SAMDALA
R.lalchanchinmawia
THUHMA:-Samdala hi mizo thawnthu kan neihte zingah chuan a lar ber pawl a ni pha hial âwm e. A te ber atanga a lian ber thleng hian a hming hi kan lam thla zen a. A hming chauh hi chu hre lo palh hlauh kan awm a nih pawhin kutzungtang thliaka chhiar tham lek kan ni ta ve ang. A thatchhiat zia hi chu tlâng hriat a ni nâin a chanchin mumal fak sawisei tûr nei erawh kan awm mumal âwm lo ve. A chanchinah hian a thatchhiatna ngawt hian hmawr a lo bawk mai bik lo tawp mai a. Zir tur leh entawn tur tam tak a lo awm ve tlat mai zu nia. Chuvangin a chanchin hi, a thatchhiatnaah chauh chhûngkhung vek bik lova kan luhchilh thûk deuh a, zir tûr awmte zira entawn tûr awmte kan entawn thiam a pawimawh hle âwm e.
SAMDALTHATCHHEZAWRKAWIASamdala hi a thatchhe êm êm mai a. Engmah thawh peih aram pawh nei lovin a mu zuar rêng ringawt mai thin a. Miin fiamthua 'Sâmdal, thatchhiatah in el ang hmiang' tia an auh elna pawh 'ka peih lo' tiin a la chhâng hram thin. A hming hi nawmnah taka sawi mai maiin mitinin Sâmdalthatchhezawrkawia tiin an pakliam vel mai mai a. A nu leh pa ngei pawhin eng hehu-ah ngai lova en liam maiin an tha neih vêl mai mai tawh a. Chutiang chuan, nilêng lênga mu tlaw zuar rêng chungin thaw ipik takin nun a chhiar chho va. Engmah thawk lova mut mai mai chu hriselna atân pawh a lo tha vak lo a niang, a taksate chu a sil thùm reng mai a. Zawi zawia a hriselna pawh tlahniamin a taksate chu a rawih tawlh tawlh mai a. A ni vuiliam dan chu amah ngei pawhin hreawm a tiin a nundan chu a ning ve êm êm a. Miin hlim hmel tak maia hna an thawk bawrh bawrh laite hi awt rilru takin chilthli tla zawih zawih chungin a thlir ngawih ngawih mai thin a ni.Sawi tawh angin chutia, engmah thawk lova ina a tawm churùk reng mai chu a hriselnain a tuar tan ta hial mai a. Chu chu, Samdala chuan, thil tha ber nia hre lovin ramchhuah zaite pawh a rêl ve ta hial a. Nikhat chu, insangmara pau tikhauh luiin Theipui lo turin a thawkchhuak ve ta rawih mai a. A va thlen chuan Theipui chu hút lovin a lo hmin tuarh mai a. Han lawha ei nghal bawrh bawrhte chu a châk êm êm mai a. Nimahsela, a rahte chu han lo mai turin a taihmaknain daih mawlh hek lo le. Kut bênga a lothlawn ngawta haw leh lah chu a lo hreh ve tumhrang bawk si nen. A tih ngaihna hre lo chuan, a rah tlan zuva velin a kâa an tihtlak palh hlauh tâkin tiin, a kung hnuaiah ka âng phuau chungin a mu zangthal hual mai a.Chutia, eng emaw chen a mut àn phuau hnu chuan, a vanneiha siamin Theipui rah chu rahtlan Thehleiin titlain, a kâ-ah chuan pumkhat a rawn tla lut ta nawlh mai a. Chuti chung pawh chuan, han thial mai turin a chaknain tlinin hre mawlh hek lo le, 'Ka thial peih angem aw..' a'n ti a. Nimahsela, riltama thih mai hlauin 'tha chu tha ngang ngang' tiin a thial ta hram a. A thial chih hnuah pawh chuan a lem peih leh mai ta tlat lo mai a. Han lem mai ta lo chuan, 'Ka lem peih angem aw' a'n ti leh tê tê phawt a. A riltam kaw ruak ri ruk ruk chuan lem turin a lo tur ve tluk tluk bawk si a. A tawp a tawpah chuan, 'Tha chu tha ngang ngang, khawi'nge riltama thih tlaw ngawt ai chuan i'n lem hram teh mai ang' tiin a lem ta hram a. Tichuan, haw zai a rel ta a.
