a thu sut leh tura beih chu thil sual a ni lovang. Zah bosal dera, thih leh thih tia kan beih zawngin kei zawng a lo sut leh chekin ka ring a ni. Naktuk ngeia kan tihfel hman loh chuan thil a tlai mai thin a, chuvangin a rang lama kan chet a tul a ni” a han ti a. Tawia nu chuan “Chu ngei chu ngaihtuah vat vat a hun a nih chu. Hrehawm ka tihnate leh a unauten an tuarziate hi han sawi vek nghe nghe la a nih chu. ‘Ka harh huai e, ka hrethiam e, ram tana thatna zawk tur a nih chuan dawt sawi vanga him ai chuan thudik sawi vanga tawrh chu ka ngaihdan a ni’ tih mai mai. Dawt sawi vanga kan him dawn phawt chuan duh leh a sing tel pawhin dawt chu kan sawi tur alawm” tiin a thianpa khap nan chuan a han melh a. Tawia pa chu a ngawi mai a, chhan zui chi a ni lo tih a hria a. Bawrhsap thu tihtluk tawh chu suttir leh mai theih chu a inring hauh lo nain Kawla’n a va hmuh leh chu a hnial lem lo, ‘Bei nge sei run dung’ tih alawm tiin.

In lengte chu an haw tak nual vangin Kawla pawh chuan tin a tum ve ta a. Tawia nu chuan “Chutia hmuh theih a nih dawn chuan naktuk chu va kal tlang ila a va tha awm em!” a han ti a. Kawla chuan “Bawhrsap thu suttir kan tum si chuan kei chu zing atanga ka buai a ngai dawn a, in rual chuan ka hman ve lo ang le. Chuvangin a hmu tur chu lo va kal mai ula – dar 10 velah lo thlen phei ka tum ang a, chu pawh chu Bawrhsap ka hmuh theih leh theih loh azir a ni ang chu” a han tih chuan an in mangtha a, Kawla chu a inla panin a kal ta a.

Zan a rei tawh hle tih chuan Dawrpui tla fual Champhai kawng atangin Sakawr hi a chunga chuang awm tih hriat fahran hian Bazar zawl chin chu a lo chuangchhuak hlawl a. Chak em emin chhim lam hawi chuan a lim phei ta puat puat a. Bazar tawn tir Bung zawmnaah a inher thut a. Thana panna kawng cho panin a tlan leh ta chiam a, chumi lo let leh chuan Aijal chhim thler a rawn tlan tlang zur zur a. Tangka ina sipai santiri dingte chuan an hmu a, mahse engmah an ti hman lo. A chunga chuang erawh pa lianpui dum ren run a nih an hre chauh a. Kulikawn tawpah a inher a, chak takin Rahsi veng tlang a tlan liam a, a kawdawm ke vawr rual inchhep ri chu a ri tuar tuar a.

Mi tam takin an bihthla a, mahse tumah chhuak ngam an awm lo. Thakthing dawr kawnah a lo chhuak a, Thakthing Bazar tlan pelin Biak In pui hnuaiah Mission veng lam panin a lim phei leh pur pur a. Jubili Hostel kawn a thleng a, a han let leh tur chu a sakawr a hel emaw ni, a ding uaih uaih a, a rum deuh nghur nghur bawk a. A chunga chuang pain hruihruala a han vuakna te chu a ri fiak thuai thuai a. Jubili Hostel naupangte pawh chuan tukverh atangin an zu bihthla a, chak zeta a let leh thleng chuan an thlir reng a. Sikulpuikawn a lo chhuak a, Vai hmeichhe veng lamah a inkhawh thla leh ta puat puat a. Sairang kawng rawn pawhin Sipai Lammual bulah a lo chhuak a, chhuah lam kawn kawng zawhin Makthanga veng a fang chhuak a. A ke chheh ri chu a ri tuar tuar reng a. A kalna chin kawng dunga awm chuan tumah a thawm hai an awm lo. Zing khawvar hnaih lama Makthanga veng leh Sikulpuikawn inkar ngaw hnuia thla ai ri chu Rahsi veng hnuaia mite chuan chiang takin an hre deuh vek a

BUNG 9

Ningani

Zing khua a lo var chuan zana an thawm hriat sawiin thil dang leng hek lo,. Aijal khua chu an sa mup mup a. Thenkhat chuan Tawia mi thah thlahrang pawh ni lovin amah Tawia thlahrang tak tak a nih an ring a. Lung In tang tura tih a nih avangin kha leh chen thawm nei tawh lo, a thlahrang hian a rawn tlawh leh a ni phawt ang an ti a.

A pisaah chuan Dahrawk Babu chu a thu a, a bulah chuan zana Thana duty police chu an awm bawk a. Chutih lai chuan police pahnihin Tawia chu kawlbun chungin an rawn hruai a, Dahrawk chuan Tawia chu a han en a, “Nizanah thawm hriat I nei a ni awm a, I hriat dan chu mi han hrilh teh” a ti a. Tawia chuan “Thil ri hrawk hrawk hian min tiharh a. Ka han en a, ka awmna thir kawngkhar pawn lamah chuan pa lian pui mai hi a ding a, chem sei tawk tak hi a keng a. Chu chuan thir kawngkhar chu a han rin leh tuar tuar a, thlahrang an tih fo kha a ni tih ka hre mai. Mahse a lo lut thei dawn lo tih ka hre reng a, a chem zum chu thir kawngkhar karah, a lu zawn velah chuan a rawn vit lut leh zuau zuau thin a. Kawngkhar chu a han nam nghek nghek a. Thawmhnaw neiha a dul zawna han vih vak chu ka duh khawp a, kawl bun chung nen engmah ka ti thei si lo. A hmel tal hriat tumin ka han en thin tak na a, ka hre thei chuang lo.

Ka che vel chu min rawn hmu thei a ni ang, lo lut thei ta lova chu thinrim fe hian “Tunah lo lut thei lo mah ila naktuk ni chhuah atanga ni tlak hma ngeiin I hria ang” a han ti a. Au chhuah tur em ni ang aw ka ti deuh a, tlawmthlak deuha ka hriat avangin ka au duh ta bik lova. Chutih lai chuan ka awmna pindan lehlam khawngkhar inhawng rirak chu ka han hria a, a hre ve ni ngei tur a ni, chumi lam chu a pan ta a. Kawngkhar inkhar ri thuai leh a inkalh ri chu ka hriat ve leh chu a ni mai a. Thawm chu a reh ta vang vang a, rei vak lovah chuan sakawr chak taka Bazar lam pana tlan thla ri chu ka hria a, zawi zawiin a reh ral riai riai a. Ka hre zui thei lo ta thuai ta” a han ti a.

