PASALTHA LALHMUAKA TE UNAU
PASALTHA LALHMUAKA TE UNAU.
Kan zoram in khuarel chhiatna kan hmachhawn lai leh vai sipai ten duhthala tharum thawhna leh khua meuh hala bahrakhura mitam tak min nawrliam hun kum 1966 - 1970 chho khan khawsak harsatna avangin mi thahnem tham tak chu tiau chhak lam ah an tawlh chho va, chung zinng ah chuan Lalhmuaka te unau pawh an bang bik lo. Halkha ram huam chhung thlantlang ah kawlphai an chhuk hma in mizo te kan huaisen zia chanchin tlem an han hnuchhiah a, a tlangthang chin leh huih a, a liam chin te tak tak han hruat zuai ila.
Lalhmuaka u hming hi Thangvunga a ni a, an chettlatna tlangdung leh mual ah na na na chuan hlauhtur hi an tawng lo a nih hmel. An unau hian sapui an beih dawn chuan an in zui deuh zel thin a. Khual pal val unau mah nise, thlantlang dung khaw tamtak tan chuan mipui te thlamuantu leh mi awmnem zawkte tan chak lak ilo fahran pawh a, khaw mite harsatna sukiangtu dawnthleng an ni a. Khawsak harsa tak tak an ni hlawm a, henghun laipawh hian sem sem dam dam nun hian an tel lo chuan sera mu an thur zo lo a tih theih hial awm a sin.
Chinhill an kai hnu hian an thlena hmun ah zo zia an chhawm zel a, a thlum a al tem za in luchhum ban chhum huam tak meuh vin khaw mipui te thla an muan a.
Tlaikhat chu, Darzika raw sat sapui in a lo lam bun a, sapui tlak ngun hun lai a ni a tumah in sapui kut tuara thi a nih an ringhlel lo. Lalhmuaka te unau hi mi huai tak leh sa hrang laka kawlhsen zet mai an nih angin ralkhel pawh an thiam na ngiang mai. Chutia, Darzika rawn haw talo chu lalhmuaka an lam ri deuhsek ta mai a. A ni lah veng hniama hmeithai in, a in dichih hahman a tana a lo hunsak ningzu a zuk lai a ni a. An hmaizah deuh ni fa hmiang a û Thangvunga chu an pun ta zawka, Thangvunga hi a mah chauhva savawm no hruailai pawh chhuh ngam a ni a, a upat na leh tawnhriat ngah vang a ni mahna le, a nau Lalhmuaka ai chuan hriat a hlawh zawk mah a, a pian zia a tang michaktura piang niawma mawi a ni a, pa sang leh lian tak anga lang silo, han kalhnaiha chen harfu leh midip deuh run khawpa piantha a ni a. Pa tawngtam lo, pa ngawltawt deuh leh a hun leh hmun a hawihhawm leh viau si a ni. Chutia, tlai khawhnu a Darzika ruang han hlawm tur chuan Thangvunga leh a thian te pahnih, Lalngura leh suakthanga te chu an in puahchah ta chuk chuk a. Ruah a tla deuh cherh cherh reng a, Silai pahnih leh fei hum in an khawchhak tlang ah an liam a, khua a thim deuh chhulh tawha ar lawihun hial a pel tawh a ni. Khaw chhung valrual te chu tawhsual phan thuhla ah an hruai duh ta lo a ni. khawchhung pawh hemi zan zet chuan a reh thuap mai a, khau lah a chiau deuh pur a, tap meilum ai pah a,titi na ah Darzika chanchin chuan hmun a luah zau kher mai. Lalhmuaka erawh ningzu a lem âm deuh vangin eng chinchang mah hre lovin mutmu a tuah hma a.