LO TAIMAIN LO CHAK TAWH ANG CHE.
Samdala haw ta chu, kawngtluan deuhthawin a inngaihtuah a. Chutia, thawh peih aram nei lova, thatchhe tak maia awm zawi nguai reng mai chu a ning takzet tawh a. Nimahsela, han taima thut tûr chuan a chakna leh theihnain pha lovin, a tha leh zung pawhin tlin zovin a hre si lova. A mangang lutuk chuan 'heti rêng rênga dam ve reng ai chuan thih daih mai hi ka tan a tha zawk mai awm mang e' tiin a inngaihtuah nasa hle a ni.Chutia, nasa taka inngaihtuah chunga a kal bek bek lai chuan khawdâi sih hmun a thleng a. Sihah chuan Chakai pahnih hi thinrin engphiara inbakkaihin an lo insual chåwt chàwt mai a. Samdala chuan, 'E khai, Ai-ate u, engatinge khatia in insual tâk vak mai le' tiin thelh a'n tum a. Chakai pakhat chuan, 'Ka kua min chuh a lawm' a ti a. Pakhat zawk chuan, 'Amah zawk a lawm min chuh' a ti ve bawk a. Chu thu chu inchuha inhnial thinrim lehin an insual leh ta a. Samdala chuan, ngawi teh u, tawp rih teh u, khatia insual mai lo khan min lo nghâk lawk teh u' tiin chakai kaw pakhat a siam ta a. 'Pakhatin in inchuh lai kua kha chang sela, pakhatin hemi kua hi chang rawh se. Tichuan inrem takin in lo awm tawh dawn nia' a ti a. Chakai pahnihte chu an lawm ta hle mai a. 'Samdal, malsawm che kan duh a. I duh ber min dil la, kan pe ang che' an ti a. Samdala chuan, 'Taihmâk leh chak ka duh ber e' a ti a. Anni chuan, tun atang chuan lo taimain lo chak tawh ang che an ti a. Tichuan, Samdala chu hlim takin a haw ta a.A tukah chuan a nu leh chuan in lama hahchawlh an tum a. Tukthuan an kil laiin Samdala chuan, 'Ka nu ka pa, kan tul si a, vawiin chu lo hahchawl ula ka va feh ve ang e' a ti a. A nu leh pa chuan an ring lo khawp mai a. 'Nang Samdalthatchhezawrkawia hi va feh ve pawh ni la enge maw i va tih ve chuan ang le.. Thlamah i va mut nilên mai mai nghal loh' an ti a. Nimahsela..hahchawlh an tum tho avangin a feh chhuak ta lêm lo va. Samdala erawh chu, eng ang chiahin nge a chaka a lo taihmâk tâk tih infiah turin a feh ta a.Samdalan an lo a zu thlen chuan, nu leh pa bâk thawktu awm lo, thawkmawh chhûng tih takah an tulin an lo chu a lo hnim hle mai a, hnuhte chu a hrâm tawhin thlai dipral thei hiala mawiin a lo pik hman tawh a. Nimahsela, Samdala chuan thahnemngaihna thinlung nên hlo chu a han thlo ta tak tak a le. Hnuh chu a tlukin an tlu ta zawih zawih mai a. Hmâ hlen zung zungin a kaw chho duak duak mai a. Chuti taka a tha a tho ta mai leh a lo chak ta mai chu amah ngei pawhin mak a ti hial zawk a. Sawntlung zawla Khingkhihte chu kalpah zung zungin kaihphihrit inzam phan tuak maite chu, a kutzungtang rawlhin a'n kawma a chat thawt thawt mai a. Kar lovah a thlo zo ta vek mai a. A zawh hnu chuan a hnuh thlawhthlûk zawng zawng chu a lakhawm a. Ruh elkhenin te tak