ZALENNA ZAWNGTU TLEIRAWL

ZALENNA ZAWNGTU TLEIRAWL

Ka pa chuan sawrkar hnuaiah tuidawt zawmtu hna a thawk a, unau mipa pali leh farnu pakhat ka nei a. Cuba sawrkar hnuaiah chuan chhungkua reng reng hi kan rethei em em hlawm a, kan khua Havana khawpuiah chuan pindan lian tak pakhatah kan chhungkua 11 chu kan cheng a, englai mahin chaw duh tawka ei tur kan hmu ngai reng reng lo a ni. Kum 16 ka nih chuan Cuba sawrkar chuan vocational school ah min kal tir a, welding(thir zawm dan) min zirtir a, ka tui lohna zawng tak a ni a. Cuba comunist sawrkar in awp danah chuan lungawi na reng reng ka hmu lova, mimal nitin hnathawh dan tur leh kumkhaw hnathawh tur thlengin sawrkar chuan thuneihna a nei vek a. America (USA) a kal ka chak em em a. USA a ka kal theih chuan zalenna ka hmuh mai bakah ka tuina ber milem ziaktu nih pawh ka zir thei dawnin ka inhria a. Ka pa unaupa a awm bawk avangin harsatna ka neih ka inring lo bawk a ni.

Cuba chhuahsan chu duh hle mah ila kawng a awm si lo, chhuahsan duha sawrkara dil mek ringawt pawh mi 8,00,000 nghak mek (waiting list) ah an awm si a. Kei teh lul chuan han dil ve pawh ni ila phalna chu min pe dawn teuh si lova. Vawikhat chu Havana ah chuan baseball tournament hi a awm a, chutah chuan ka chhuak ve a, ka thianpa Jorge Perez Blanco nen chuan kan inchhar ta a. A ni pawh chuan keimah ang bawkin Cuba chhuahsan chu a lo duh ve avangin kan inthurual ta a.

Kei kum 17 mi ka ni a, ka thianpa Jorge Perez Blanco chu kum 16 mi a ni a. Cuba communist sawrkar in awpna hnuaia awm chu hreawm kan tih em avangin communist awm lohna khawvel ram dang a zalen  zawka khawsak kan chak em em a. Cuba ram atanga a ruka tlan chhuah dan tur kawng hrang hrang chu kum khat dawn lai kan ngaihtuah tawh a, mahse kawng remchang reng reng kan hmu thei lova. Sawrkar in thil a ti uluk si a, Passport te lah chu han hmuh theih rual a ni si lova.

A tawpah chuan thih leh thih a ni anga tiin Iberia Airlines thlawhtheihna lian khualzin phura khawvel hrang hrang tlawh kuala thlawk vel thin Havana Jose Marti thlawhna tumhmuna rawn tum a, thlawkchhuak leh thin chu ngun takin a thlawk chhuak tur chu thlakhat chhung vel kan enthla dun ta a. Tichuan chu thlawhna lian tak mai ke ah chuan a rukin in zep ta ila, tuma hriat lovin cuba ram chu kan chhuahsan thei dawn niin kan inhria a, a ke kara kan inzeh theih hlauh chuan Madrid spain ramah a tum leh dawn chauh a ni a, Spain ramah chuan kan khawsa thei dawnah kan inngai ta a ni.




Tichuan June ni 3, 1975 chu kan thil tum kan hlenni turah kan ruahman ta a. Tlai sikul banah tuma hriat lohin thlawhna tumhmun lam chu kan pan a, a rukin thlawhna inherna lai bul lawk phul sangpui pui zingah chuan kan bawk pil tlat a, Iberia Airlines DC-8 Jet thlawhtheihna lian pui mai thlawkchhuak tur rawn inher, a kal muan lai tak chuan a ke leh lam leh lamah chuan kai a, Madrid a kal chu kan tuma, kan nghak ran mai a. Chu thlawhtheina chu a rawn inher ta ngei mai a, a muan lai tak chuan phul zing atang chuan kan tlan chhuak a, kei in a ding lam ka pan a ka thianpa chuan a veilam a pan thung a, hruizen sei vak lo kan inphuar behna tur kan keng lawk ve ve a. Kan beng kawrawng chhunga thlawhna khawl ri ring lutuk danna tur lapua kan hnawh ve ve bawk a. Thlawhna han inher fel thlawk chhuak tura chak taka tlan tura a inbuatsaih han ding lawk zawk lai chuan thlawhna ke ah chuan ka lawn kai ta a.