Dahrawk chuan “A aw chu I hriat ngai awm a ni reng em?” a han tih chuan Tawia chuan “Ka la hriat ngai awm reng a ni lo” tiin a chhang a. Police duty chuan “Kei pawh Tawia thil hriat ang bawk khan mi tiharh a. Ka han ngaihtuah chuan Tawia’n a sawi ‘Tunah lo lut thei lo mah ila, naktuk ni chhuah atanga nitlak hma ngeiin I hria ang’ a tih chu ka hria a. Kawngkhar chu ka han hawng a, palian pui mai, Tawia sawmna kawngkhar bula dingin ka hmu a. Ka thawm a hriat chuan a lo hawi a, chem sei chu a sehkawh a, mi rawn pan a. Thawmhnaw engmah ka neih loh avangin kawng chu ka khar a, ka kalh nghal a. Thawm ngaithla chuan ka awm reng a, kawngkhar pawh chu a rawn tiri ta lem lova. Reilote hnuah erawh Tawia sawi ang khan Bazar lam pana chak taka sakawr ni awm tak tlan thawm chu ka hriat ve a ni mai” tiin. Dahrawk chuan an pahnih chuan a kaltir leh ta a. Amaherawhchu Tawia’n chutianga vauna a tawh leh si avang chuan Lung Ina an hruai thlak hma chu a awmna kawngkhara police duty turin a hrilh a.

Dahrawk chuan Kawla nena an rin dan thlahranga chung chang chu Tawia ni lovin midang an ni zawk ang tih kha a dikzia a hrechhuak a. Kawla hrilh hlan a nghakhlel hle a, ko tur chuan police a tir ta a. Police thenkhatte chu Tawia an lak chhuah laia Lung In leh Thara inkar vela dulty tur in a ruat a. Zana Tawia rawn vautu hian hetih hun remchang hi chuhin Tawia hi silaiin emaw hmanraw dangin emaw a rawn that mai ang tih a hlau va. Chung lai vela rinhlelhawm hmel pu deuh leh tlan bona mai theih tur sakawr emaw thirsakawr emaw reng reng chu a neitu nen man nghal zel turin thu a pe bawk a.

Dahrawk chu bathlarah chuan a vei a vei a. Tlangval pakhat hian lehkha a rawn pe a, a han chhiar chuan Kawla ko tura a tirh police rawn ziah chu a ni a, “Thil eng emaw a awm a, rang deuhvin police pahnih emaw hruaiin lo phei rawh. Keimah ka lo kal remchan lohna a awm avangin mi ka han tir mai a ni e” tiin a lo inziak a. Lehkha chu a thlep a, a ipteah chuan a ak a, Police pahnih hruaiin thirsakawrin Kawla in pan chuan an tlan ta a. An va thlen chuan police chuan thil awm dan chu a hrilh a. “Ka va thlenin kawng chu inchhung lamah a lo inkalh a. A la tho lo nia ka rin avangin ka han au va. Mahse a reh thap a, vawi tam tak ka auh hlawhchham hnu chuan kawngkhar chu ka han sawi vak a, mahse tuman min chhang lo. Bang awngah hian ka han bihthla a, inawkhlum ni awm tak hi ka zu hmu ta a. Chuvangin engmah tihchet lohva I rawn hmuh atan ka duh a. Mi dangin an lo khawih danglam ang tih ka hlauh avangin keimah lokal lovin midang ka han tir ta mai a ni” a han tih chuan Dahrawk chuan “Chu chu tih dan tur reng a ni” a lo ti a.

Kawngkhar chu Dahrawk ho chuan an kar hawng a. An va lut a, Kawla chu a dawhkan bulah chuan a pheikhawk hmawr inches hnih vela chhuat si lovin a nghawngah hruiin a lo inkhai a. Awkhlum dang ang bawkin a lei chu a seh tut a. Dawhkanah chuan lehkha ziak a hnutchhiah a, Dahrawk chuan a la a, a han chhiar a.

“Kawl ram ka tlawh hnuhnun ber tumin damdawi ka han zirna thin pa chuan thu min hrilh a. ‘Suakliana, Reng rama mi sum peiin a lo kal reng reng a. Kan in hi a chenna ber a ni a. Tumkhat chu tangka tam tawk tak hman atan min dil a. Kum khat ral hma ngeia a rawn rulh leh loh chuan a chungah emaw a fate chungah ngei pawh ka duh anga phuba lak min tiam a. Kawl mi hian dan mak tak kan nei a, mi tupawhin intiamna neia tangka puka min dilin kan neih phawt chuan kan puktir tur a ni a. Tin, an intiam ang huna an rulh theih loh chuan an intiamna angin phuba chu kan la ngei bawk tur a ni. Phuba kan lak leh ngam loh chuan kan chungah leh kan thlahte thlenga vanduaina rapthlak ber thleng turah kan ngai a. Phuba kan lak leh erawh chuan tun hma aia let li let ngaa malsawmna vur turah kan ruat bawk a. Hei hi mi tam tak chungah a thleng dik zat zat zel a ni. Chuvangin Suakliana hian kan dan hre saa mi kar a nih avangin puktir lo thei lo dinhmunah min dah a. Kum thum lai a ral hnuin Reng ramah mi ka tir ta a. Amah pawh an zu hmu a, in leh lo ngelnghet tak neiin a khawsa a. Mahse ka mi tirhte chu beidawng takin a rawn hawtir a. Ka lehkha kentir pawh a chhiar duh loh thu min hrilh a. Chuvangin a sawi tawh angin a chungah phula la lo thei ka ni ta lo a. Keimah leh ka thlahte zelin kan tawrh ai chuan ka neih zawng zawng senga thiltih a tul ta a ni. Fanu Parmawii a nei a, chu chu min rawn ruk chhuahsak theih chuan tangka 3000/- ka pe ang che. Tunah sangkhat chu I la nghal ang a, a la awm chu Parmawii I rawn hruai thlen hunah ka pe ang che’ a ti a. Tangka 1000/- te chu mang lam pawha kan la hmuh ngai loh a nih avangin chu thlemna chu dang zo rual niin ka inhre lova – ka pawm ta a. Hmanrua atan damdawi bur te tak te te bur hnih min pe a, bur khat chu hrawk pinna a ni a. Far khat lek pawhin hrawk a ping a, awrawl a chhuah theih lova. Mahse taksa pawina engmah a nei lo. A dang leh chu far khat lek bawkin mihring chu darkar eng emaw chen nikhaw hre loin a siam nghal a. Chu lah chu taksa tana pawina nei miah lo a ni bawk a. A dang pakhat leh chu intih danglamna tur thawmhnaw a ni a. Chutiang hmanrua nen chuan Parmawii Reng rama mi ru turin Kawl ram atangin ka lo kal thla a.