têin a têl a. Thlam bangah zepin a haw ta a.A tuk leh maiah chuan a nu leh pa te chu feh tumin an insiam a. An insiam laiin Samdala chuan, 'ka nu ka pa, feh duh suh u, ka thlo zo vek tawh e' a ti a. A nu leh pa awih lutuk chuan, 'Nang Samdalthatchhezawrkawia hian khawiah va thlawh zawh vek thu awm suh. Thlamah i va mut nilên mai mai nghal loh' tiin an lu an thin san mai mai si a. A dang zo dawn chuanga a hriat loh avangin Samdala chuan, 'A nìh leh le, chutia in feh lui dawn a nih si chuan thlam banga ka thil zeh kha phelh hauh suh ang che u' tiin a chah a. A nu leh pate chu feh tûrin an chhuak ta a.Samdala nu leh pa'n lo an zu thlen chuan, an beisei leh rinphak hauh lohin Samdala chuan a lo thlo zo vek tak tak mai si a. Mak an tiin an lawm êm êm mai a. 'E..khai, tunah chuan fapa thar kan nei ta. A tha leh zung lah chu thlamuanpui tham a niin mi naran el phak rual loh khawpa chhuanawm a ni bawk si a' tiin an lawm lutuk chu an hnuk a ulh teuh mai a. A lawm lutuk sàhawk atalâng chuan Samdala thuchah chu theihnghilhin thlam banga thil têl inzep chu an han phelh ngawt mai a le! A hnuh thlawhthlûk têlkhawm mai a lo ni si a. Thlam chhung chu hnuhin a khat ta vek mai a. Chu chu, thiarin vauah an paih leh ngat ngat mai a. Chawhnu thlangher deuhthaw an vei ngauh ngauh hnuah an inpaih zo thei hram a ni. Tichuan, an feh chu, lawmna thinlung tak tak nen phur takin an haw ta a.
SAMDALA'N TLANG A HRAI
Nikhat chu Samdala chu ramhnuaiah a kal a. Saruaka awmin a taksa pum puiah sàwi hnai intât ban vakin hnahthel zingah a tal let tawp tawp mai a. Hnahthelin a bawmkhah ve hnu chuan a sazu tifukin a tiphu ta ngeuh ngêuh mai a. Chu chu Sakhiin lo hmuin a nuihzat êm êm mai a. A nuihza lutuk chu insûm zo lovin a nui kur kur reng mai a. Ramsa zawng zawng hrilhin 'Saw laiah sawn thil nuihzatthlak deuh mai ka hmu a, rawn en ve r'u' a ti a. Ramsa dangte pawh chu rawn kalkhawmin en tumin an rawn inhnar huang huang mai a. A sazu phu ngeuh ngeuh chuan an nuih a tiza hle mai a. Tunge a nih hre si lovin an nuihzat khawp mai a. An nuih za lutuk chu insûm thei aram pawh awm lovin an dir tlak tlak mai a ni.Chutia, an nuih tlawrh tlawrh hlawm lai chuan Satel hi a rawn kal tawi tawi mai a. Ani chuan Samdala a ni tih a hre ru khiau mai a. Intithei deuh maiin 'Kei chuan tunge a nih ka hre reng mai' a ti a ti mai a. Ramsa dangte 'tunge a nih sawi rawh' an ti a. Ani chuan, 'Aih ka duh lo. Nangni angin ka tlan chak ve thei si lova. Ka sawi chuan min man anga min tihlum palh ang' a ti a. Ramsa dangte chuan, 'Hei, kan zingah chuan Sazuk hi a tlan chak ber a. A ki-ah kan zep che nga, i sawi veleh chak deuhin a tlanpui nghal dawn che nia' an ti a. Satel chuan, 'Nia maw le' a ti a. Tichuan, Sazuk ki-ah chuan zepin 'tunge a nih sawi rawh le' tiin