Ruah tla cherh cherh hnuai ah thla pawh in bolohna tawkin chhum kar ah a eng arawn chuah ve zauh zauh thin a. Darzika panna lam ni a an hriat hnakak lam chu an zawh chho zela, hnakak veilam inthenna mautluk thum vela hla ah rua pumsawmthum vel in tawm khawm chu darzika sulhnu a nih an hai ta lo a ni. Mahse, a mah erawh hmuhtur a awm lova, thisen tlingpur kara sapui hnu pherh nuaih chuan Thangvunga ha chang a thial tir a, fimkhur tak leh thawm dim tak si in an veh a, an chhak lawk charkung tluawn hnuaia sapui in a mibeih darzika a thei ri bup bup chu an hre ta a. Veh thiam leh fimkhur a ngai tak zet a ni tih hria in, bawk vak deuh titih in difek kar ah an vak lut thum thum a, thinghnah kara thla-eng zung in a chhun sakei hrawl zet mai chu thangvunga chuan a kap ta dur mai a ni. A kap fuh chiah lo nge, an va kal hnaih chuan an thlang ruama chhawl in bawh eng huai leh darzika ruang tlabal tak, ban chhum nuaih bak an hmu lova, darzika ruang khua an luh pui meuh chuan lenghaw ar hial a khuang tawh a, lalhmuaka pawh darzika in ah a lo thleng der tawh a ni. Pa tlawmngai tak Darzika chuan ui tu a ngah hle a, lalhmuaka te unau pawh hian an sun hle rual in a thattu chunga an thinurna pawh a chawk tho hle a, darzika ruang an thlak hnu hian thangvunga leh a nau lalhmuak a te chu hnakak lam ah silai leh chempui humin an in hawl chhuak a. Nikhua a nuam lo vin ruah a hmi deuh seng seng renga ni pawh a lang lova, fehchhuak pawh an awm lo a ni.
Zan lama thangvunga ten darzika ruang an hlawmna thlanga kawr te chu an zawh thla a, kawr a tanga veilam kai ah chulhmun a awm a, chu tah chuan,thlamram ah lawn in an vangvat kai an in then malh malh lai chuan thlam chhaka patling pil chen chen a sang ramhrui leh di hmun te chu a rawn in tawn ri sun sun, an han ngai chang ren rawn a thawm a reh hnu veng vawng ah a piah deuh va serthlum kung chu nawktu nei tih hriat takin a rawn nghing laih laih a, chutah zet chuan thlam a tang an per thla a, an va veh hnai ta a ni.
Thangvunga hian a silai a lek chhuak a, a nau lalhmuak a erawh thlang deuh a tang chempui nen a bawk vak a, a u thangvunga'n a nau kah palh a hlauh vanga hnunglam a tawlh let chu sakei chuan lo leh chan in thingbul tlukar a tang dawkzawk in a rawn zuan ta mai a, a ban a veilam a in veng a nih vangin a ban a chilh tliah sak a, a silai lah a thlauh ta si a, an thawm hria in a nau lalhmuak a a rawn tlan vat a, a chempui in sakei chal a sah sak hman a, a hma a darzika ruang an zawn zan a an lo hliam kawlh tawh a vangin thih tha in sakei chuan a bei let a, keli nei,kut anga hmang thiam na fam chu leh a chung zawk ah a tanga mahse, pa tuantha lalhmuaka chuan leia silai chu chawi in sakei chu a chuktuah a, chung zawngin a chho sai ta dur mai a, sakei sumsarih zeta lian pawh tawngli zet a sang in a in vawr a, an kiang ah chuan a rawn thal ta dup mai a ni. Khawchhung thalai ten silai thawm awmna lam an rawn pan ruih ruih a, an rawn thlen meuh chuan lalhmuak an a Û thangvunga a lo bawihsawm mawlh mawlh tawh a, rin ai a lo hliam nasa hle a, a nakruh pahnih a tliah bak ah a ban ruh a bunga, a dar dinglam a lo seh sak bawk a, khawchhung thalai ten zawn a phu hle ni a an hriat a vangin hlang an siam a, mahse, a duh tlat lova, lamlian an pawh thleng a ke in a la kal lui hram a, thalai ten a tana thil thalo zawk a thlenloh nan tiin an zawn lui ta a ni. Hun rei ngial a hliam hian a awh a, mahse, taksa hriselloh na avang in a hnu kum 6 na ah thangvunga hi a boral ta a ni.
An huaisen na hian mitam tak thla a ti muanga, an tlawmngaihna te leh mi harsa te tan an hlu chuang hle a ni. Tin, an inpek na hi zonun ti thlamuang tu a ni ngei ang le.
Thulakna; fb mizothawnthu group. by ngaihawmi khawlhring
Comments