Damdawi zuar pah fawma Tlawng lam khuate hrut a, Reng ram pan tum chuan Aijal ka chhuahsan ta a. Sairang-ah, Syhlet Police ka tan laia tualthah vanga lunga in tang lo chhuak vai pakhat nen kan inhmu a. Mazi ho zingah inhlawhin Tlawng dung velah a lo che thin a. Thurualpui atan tha dawnin ka hria a, a rilru dawp pahin ka titipui ta a. Lungin tang chhuak a ni nain thilsual tihte chu a lo tih chuang hauh lova, a pawisa a thu a ni ang chu min tihsan mai a. Thil awmdan zawng zawng chu chiang takin ka hrilh ta vek a. Tangka za leh damdawi bur, hmanrua atan ka rawn hawn thlak chu mi dil a. Aijal-a haw leh rih tur leh, engkim a tihfel hnua mi rawn hriattir chu tha zawka a hriat avangin a kuta engkim dahin Aijal ka pan chho leh ta a. Tawia’n luipui ruama hmeichhe a zu hmuh ni kha Aijal-a nithum ka cham lehna tur chiah a ni a. Ka ngaih a tha thei hauh lo mai a. Ka vai rawih khan midang tu emaw a rawn tlan bopui ni ngeiah ka ruat a. Khaw chhung luhpui ngam lovin dai bulah thuk ruin mi rawn zawn chhuah a tum ngei ang, Reng ram thlenna hmun tur a awm bawk si lo, ka lu chu a tihai em em a. Mipuiin an zawn beidawn hnu chuan Tanhril lama kala Tlawng tlak khalha Reiek kal thleng zawn tumin ka chhuak ru ve ta a. An zawn nasat em avangin Tlawngdung lo chu hmun dangah a kal ka ring lo reng reng a. Ka rin ang rengin Pathianniin, Tawia’n a hmuhna a tih lungpui chungah ngei khan ka hmu ta a. A tum aia Parmawii a hmuh hma tak dan leh a rawn ruk dan zawngte chu a sawi ta a. A tum aia a hahpui tak em avangin leh tual hial a thah phah leh tak avangin a pawisa hmuh zat turah chuan a lungawi lo hle tih a sawi a. Ka tangka sangkhat chu hmu ve turah a inngai tlat a. Chuti a nih loh chuan Parmawii chu thlah thei bik dawnin a insawi ta lova. Tangka zangaa ka thlem chiam hnu pawh chuan a lungawi duh chuang hauh lova. Rei ngial kan ngaihtuah hnuin tangkaa tihlungawi chi niin ka hre ta lova. Nakin hnuah pawh a mangan hun apiangin ka tangka bawm mi zenpui tumin mi la rawn vau thei fo thin ang tih ka hre ta a. A ka hup kumkhua chu a laka ka fihlim hma theihna ber a ni tih hriain remchang ka zawng ta a. Ka chemte a rukin ka la chhhuak a, a hnung lama bawnghnute tin vih pawh nana an tih, thir tul zum, zuih rat mai, a bul vawng lam kut zungte tiat thelh chu ka kai char a. Rem chang hmasa berah a tukkhumah chiah chuan pil hmawkin ka han chum bur a. Ka han kar deuh saih saih a ka han phawi leh rual chuan a hnuk chu a chatthla a ni chiah mai. Parmawii kalpuina tur lam enfiah turin lui kawi chu ka han chuang chhuak a. Luipui dung chu a lang thui hle a. Hla taka silai keng pa pakhat lo chhuk chu ka hmu a, chuveleh ka tlan kir a, ka mi thah pa chu lung bang nghengin thlang lam hawiin ka thuttir a. He mite rawn zawngtu a nih phawt chuan a rawn kah ngei ka ring a. Lung bang phenah chuan an rawn kah veleha hawlhthla mai turin mautlawn nen ka lo tang a. Lungpui sir atangin ka lo bihthla reng a. Reiloteah chuan ka chhak lawka pa pakhat che zauh zauh chu ka han hmu a, lungpui phen atangin silai chuan a rawn tin ta ngei a, tunge a nih erawh ka hrechiang thei lo. Silai chu a ri ta thuai a, chuveleh ka mautlawn ken chuan ka mi thahpa chu ka han hawlh a, a hma zawnah chuan a buthla ta a. Silai mu chu luipui dung lam hawiin a ving thla hlerh hlerh a, a fuh lo tih chiang deuhin ka hria a. Rang deuhin lungpui phen chungin kawrte rawn fintu chu ka zawh chho a, ka insaseng san ta a.

In ka thlen chuan khua pawh a la hma hle a. Mi hmuhte pawh chuan “I awm lai a ni maw?” min ti mai mai a, zin bo reng reng ka nih avangin ka awm leh awm loh hi tuman an hriat tak tak loh avangin mak an ti lem lo. Ka thawmhnawte ka han thlak a, ka han intih fel zawh chuan thirsakawr ka nawr chhuak a, Melthum lam panin Ngaizel pheiah thirsakawrin ka tlan liam leh ta a. Saikhama kawna Pawih khual inkulhna zawnah chuan ka chhuk a, an buk chhungah chuan ka zui lut ta a. Vaipa chauh kha ka rawih an ni lova, heng Pawih pathumte hi Aijal atanga Kawl ram thlenga Parmawii la chho tura ka mi rawihte an ni a. Tangka sawmnga theuh pek ka tiam a, Kawl ram atanga kan rawn kal thlak paha ka hruai thlak tawhte an ni. Eng chena rei pawh awm an hnial lova – Aijal-a inhlawh an duh nghal avangin a remchang hle a. Nitin inhlawhin Aijal-ah an kal reng reng a, he mite hna tur chu hetiang hian kan ruahman a. Reng ram atanga Aijal thlenga Parmawii ruk chhoh chu ka pualah a lum a, Aijal ka thlenpui veleh he mite hi Parmawii Pawih inthuamin a hrumte zialin an cheibawl ang a, a thian, an zinna lama damlo hawnpui ni awm takin sakawr chunga chuang turin chhun zan zawmin an kalpui tur a ni a. Mi an tawh pawha a au chhuah theih loh nan hrawk pinna damdawi a khat tawkin an pe rawng bawk tur a ni. Chumi atan chuan sakawr tha tak pakhat an chhawm thla nghal bawk a.