an han zawt a. Satel chuan ring lênglawngin 'Samdalthatchhezawrkawia a nih hi' a han ti ta a.Chuveleh Samdala chu rawn tho thutin ramsa zawng zawng chu an meiah man khawmin a chum hlum ta phiar mai a. Satel erawh chu lung chungah a paih keh thung a. Tichuan, hawin khaw mipuite chu 'Sa va chan rawh u' tiin thil awmdan chu a hrilh hlawm a. Sa chan tur chuan ram lamah an liam ta sung sung mai a. Duhtawka chanin dawrawn khat tlatin an phur haw hlawm a. Mi tlenkhat, tlêm azawng chuan awih lovin an kal ve duh lova.Nimahsela, sa chan tura kalten an zawh tawk an rawn phurh haw takah chuan awih loh ngawt theih ni ta hek lo le. Sa chan tur chuan an liam ûmpawngpàr ve leh hnuhnawh a. Tichuan, a khawnawta sa chu chanin an zawh tâwkin an phur ta theuh mai a ni.
SAMDALA'N PUKHUAI A LUHCHHUAH
Tumkhat chu, Pûkchawi khua an tih chuan harsatna namênlo tak mai an tawk a. Hun eng emaw ti atang khan an khaw hming chawi ber, khaw dai maia Bàkpûk chuan luahtu huai a nei ta tlat mai a. Chung pûkhuaite chuan Pûkchawi khaw mite chu nasa takin an tibuai a. Râpthlâk leh tihbaiawm tak taka an inlâr fo avangin an chimawm hle hle a. Nun ralti taka hmangin thlabarin an kimki chawih chawih a. Hlauhnain a thuanawp tlat tawh avangin eng emaw hlekin an thin thâwngin an tiîk dial dial a ni deuh ber tawh a. Hun kha leh chen hlim takachenna hmun an khaw nuam tak chu rauhsana tihram mai an rilruk deuh thut thut tawh mai a. Tih ngaihna dang vak an hre si lova an mangang takzet a ni.Pukchawi khaw harsatna tawh chungchang chu khual khua thlenga thangin Samdalate khua pawh chuan an lo hre ve a. Mite chuan an sawi sep sep a. Nimahsela, tanpui a hnêkin hlauhnain an thàuvah a man ve a. Thenkhat lahin naupang huaibak deuh sawithaih nan an lo hmang thul. Rala khat atang pawhin an râlkhel nasa ve hle mai a. An mangan zia a hriatin Samdala chuan, 'Chuti taka mangang chu tanpui an ngai a nih chu' tiin a mizo tlawmngaihna thinlung nên a theih ang anga tanpui turin Pûkchawi khaw Pûkhuai chu luhchhuah zai a rêl ta a. A kal dawnah theih ang anga inbuatsaihin hmanrua a dapkhawm hmasa te te a. Tichuan, Mizo Pawnpuipawr bâkah Khuang, Chingal, saum leh samkhuih kengin a thawkchhuak ta a.Samdala'n Bâkpûk a va thlen chuan Pûkhuai ho chu tumah awm lovin an lo feh bo diak mai a.An in (Pûk) ah chuan lûtin a pawnpuipawr ken chuan a inzial hnan a. An khumpuiah muin an feh haw hun a lo nghak ta a. Losûl haw hun a lo nih chuan Pûkhuaiho feh chu an rawn haw ta diah diah a. Ruahpui vanawnin kawng tluana a rawn nan haw avangin an vawt ti chu an si tak hlarh hlarh a. Pukhuai zinga a lo thleng hmasa ber chuan khaw dang hawi map lova lut tlangin tapchhak a rawn bêl nghal chat mai a. Mei nun tuma a kun kût kût lai chuan Samdala chuan thawm chhuahin a che ta hrut