A han tlan chak tan tirh ve leh chuan a ke virin min khak loh nan a bana thir rawn in zam thla ah chuan ka lawn kang a, thlawhna chu boruaka in sep kang tur chuan rapthlak khawpa chakin mel 3 leh a chanve vel chu a tlan phei ta a, a ri rin zia chu sawi ngaihna pawh a awm a lo, ka beng zawng zawng chu a ngawng phui tlat a ni ringawt mai. Tichuan boruakah chuan a han invawrh kang ta a, minute 3 vel chuah a kang tihah chuan a ke chu a pum hnuai lamah chuan a tawm chho ta a. A ke a a rawn tawm chhoh hnu chuan a ke thelret chuan ka taksa a rawn khawih ta a, a sa kher mai a, a rawn tawm chho tial tial tial a, ka awmna chu a chep tawlh tawlh a min nek keh dawn amaw tih khawpin a chep a, ka theih tawkin ka tang a, ka ruh zawng zawng te pawh chu a tliak vek dawn emaw tih khawpin a chep a, ka mangang hman hle a. Chutih lai tak chuan a ri buk a, a inkhar fel ta a, a thim ta em em mai a. A chep em avang chuan ka hruizen ken pawh chuan ka inphuar thei ta chuang lo va, a rem thei ang bera awm tuma ka insiam that vel lai chuan, a ke chu tum tur ang mai hian a thlak thla leh tual tual mai a, ka rilru a mangang hman hle a, thlawhna tumhmunah chuan kir lehin Cuba Comunist sawrkarah chuan min hlan leh dawn ta niin ka ngai a.

Mahse thlawhna chuan kawi chuang lova hma lam a pan reng avangin ka ngaih chu a tha leh thuai a, minute 2 hnu lekah chuan a ke chu a rawn tawm chho leh ta tual tual a, chutih lai tak chuan ngun zawkin ka awmna chu ka en a, a ke a rawn tawm chho fel vek hnua, a inkhar fel hnuaah pawh ka awm theihna lai awm chu awmin ka hre ta a. A rawn tawm fe ta tihah chuan a ke thelret chu ka han khawih leh a, a lo dai tawh a, tichuan ka awmhmun chu a hma aia remin ka insiam ta a. Aspirin mum ka pai chu ka la chhuak a, ka ei a, a ri a rin lutuk avang leh thli in min chhem nasat avanga ka luna chu min chhawk deuh ka beisei a ni.



Thlawhna khalhtu pilot ho thutna ‘Cockpit’ ah chuan a hotupa ber chu captain Valentin Vara del Rey kum 44 a upa a ni a. Thlawhna chuan khualzin 147 a phur a. Air hostress leh a puitu dang 10 a phur bawk a, an thlawhchhuah atanga an tum hmasakna ber tur Madrid thleng tur chuan darkar 8 leh minute 20 an thlawh a ngai dawn a. Thlawhna tumhmun atang chuan darkar khata mel 274 a chakin an thlawk chhuak a ni. Captain Vara del Rey chuan, thlawhna ke chu a han tawm chhoh tir chuan a ke ding lamah chuan thil dik lo a awm a ni tih a hma darthlang zawna bulb rawn eng atang chuan a hre thei a. tichuan thlawhna tumhmuna control Room chu “ka ke dinglam a inkhar tha thei lo tlat mai, engpawhnise vawi khat ka thlak thla leh anga, kan khar chhin phawt ange” tiin a zuk hrilh a. Tichuan a ke chu a thlak thla leh a, an khar leh chuan a inkhar fel thei ta a. Tichuan thlawhna chu a sang zawngin a khalh chho leh a, ft25000 a sang a nih chuan, chutiang zela sang thlawk tur chuan a dah fel a. Air hostress te chuan thingpui leh chaw te an sem tan ta a. ft 25,000 a sang a thlawk anih avangin thlawhna pindan chhung air-condition awm lohna pawn lamah chuan a vawt em em mai a, 2 degree a vawt a ni a.

A vawt ka ti em em mai a, sawi hleih theih loh a nasain ka khur a, van sanga air condition room ni si lova thlawh chu a vawt ang tih pawh vawikhat thlawhnaa la chuang lo chuan ka lo ngaihtuah pha hauh lo mai a, kawr lum hak na chang lah chu ka lo hre si lo va. ka thinlunga lo lut hmasa ber chu ka thianpa Jorge-a khan a tum angin a ke veilamah chuan lawn hlawhtling ta tak ang maw tih a ni. Va en theih lah chu a ni tawh si lova.  Tin, ka nu leh pa leh chhungte tumah ka hrilh lova, ka ngaihzawng Maria Esther ngei pawh chu ka hrilh reng reng lova. Ka thiltih an han hriat chhuah hunah chuan engtin tak ngai ang maw tih chu ka chhut bawk a. Vawt ti em em khur khur chung chuan hun kal tawh te ka ngaihtuah let a, Pacific tuifinriat chungah chuan darkar khat kan thlawk tawh ang tih ah chuan Oxygen ka duh ang tawk hip tur ka neih loh avangin engmah hre lovin ka awm ta ni berin ka hria.