Thutak leh dawt inchawhpawlh nuaiin ka mi rawihte chu hetiang hian ka hrilh ta a. “Ka tum aiin thil a fel hma dawn a. Parmawii hi Vai misual pakhatin a tlanbopui a, a rutupa chu vawiin hian an kaphlum a. Matheilovin a ruang chu zai turin an la ngei ang a, chuvangin zaninah kan chet vat a hun dawn a ni. Mi ruang hi kan lak bo a tul a. A chhan chu miin Ramhuai tihah an puh vek dawn a. A tuk leh zanah tumah khawlaia vakchhuak ngam awm dawn hek lo. Chumi hun tha ber chu Parmawii damdawi in atanga kan lakchhuahna hun remchang a ni dawn a. Zaninah sakawr nen lo phei ula, damdawi in zawnah mi lo chang ang che u” tiin a awmna tlang liama puk awmna chu ka kawhhmuh a. Lungte chu en laia lo la khawm nghal turin ka hrilh bawk a. Aijal lam pan chuan thirsakawrin ka kir leh ta a. Ruang hi lak bo ngei thaa ka hriatna chu hei hi a ni. Doctor in an exam chuan silai kah a ni lo tih an hre nghal mai dawn a, Tanhril lam lamah te ka va vah thlak avangin rinhlelh ka kaiin Police-in min man mai ang tih ka hlauh vang a ni. Tlaiah chuan Tawia kahhlum an rawn zawn en turin mi tam tak chu damdawi in panin an tlan sup sup a, keipawh thirsakawr nen ka thawk phei ve a, a kaptu Tawia a lo ni kher kher chu pawi ka ti hle a. Tualthattu manin an mang nghal mai dawn tih ka hre tlang vek a. Midang ni se ka tih nen ani kher kher a lo ni chu – ka thiltum lah ka kal tlangpui lo thei si lova. Mi ruang ka ruk bo vaih chuan tualthattu a ni chiang bal dawn si a. Inzaina pindana miruang an zawn chu kawngkhar thlengin ka zui ve a, thildang zawng zawng aiin kawngkhar an kalhna tala chuan ka mit a la ber a, a hawn theihna ngei tur chabi lian deuh, ka chahbi bawr zinga inthil chu ka mitthlain chiang deuh mai hian ka han hmu a. Mipui tin rual chuan ka haw ve ta a.

Zan a lo thlen chuan ka mi rawihte nen awlsam takin ruang chu kan ru bo ta a. A hmaa kan lo ruat sa angin Saikhamakawn tlang, chhuah lam pukah tha taka lunga delh behin mi ruang chu kan zalh ta a. Chuta ta chu tun thlengin tuman an la hmu leh rih lo. Chumi zan la la chuan ka mi rawihte chu a tuk Thawhtanni chu an dan pangngai anga inhlawhfa leh turin ka hrilh a. Zanah erawh Parmawii damdawi in atanga ruk chhuah ka tum dawn avangin zan khuaa lo inralring tur leh thimhlima Ngaizel Kulikawn thlen hma vantlang Bawng Ina sakawr thlung turin thu ka chah a.

Thawhtanni zing dar 5 velah chuan sakawr tam tak Ngaizel lam pana tlan thawm chuan min tiharh a, Assam Rifles sakawr chung chuan zir tlan thawm a ni tih ka hre mai a. Hengho hi an dan pangngaiin sakawr chung chuan zirna sakawr paruk vel hmangin Dawrpui uai thla sakawr pu in atangin tuk tin an tlan thin a. Dawrpui rawn kal tlangin Dawrpui tawntirh Bung bulah an her liam a, Vaivakawn kalin Sairang kawng an rawn zawh chho a, kawng hnuaiah zel kalin Sikulpuikawn an rawn chhuak leh a, chuta tangin Melthum thlengin an tlang leh a. An lo kir leh chuan ngil takin an awmna lam an pan nghal ta thin a. Zing khawvar tawh hi chuan an kalna chin kawngtluan mai hian sakawr hnu hi a chik hrup mai a. Hetiang a nih avanga sakawr hmang ngam kan ni reng a. Police-in a sulhnu chhui thei thuai dawn hek lo.

Thawhtanni zan dar 11 velah chuan ka thingrem chu ka han hawng a, hmanraw pakhat inthuamna tura Burma ram atanga ka hawn thlak chu ka la chhuak a. Ka han inthuam zo chu darthlalangah ka han inen a, pa lianpui mai feet 6 leh inches 3 emaw vel tal hian ka lang a. Ka lu chhipah hian ka khabe a inchhuang a, ka beng hnuai zawn atangin ka dar chu phurh tha tawk takin a kawh phei a. Ka chal leh mit zawn vel chu ka nghawng chiah chiah hian a lang a. Ka nghawng ti mai ila, ka mit zawn vel chu duh duh a hawna hmehkilh leh mai theih turin puan dum pan tak, invet tawk chiah chuan a tuam a. Ka han hawi zawng chuan ka lu thar chu a hawi ve ruau ruau a, a mit pahnih chu a var de ruai bawk a, ka taksa dang chu ka han thlir a, a dum tle zur mai a, hmul sei pui pui hian a tuam vek a. Ralkhat atang chuan ruak deuh keng kung hi a ang ber ang. Ka inthuamna hma lam awm chhungah chuan chemte sei tak ka pai a, sakawr vuakna tur hruihrual chu ka kawngah ka zep a, ka chhuak ta a.

Ka kawtah chuan bawng hi ka hmu a, ka han um a, mi hlau hle ni tur a ni, a tlan chhuak a, kawngpui a thleng a, Ngaizel lam pan chuan a tlan ta chiam a. Heihi a ni Thanchhunga nuin Ngaizel pana bawng tlan chiam a hmuh kha. Kawngpuia ka kal mai chuan bawng khan mi a thawng tho ang a, mi lo hmu ang awm ang tih hlauvin bathlar thim chu ka hrut phei zel a. Thanchhunga te in kal tlangin Ngaizel chu ka pan phei a. Thanchhunga te nuin tukverh bih duna mi hmuh a, hlaua a thihdan takna pawh kha a ni. Tichuan Ngaizel ka pan phei a, sakawr thlun ka phelh a, ka lo kir leh lam chuan Thanchhunga te thawm ri ka hre ta a. Dim takin sakawr chu ka kai a, thawm an hriat phak lohna chin turah ka chuang a. Damdawi in lam panin kawng hnuaiah ka tlan zel a, Parmawii an dahna kawngkhar chu awlsam takin ka hawng a, ka kai khar leh thuai a. A mutna zawn tukverh chu ka hawng a, mi an lokal tak thuta put chhuah nan ka han pawm kang tur chuan hmeichhe hlau au thawm kawngkhar lam atangin ka hre ta a. Fel dawna ka hriat loh avangin tukverhah chuan ka put chhuak a, tukverh chu ka nam kalh a. Damdawi in zawn thla Vaivakawn kawnga sakawr thlunna lam pan chuan ka relh thla ta a. Parmawii chu han beisei zawm chi a nih tak loh avangin kir leh mai ka tum a, chutih lai chuan Vaivakawn thlanga mei de re re, zawi deuha lo chho chu ka zu hmu a. Bawng tawlailir lo chho lam a ni tih ka hre mai a, ka tum a tih theih tak loh avangin mipui tih chiai nan leh min rinhlelh loh nan thlahrang anga chan zuia zu tihthaih ka hre ta a. Ka sakawr chu ka kheng a, bawng tawlailir lam pan chuan ka tlan thla ta chiam a. Sairang atanga bawng tawlailirpu thil hmuh pawh chu tumah dang ni lovin keima tih vek bawk a ni. Ka tum ber ka tih theih tak loh avang chuan ka mi rawihte chu awm pangngaia inhlawhfa zui zel tur chuan ka hrilh a.