mai a.Chutia, Samdalan thawm a neih tâkah chuan pûkhuai mei nun tuma kun mêk chuan a rawn en a. A hlau lutuk chu baklêngin a tlanchhuak ta nghal a. A thiante hnênah chuan, eng thil emaw ni? lianpui mai, hmulphurh hraw zet mai kan khumpuiah a awm a, ka râp lutuk. A hmulte chu a lianin a kawh sung mai a, hlauhawm tak a ni. Mei ka nun ngam tawh awkawng lo mai' a ti a. A thiante chuan an va bih dêk dêk a. Chutihlai tak chuan Samdala chu a rawn che leh ta hrut mai a. Pûkhuaiho chuan, 'Awi karei, a lianin a rápthlak lutuk, engtin nge kan tih tâk ang? A vawt bawk si a' tia ding khur beuh beuh chungin an siî hlarh hlarh mai a.An Lalpa vawt ti lutuk chuan, an zinga huaisen deuh ber chu mei nun tûr chuan a'n tir a. Nimahsela,ani pawh chuan a lo ngam bik hauh lo chu niin, 'E..khai, ka ngam bik tawp lo mai. A pianphung rêng a tihbaiawmin a râpthlak mai. Min tir lui lo hram teh Lalpa' tiin a tap tuau mai a. An Lalpa vawt ti lutuk chuan a tuar thei ta ngang lova, mei nun tur chuan a lût ta rawih mai a. Mei nun tuma a kun kût kût lai tak chuan a man thut a. A hnungah na tawkin samkhuih chuan a ziat ta táwk mai a. A ziah pilhah chuan chingal fir chu a'n tât a. Pûkhuai Lalpa thip ti lutuk chu a er ngàwng ngàwng mai a. Chutah Samdala chuan Saum a'n tât leh a, a chhuah ta a.A chhuah veleh hlau baklênga tlanchhuak nghal rawk rawkin, 'Karei, karei, a hama a'n ham nat zia mai chu..a vawikhat hamnaah ka hnung zawng zawng a pilh zo vekin ka hria. Han en mah teh u, a thip êm êm mai lehnghal' a ti a. An han en sak nâk chuan, a thlurin a lo pilh nung mai a. An han hnima a lo uih hmùn mai bawk si a. Hlau thlabâr tak chungin 'Awi, awi awi, a tin han huaisar dan êm êm te hi. A hamna hmuamhma pawh a uih nghal hmún thei alawm. Heti hrim chuan, keini cho leh khin zawh rual a ni lovang e' an ti a.Chutihlai tak chuan Samdala chuan, ring mangkhéngin khuang chu a'n vaw ri ta pawm mai a. An phu nasa lutuk phili buai chu inchil let phengphungin an inbawhthuah tup mai a. 'Awi, awi awi, a vawihte chu a va'n ring tehlul mai êm..!? A hruanghrau dan tûr pawh hriat phak rual a ni lo ve' an ti a, an zam leh zual êm êm mai a. Tumah lût ngam awm tawh hek lo le.. An Lalpa tih ngaihna hre lo chuan, 'Naute u, tunah zawng kan in hi luah zui ngam chi rual a ni ta lo. Hmun danga kan pêm chhuah mai a ngai a ni' tiin rawtna a'n siam ta ringawt mai a. Hlauhnain an thàuvah a man tlat tawh avang a hla thei ang bera insawn vang vang chu an duhthusam ber a ni tawh a. Chuvang chuan, hniala sawi nawitu pakhat mah awm lovin 'ni e' an ti tliar tliar a. Tichuan, ram hla taka pem turin hmanhmawh takin an insaseng ta a. Pûkchawi khuate pawh chu, Samdalan an manganna bulpui ber Pûkhuai a luhchhuah tâk avângin hlim tak leh thlamuang takin an awm leh thei ta a ni.