An thlawh chhuah tan tirh atanga mel 8,950 dawn laia thui an thlawh hnu darkar 8 dawn lai a lo ni ta a, Captain Vara del Rey chuan Madris Brajas Airport a tum tur chuan thlawhna chu a khalh hniam tan ta a. A tum dawnah chuan a thlawhna chu a zawi thei ang berin a khalh a, darkar khata mel 225 leka chakin a tum lut ta a. Engmah harsatna leh buaina nei lo chuan thlawhna pawh chu rei fe a tlan hnu chuan a ding ta a. Captain Vara chu Cockpit atang chuan a chhuak thla a, amah rawn la tur Car nghak chuan thlawhna lu hnuai lamah chuan a ding a. Chutih lai chuan thlawhna vengtu ho zinga mi pakhat Jose Rocha chuan Captain Vara chu a rawn ko ta a, thlawhna ke bulah chuan a hruai phei a. Nikhaw hre lova Armando Socarras-a lo mu reng chu kawhhmuh pah chuan, “ Ka pu i thlawhna a din chiah khan a ke chung lam atang hian a lo tla thla a, ka va khawih chuan a kawr zawng zawngte pawh vurin a lo khat tlat a, thing ang maiin a khawng tlat a, mahse thil sawi tum niawm takin a han rum deuh nghat nghat a, engmah hre lo hian a awm leh ta a ni” tiin a hrilh a.

Captain Vera leh a thlawhna hna thawktute chuan an han enchiang leh zual a, a hnarah te a bengah te a kaah te chuan vur hlir a khat a. motor an chah vat a, motor ah chuan an zawn lut a. An tlanpui hnu chuan captain Vara chuan, “Khawvela thil mak ber a ni, khawvela thil thleng mak ber a ni. Ft 25,000 chung lamah oxygen pawh awm mang lo ah darkar 8 chhung kan thlawk a ni a, engtin nge kha tlangval kha a dam theih chu le” a ti vawng vawng mai a.

Thlawhna ke awmna chhunga engmah hre lova ka awm hnu a ka thil hriat leh hmasak ber chu thlawhna a tum tak hnua lei a ka tla thla chu ka hre zawk a, mahse engmah hre lovin ka awm leh ta vang vang a ni ang ka han harh chhuah leh chuan Damdawiin khumah ka lo mu tawh a. Ka bula min enkawltu Doctor te kan hmuh chuan ka zawh hmasak ber chu “Spain ramah em ni ka awm?” He Damdawiin hming hi enge ni? tiin ka zawt a. Anni chuan “Spain ramah i awm a, he damdawiin hming chu Gran Hospital del la Beneficencia, Madrid khawpui ami a ni” tiin min hrilh a. Khawiah nge ka thianpa Jorge-a kha? tiin ka han zawt leh phawng mai a. an ni chuan Jorge-a chanchin an hriat loh thu min hrilh a, a hlawhtling ve ta lo a ni tih ka hre nghal ta a. Doctor min enkawl tu chu Dr. Jose Maria Pajares a ni a, ka dam fel hle hnuah chuan “Oxygen hip tur nei lova darkar 8 vel lai i rawn kal dan leh i taksa vawhzia zawng zawngte ngaihtuahin, i dam chhuak leh hi khawvel thilmak tling a ni” tiin min hrilh a.

Duh duh a ka chet leh theih hnu chuan Damdawiin ah chuan Police min vengtute nen lehkha den te kan khel thin a, chanchinbu hrang hrang atangin mi tam takin ka chanchin an lo chhiar avangin nitin lehkhathawn khawvel hmun hrang hrang atangin chhiar sen loh ka hmu thin a. A hnu lawkah chuan ka pa unaupa Elo Fernandez, America a awm chuan a hnena awmah min rawn sawm ta a. International Rescue Comittee te chuan min tanpui in America a ka kal man tur leh passport zawng zawngte min tih fel sak a. Tunah chuan zalen takin saptawng zirin School ka kal thar leh tawh a. milem ziak thiam nih ngei ka tum a ni.

Ka thianpa Jorge-a chanchin chu ka hre thei reng reng lova, tlanchhuah kan tum lai vel chuan kan thil tum dan chu a hlauhawmzia kan hre dun ve ve a, lo thi palh pawh ni ila Cuba-a awm ai chun vanneih thlak turah kan ngai dun ve ve a ni. A tel lova Zalenna ka’n hmu ta chu rilru a kim thei lo hle a ni.

A TAWP TA.

Comments

Popular posts from this blog

FAM LALZOVA.

CENTRAL JAIL TLANCHHUAHNA