Thawhlehni zinga Tawia nen Sapte koha damdawi in ka va tlawh leh tuma Parmawii ka va hmuh chuan ka rilru a dangin ka khawngaih viau ta mai a. Chu lovah Police ventir an tum leh mai tak bawk avangin ruk chhuah leh theihna hun remchang chu awm leh mai thei dawnin a lang ta lova. He Thawhleni zana Chawiite ina ka leng haw chu zan khuain ka inngaihtuah ta a. Thil chin tha lo tak ani, Doctor, sap leh sapte pawhin ‘He rama la awm ngai lo’ an tih hial khawp thil sual la luttu ka han ni chu na ka ti em em a, tualthattu ka nih pawh chu ngai chang lovin kan rama thil la awm ngai hlei lo, khawvel thil zawnga tenawm leh rapthlak ber, tangka duh avanga inruknate awmtir hmasa bertu ka han ni ta chu ka ngaihtuah nawn leh thin a. Ka thinlung chu hlinga chhun ang tuam tum niin ka hria a. Ka hmuh leh tur tangka sanghnih chu awhna reng reng ka nei ta lo. A tuk khua a lo var chuan thirsakawrin Saikhamakawn pan chuan ka tlan ta a, ka mi rawihte hethiang hian ka hrilh a, “Kan thiltih hi police in an hre thawi a, chuvangin in tan pawh a hlauhawm mai dawn a. Vawiin atang hian haw chho mai rawh u. Amaherawhchu min buaipui man che ka pe ang che u” tiin tangka sawmnga theuh pe tura ka rawh ni mahse tangka sawmruk theuh chu ka pe ta a. An lawm hle a. An tana hlauhawm thei tur a nih bawk avangin chumi ni ngei chuan Aijal chu an chhuahsan ta a. Burma rama min tirtupa pek tur lehkha ka kentir nghal a, chutah chuan ka thiltih dan zawng zawng ka hrilh a. Mahse police kutah Parmawii a awm tak avanga thiltih zel theih a nih loh thu leh tangka sanghnih chu ka rawn beisei theih tawh loh thu hrilh telin tangka sang ka lo tak tak erawh chu Parmawii rukchhuahnaa ka buaipui vel nana ka mi rawihte hnena ka hman tak thute ka hrilh vek a. Hmuh kir leh tur a nih tawh loh tur thlengin.

He thubuaiah hian Tawia hi tualthattuah an la puh ngei dawn tih ka hria a. Chu chu ka chhanchhuah theih chuan hlim taka ka tunma nun theihnghilh a, kan ram tana thil tha ngaihtuah vea mahni theih tawka nun chu ka tum ve ta a. Ka rin ang ngei chuan Tawia chu an rek ta a. A chungchang chaitu ber Dahrawk hnenah chuan theihtawp chhuahin Tawia a nih theih loh dan zawng zawngte ka han hrilh thin tak na a, chhan tha tawkah mi ruatpui thei hauh si lo. Mahni han inpuan hlawl mai lah chu ka ngam bawk hek lo. Bawrhsap rorel chuan Syhleta kum 10 tang turin thu an rem ta a. Tun hmaa ka rilru angte kha zawng la pu ni ila ka ngawi hmiah mai tur hi a ni a. Ka filhlim chiang nasa mai bawk si a. Police lam lahin ka lakah rinhlelhna themte pawh an nei bawk hek lo. Parmawii pawh chu ka duh phawt chuan ruk lehna hun remchang a la awm em em ang tih ka hria a. Mahse ka ngaihtuahin chutiang ti hleithei dinhmunah min dah ta lova. Bawrhsap rorelnain “He ramah tualthahna a awm tawh loh nan mi dangten misual tualthattu aia mi fel tualthattu an entawn hi thil tha zawk a ni e” a tih chuan kawlphe ang maiin ka rilru a ti tek a. Chu a chhapah Tawia pain “Tawia te avanga kan rama tulathana a bo theih dawn chuan ka ngaithiam khawp mai” a han tih ka hriat phei chuan mak ka ti lutuk a, pa mawl tak zawngin chutiang thleng thlenga rilru a lo pu thei chu tluk lo ka intiin, ram tan thahnem an lo va ngaiin suahsualna hi an lo va do nasa em tih ka hriat phah a. Ka rilru ka siam ta a. Ka chhia leh tha hriatna rorelna hmaah chuan ka chungchang chu keimah ngeiin ka ngaihtuah a. Rorelna thuthlengah chuan ka thu a, ngun taka ka ngaihtuah hnuah “Mi fel tak, tualthat lo Tawia chu kum 10 lung ina tang tur a lo ni a. Bawrhsap rorelna thil hmuh fiah loh a neih avangin Zawnga tuar aia Ngauvin a tuar mai a ni. Tualthattu Kawla, tangka thiamna dawnga Parmawii, Reng ram atanga ruk chhuah tumtu chu thil a phiarna lama a thurualpui thata, midang tuartir a tum avanga Doctor exam hmaa inzaina pindan atanga a mi thah ru bo lehtu. Aijal muanna tireha, thlahrang lema changa, vantlang mipui thlaphang thlabara siamtu, he rama thil awm ngai lo inphiarna leh tualthahna tenawm, awmtir hmasa bertu Kawla hi a tan dam chhung lung ina tan chu a nep lutuk a, a thianpa Tawia’n lungin a rah hma ngeiin khaihlum tur a ni” tiin thu ka rorelna chuan a pawtchat ta a.

Ka inthuamna danglam tak mai chuan ka inthuam a, hruizen ka keng a, ka rorelna thuchhuak kengkawh tur chuan Chite lui hnar hmun fianrial lam panin ka chhuak ta a. Chite kawng lam pana Dawrpui uaithlaa ka kal lai chuan ka rilru ka thlak thut a. Tawia chu han hmuh a, a rikrap zawnga a chhuah tur thu han hrilh chu tha ka ti a. Assam Rifles sakawrpu veng awmna ka pan chho a, an sakawr thlun lo hnai ber chu ka phelh ru a, Tawia awmna lam pan chuan ka tlan ta a. A hriatthiam hauh loh turin thu ka han hrilh hnu chuan khaihlum mai tur ka nih bawk avangin ka chunga roreltu chuan Aijal khawchhung fan chu min phalsak a ni ang, ka sakawr ti mai ila – Assam Rifles sakawrpuho ta ka ruk chuan Aijal khawdung leh veng hrang hrang chu ka tlawh kual puat puat a. Khawvar hnaih lamin Rahsi veng hnuai inkhel mual bulah chuan ka sakawr chu ka hnutchhiah a. Ram pa lailenga thiltih chu felin ka hre lo a. Min hmuh theih hma berna tur ka in lum ngeia ka chunga thupek ken kawh chu thain ka hre ta a. Engkim peih fel a nih hnuah chuan Rorelna thupek chu ka keng kawh ta a ni e. He rama tualthahna tun hnu thleng pawha a awm tawh loh nan tualthattu dik takin a tuar Bawrhsap rorelna pawhin a pawmpui ve ngei ka beisei a ni. – Kawla” tiin a lo inziak a.

Bung 10

A han chhiar zawh chuan ngawi rengin Dahrawk chuan lehkha chu a thlep a, a ipteah a ak a. Police hnenah chuan engmah a hrilh lo. Lushai Clerk ko turin police a tir nghal a. Dawhkan bul bana chabi bawr, pereka inkhai chu a la a, Kawla thingrem khum mawng zawna inhung chu a han hawng a, fel tak leh thleh that diamin engkim mai chu a lo inrem thlap a. A sirah chuan mipa bag khai hi a inhung a. Dahrawk chuan a han khai chhuak a, pawhzih chu a han pawt hawng a, puan dum nem deuh thiap thuap, hmul deuh them thum chu tha taka thlehin a lo inhnawih a. A han pawh chhuaha a han thin pharh chuan Rini te, Thangchhunga nu te leh bawngtawlailir puten an hmuh, thlahrang an tih tak mai inthuamna kawr chu a lo ni a. Bag chhung chu a han dap leh a, chemte kaihthleh bawrtu mai, rit deuh nelh nawlh, a hnung lama bawnghnute tin vih pawhna thir tal zuih rut mai chu a han la chhuak leh a. Chu lo pawh chu thil danglam tak a la awm a. Pakhat chu thil danglam tak a ni a, hum rem tak hian a lang a, a hnunga han hmeh chuan a char auh a. Chemte luzum sei tak, invih nana tha fahran hi a ni a. Saidawium te reuh te bur hnih hi a awm bawk a, a chhunga damdawi chu hman tawh tih hriat fahran hian a chanve aia sang chauh a awh tawh a. Thildang khawih che lo chuan thingrem chu a kalh leh a. Bag khai chauh chu a chhunga thil awmte nen chuan a la chhuak a, bag chhungah chuan chemte kaihthleh, bawnghnute tin reh pawhna awm tih loh chu a khung leh vek a, bag chu dawhkanah chuan a hung a. Dawhkan bula Kawla lehkhabu dahkhawmna a lehkhabute chu a han khawih leh zung zung a, note bu te tak te, nitin chanchin ziahna niawm tak chu a han la a. A han keu thuak thuak a. Damdawi ba hming a ziakte leh a kut hleiin a thai tih hriat reng reng, hla thu mak tak takte leh thu nuihzatthlak tak tak thenkhat inziak tih mai loh chu thil pawimawh dang engmah a awm lo. Mahse Dahrawk chuan a bag pawhzih chu a han pawtzip leh a, a ipte chu a han dap a, lehkha a la chhuak a, hetiang hian a ziak a.

Doctor,

Miruang pahnih zai tur ka nei a. Pakhat chu inzaina in atanga an ruk bo kha niin an sawi a. A tukkhumah chemte kaihthleh, a hnunga bawnghnute tin vih pawhna thir zuma chhun ngei nia hriat a ni bawk a. Hei, chu chemte ni ngei tur chu ka han thawn tel e. Mi ruang chu reiloteah an rawn thlen dawn a, a rang thei ang bera I lo fiah atan ka ti a ni e. I thuchhuak chu Bawrhsap hnenah rawn thawn nghal ang che.

Pakhat leh chu Kawla a ni. A in ngeiah inawkhluma hmuh a ni a. Ama duhthua inawkhlum ngei nia rin a ni. Rilru buaina a nei ngei a nih hriat theih a nih chuan a lawmawm ngawt ang. En fel tur thil dangte a tam avangin a ruang hi chu chawhnu lamah rawn la phei turin ka ti ta a ni.

Dahrawk Babu

Lehkha leh chemte, bag atanga lakchhuah chu doctor pe turin police pakhat chu a tir leh ta a. Chutih lai chuan Lushai Clerk te leh a thuihruaite chu an lo thleng ve nghal a. Dahrawk chuan “Kawla chu heti hi a ni ta a. Ama inawkhlum nge mi dangin an thah hnuah inawkhlum angin an kalsan, tih pawh hriat a har. A taksa dangah pem engmah a awm lova mi tih pawh ni se a mu lai emaw rekhlumin heitiang hian an kalsan ni ngei tur a ni. Dawhkanah chuan lehkha ziak a awm ngei a, chu pawh chu tu ziak ber nge a nih hriat chian hma chuan thil awmdan chu puan zar ngam chi a la ni lo a. Mahse kan fiah thuai ang. Lehkha ziak atang chuan thil chiang ni awm tak pakhat chu a lang a, inzaina in atanga ruang bo kha Saikhamakawn tlang chhuah lampang pukah zalhin lehkha chuan a sawi a. Chu mawlh chu ngaihven hmasak a ngai dawn a, ruang kan hmuh chuan thil chiang lo zawng zawng hi kan hmu fiah thei vek dawn a ni. Chuvangin ruang va zawng tur chuan tlangval tlawmngai in tir a ni ang chu. Damdawi inah zai turin kal tlangpui nghal se a tha ang, a fel hma nan. Tin, Kawla ruang hi chu I hovin lo la thla ula, Police in veng rih bawk se. Muangchanga chawhnu lama zai zawh hnuah tlangvalin an rawn zawn kir leh a ni ang chu” a han ti a. Police lam chu a hawi a, “Kawla ruang chu tha takin Lushai Clerk ho hian in lo la thla ang a, a khumah dah mai ula. Tin, kawng khar tlat ula tuma luh phal suh ang che u. Nakinah zai tura an rawn lakchhuah hunah chuan pawn lam atangin kawngkhar hi tiangin emaw thil remchang in hmuh ang ang hmangin, talaa kalh hnuah kalh hnan leh chiah ula. Duty zui nghal lovin a ruang chu in rawn zui phei nghal mai ang chu” tiin a han hrilh leh a. Kawla bag-khai keng chuan thirsakawrin Bawrhsap hmu tur chuan a tlan liam ta a.

Chhun dar 12 ah chuan Bawrhsapin a hrilh angin Dahrawk Babu chuan Bawrhsap pisaah Parmawii, Pi Kawli (Thanchhunga nu) leh Rini chu a rawn luhpui a. Kawla bag khai a ah chu dawhkan bul chhuatah chuan a han hung a, a mi hruaite chu pindan kil khat sirah chuan a dintir a. Bawrhsap chuan a lehkha chhiar lai chu a hma dawhkanah chuan a han phawrh a. Dahrawk chu a han en a, “He lehkha hian a sawi chiang tawh hle a ni lo’m ni? Enge thil dang sawi tur I la neih?” a han ti a. Dahrawk chuan chhuata Kawla bag khai chu a han hawng a, Kawla lehkhabu bawma mi a lak, nitin chanchin ziahna chu a han phawrh a. Bawrhsap hmaah chuan a han keu va, “Engmah thu pawimawh inziak chu a awm hauh lova. Mahse a kut ziak hi heta Kawla dawhkana kan hmuh nen hian a dang chuang hauh lova” tiin Bawrhsap dawhkana lehkha inpharh chu a zu bih a. Bawrhsap en pah chuan a han chhunzawm leh a. “Chuvangin he lehkha ziak hi Kawla’n a thih hmaa a ziak ngei a ni” a han ti a. Bawrhsap chu a bu nghut nghut a. Thil dang, hum remchang fahran tak mai chu Dahrawk chuan a han phawh leh a, a hnunga hmehna awm chu a han hmet a, chemte sei tha zel zawl hi a rawn inperh chhuak suh a. Hei hi Kawla ta ngei a ni a, nizan Tawia a vaunaa a hman ngei kha a ni. Tawia pawh kan lo kal hma hian ka hmuhtir a, ‘hetiang chiah hi a ni nizana thlahrangin ka awmna thir kawngkhar kara a rawn vih luh thin chu’ a ti bawk a. ” a han ti leh a.

Saidawium te takte pahnih hi a han la chhuak leh a. Bawrhsap chu a en a, “He bur pahnih hi Kawl ram atanga a rawn lak chu a ni a. A mi rawih, Vai, tangchhuak pa hnenah a hlan tih lehkhaah khan a lang a. Aijal atanga Kawl ram thlenga nula an lak chhoh hunah a mi rawihte tan a la pawimawh dan tih a hria a, chuvangin vaipa hnen ata amah a thah hnuin a laksak leh a. A thil tum a thulhsan leh tak avangin a mi rawihte hnena hlan lovin aman a kawl hlen ta a ni. A bur phai danah hian a then a zar chu Vaipa hian a hmang hman tawh tih a chiang a. He burah hian engmah inbel a awm lova, doctor pawhin a la hmu bawk hek lo. Chuvangin eng damdawi nge a nih chu ka sawi thei hauh lova, amaherawhchu eng atan nge an hman tih chu tunah hian ka chian dawn a ni” a ti a.

Damdawi bur chhin chu a han hawng a, a han hnim a, Pawrmawii chu a hnimtir leh a. “Tun hmain hetiang rim hi I hre tawh ngai em?” tiin a han zawt a, “Hei ngei hi a nih hi, min ruk bo chhung zawnga ka rim hriat chu. Ka ka khahin a khat a, hnara ka han thawk leh a ngai reng a ni bawk si a. Ka ning teh asin. Khawnge ka han en chiang teh ang” tiin Dahrawk kut atang chuan saidawium te tak te pahnih chu a han la a, a en vang vang a, “Hei ngei hi a nih hi. Min tulh apianga ka hrawk a phui leh mup thin” tiin saidawium tlang chu a kut chuan a han nuai a. “A ni chiah mai a” a ti a, a dang pakhat a han lek leh a, “Hei hi chu mi tulh apiangin ka zing muai muai mai a, engmah ka hre lo zui mai thin a ni” tiin bur chu Dahrawk Babu chu a pe leh a.

Lungawi tih hriat reng hian Bawrhsap chu a bu leh ta nghut a. Dahrawk chuan Kawla bag khai chu a han zen leh a, puan dum tel ni awm tak hi a phawrh chhuak a, a han thing pharh a, a ha a. A kilhna tinreng a han kilh fel hnu chuan Thlahrang hmututena an sawi ang chiah chuan a lang a. Pi Kawli (Thanchhunga nu) leh Rini chu a han hui a, “Hetiang hmel pu hi em ni in thil hmuh kha?” tiin a zawt a, anni chuan “Danglamna reng a awm lo” tiin an chhang a. Dahrawk chuan inthuam chung chuan a ipte chu a han zen a, hruihrual hi a han la chhuak a, kawngka lam chu a pan phei a, a hrui ken chu a han vai a, a ri fiak thuai thuai a. A han inphelh leh chuan “Bawngtawlailir-puin a bawng a vaw ta emaw tia hrui invai ri fiak thuai thuai a hriat kha he hrui hmang hian a ti a ni” a han ti a. Parmawii teho awmna lam chu a hawi a, “Tunah chuan a tawk tawh e. In haw thei tawh ang” tia a han hrilh chuan chu mite thianzaho chuan Bawrhsap pisa chu an chhuahsan ta a.

Chutih lai chuan Doctor hnen atangin report a lo thleng a. Dahrawk chuan a lo la chhawng a, lehkha leh chemte doctor rawn thawn chu Bawrhsap dawhkanah chuan a han dah a. Bawrhsap chuan lehkha chu a han phelh a. Hetiang hian a lo inziak a.

“Chik takin mi ruang ka en a. A taksate chu a tawih chhe hle tawh nain hliam dang engmah a awm lo tih chu a hriat a. A tukkhum chauh chu hliam awmchhun a ni. Silaimu sulhnu reng a lang lo. Thilzuma hneh taka vih a ni a, a thluak a pawh avangin an vih hnu minute khat pawh a dam lovang. Chemte in rawh thawn thel hnung lama bawnghnute tin vin pawhna a chiu anih loh pawhin he mi ang chiah, a sei lam leh a len lam intiat chiaha vih a ni phawt mai. Tin, a titupa hian a phawi zawngin a kar tih a hriat a, tlemin a hmuamhma a zauh deuh avangin. Chemte hnutchhiah hlen a tum loh chuan awlsam taka han phawi leh mai rual lohin a lut thuk a ni. A tukkhuma hliam hi a thihpui a ni.

Mi ruang chu phum bo thuai turin mirawng hnenah ka pe ta. A chemte pawh hei, ka han thawn kir e”

Hmanhmawh fahran lovin Bawrhsap chu a thuhna atang chuan a han thova. Dawhkan sira a kut khinghniha inbeng khalhin a han ding a, “Tunah chuan engkim a chiang ta. He thubuai hi Bawrhsap rorelnain a ngaihtuah phak a ni ta lo. Kawla hian ama chungthu hi lo rel fel mai lo se chu ngaihdam chi tak pawh a nih hi” tiin. Dahrawk Babu chu a han en a, “Tunah chuan he thubuai hi tihtawp a ni ta. Tawia kha lung inah in dah hman tawh reng em?” tiin a han zawt a. Dahrawk chuan “Zing lam dar 11 kha dah hun tura kan tih chu a ni a, buaina dangin min rawn den leh tak avang hian tun thlengin hrengah a la awm rih a ni” tiin a chhang a. Bawrhsapin “Lung in kawngkhar a la rap lo chu a tha e. He thubuai hi tihtawp a ni ta. Tawia lung in tanna chhan tur hi engmah ka hre lo. Kal la hreng atang chuan Bawrhsap thupekin chhuah nghal ang che” a han tih chuan Dahrawk chuan khawng takin chibai a pe a. Bawrhsap thu anga ti tur chuan pisa chu a chhuahsan ve ta a.

Tawia nu leh pa, Chawii leh a thian thenkhatte chu Thana tulah Tawia lung ina an hruai thlak hun nghak chuan an thu tham a. Kawla thih thu chu an hre tawh nain eng vanga thi nge anih chiah chu an hre lo. Midang ang bawkin thlahrangin a sawisak a nih an ring deuh ber a. Chutih lai chuan Dahrawk Babu, anmahni lam pana lokal chu an hmu a. An awmna a lo thlen chuan Tawia pa chuan “Ram danga in thawn bo hmain Tawia hmel hmuh kan duh si a, vawiin hian in la chhuak ngei dawn em ni?” a ti a. Dahrawk Babu chuan Thana pisaah chuan a luhsan leh ta mai a. Reivak loah chuan chabi bawr kengin a lo chhuak a, a hnungah Police pakhatin a rawn zui a. “Lokal rawh u le” tiin Tawia hmuh tuma lo nghaktute chu an lo thleng a. Dahrawk chuan a chabi ken chu Police hnenah chuan a pe a, kawngkhar kalhna tala chu hawng turin thu a han pe a.

Thir kawngkhar chu a sir tuakah a han nam tawlh vak vak a. Tawia chu Dahrawk chuan a ko chhuak a, Tawia han hmuh chuan a nu leh a nau Chawii chu an mittui hruin an ngik fiah fiah a. Dahrawk chuan Tawia kokiah chuan a han kuah a, “Parmawii rutu kha I kah ngei maw?” tiin a han zawt leh a. Tawia chuan “Ni e” tih chauhin a chhang a. Tawia nu chuan “Mama, I a em mai. ‘Ka kah a ni lo te pawh han ti mai la, I chhuak thei mai tur. I u Kawla pawhin ‘ka kah ti lo se zawng chhan ngaihna pawh a awm tur a ni a’ a tih kha. Ani Bawrhsap be tura kan tih lah a lo boral leh ta zel si nen. A va han pawi tehlul em. ‘Tawia chhanchhuah theihna a nih phawt chuan thih a nih leh kan thih phah ang a’ a ti hial asin…” sawi zawm thei ta lo chuan a tap chhuak ta hawm hawm a.

Tawia pa chuan “Insum deuh thin la Mama pawh a hrilhhai lutuk ang asin” tiin Tawia chu a han en a. “I nu thusawite zawng, ngaihthiam hi, hmeichhe thu a nih chu. Mahni thil tih reng tuarna tur pumpelh duh avanga dawt sawi chu mi dawihzep tih dan a ni a, mi dawihzepin tuar an hlauh avanga dawt an sawi thin avangin a tuar lo turin an tuar fo thin. Roreltu lah thudik an hmuhtir thei thin lo. Tun hnuah pawh I tanna lamah chutiang thlemna chu I hmaah tam tak a la awm ang, dikna chu I thih thlengin tan la, pachang takin I chunga thil lo thleng tuar turin ka duh che a. Mi dawihzep angin tun hnuah pawh thil ti reng reng suh ang che. Chu thil tawite chu ram danga an thawn hmain I pain ka chah duh che a ni e” a han ti a.

Dahrawk chuan Tawia chu a darah a han beng thap thap a, “I pa thusawi chu I hria maw? Mahse dawt I sawi tlat mai le” a han ti a. Tawia chuan phawk hrain Dahrawk chu a han en a. Dahrawk chuan “Dawt pawi lo lem a ni. Dawt tak zawng I sawi ka ti lova che. Mahse thil I hre sualin keini pawhin thil kan hre sual a tin a ni. Parmawii rutu kha I kahhlum a ni lova, silaia kahhlum a ni bawk hek lo. Thil zuma vih hlum a ni. Tunah chuan thu engkim a chiang ta a, Bawrhsapin chhuah tur chein thu min pe a, tunah chuan ka chhuah ta che a ni e” tiin. Kawla’n lehkha a ziah zawng zawng a hnutchhiah chu a han hrilh a. “Nizana I thlahrang hmuh, naktuk zing ni chhuah atanga ni tlak hma ngeiin I hria ang” tih kha tuna in chhuah tur hi Kawla’n a rikrap zawngin, I hriatthiam hauh lo tur siin I hnenah a rawn hrilh che a nih hi. Kei pawhin ka hrethiam bik lova, nangmah rawn thah tum che an awm nia ringin rawn tibuai thei tur che veng turin police hial ka lo dah phah asin” a ti a.

Tawia chu kut thing meuhin chibai a han buk a. “Kawla ruang chu an zai zawh hnuin an in lamah lak a rem ang em?” tiin Tawia chuan a han zawt a, “Chu chu thiltih awm tak a ni. A in chu tumah luh rin loh turin pawn lam atangin ka kalh tlat a, naktuk hian a bungruate kan ching fel dawn a, a ro rawn khawmtute hnena kim taka pe thei turin sawrkarin a bungrua zawng zawng chu a kawl rih dawn a ni. Ti rawh u, Kawla ruang pawh an rawn zawn phei tawh a, a hmuak turin I kal ang u” Dahrawkin a han tih chuan Kawla ruang zai tura damdawi in lama an rawn zawn hmuak tur chuan Thana tlang atangin an chhuk ta a.