A TAWP TA
R.lalchanchinmawia
THUHMA:-Samdala hi mizo thawnthu kan neihte zingah chuan a lar ber pawl a ni pha hial âwm e. A te ber atanga a lian ber thleng hian a hming hi kan lam thla zen a. A hming chauh hi chu hre lo palh hlauh kan awm a nih pawhin kutzungtang thliaka chhiar tham lek kan ni ta ve ang. A thatchhiat zia hi chu tlâng hriat a ni nâin a chanchin mumal fak sawisei tûr nei erawh kan awm mumal âwm lo ve. A chanchinah hian a thatchhiatna ngawt hian hmawr a lo bawk mai bik lo tawp mai a. Zir tur leh entawn tur tam tak a lo awm ve tlat mai zu nia. Chuvangin a chanchin hi, a thatchhiatnaah chauh chhûngkhung vek bik lova kan luhchilh thûk deuh a, zir tûr awmte zira entawn tûr awmte kan entawn thiam a pawimawh hle âwm e.
SAMDALTHATCHHEZAWRKAWIASamdala hi a thatchhe êm êm mai a. Engmah thawh peih aram pawh nei lovin a mu zuar rêng ringawt mai thin a. Miin fiamthua 'Sâmdal, thatchhiatah in el ang hmiang' tia an auh elna pawh 'ka peih lo' tiin a la chhâng hram thin. A hming hi nawmnah taka sawi mai maiin mitinin Sâmdalthatchhezawrkawia tiin an pakliam vel mai mai a. A nu leh pa ngei pawhin eng hehu-ah ngai lova en liam maiin an tha neih vêl mai mai tawh a. Chutiang chuan, nilêng lênga mu tlaw zuar rêng chungin thaw ipik takin nun a chhiar chho va. Engmah thawk lova mut mai mai chu hriselna atân pawh a lo tha vak lo a niang, a taksate chu a sil thùm reng mai a. Zawi zawia a hriselna pawh tlahniamin a taksate chu a rawih tawlh tawlh mai a. A ni vuiliam dan chu amah ngei pawhin hreawm a tiin a nundan chu a ning ve êm êm a. Miin hlim hmel tak maia hna an thawk bawrh bawrh laite hi awt rilru takin chilthli tla zawih zawih chungin a thlir ngawih ngawih mai thin a ni.Sawi tawh angin chutia, engmah thawk lova ina a tawm churùk reng mai chu a hriselnain a tuar tan ta hial mai a. Chu chu, Samdala chuan, thil tha ber nia hre lovin ramchhuah zaite pawh a rêl ve ta hial a. Nikhat chu, insangmara pau tikhauh luiin Theipui lo turin a thawkchhuak ve ta rawih mai a. A va thlen chuan Theipui chu hút lovin a lo hmin tuarh mai a. Han lawha ei nghal bawrh bawrhte chu a châk êm êm mai a. Nimahsela, a rahte chu han lo mai turin a taihmaknain daih mawlh hek lo le. Kut bênga a lothlawn ngawta haw leh lah chu a lo hreh ve tumhrang bawk si nen. A tih ngaihna hre lo chuan, a rah tlan zuva velin a kâa an tihtlak palh hlauh tâkin tiin, a kung hnuaiah ka âng phuau chungin a mu zangthal hual mai a.Chutia, eng emaw chen a mut àn phuau hnu chuan, a vanneiha siamin Theipui rah chu rahtlan Thehleiin titlain, a kâ-ah chuan pumkhat a rawn tla lut ta nawlh mai a. Chuti chung pawh chuan, han thial mai turin a chaknain tlinin hre mawlh hek lo le, 'Ka thial peih angem aw..' a'n ti a. Nimahsela, riltama thih mai hlauin 'tha chu tha ngang ngang' tiin a thial ta hram a. A thial chih hnuah pawh chuan a lem peih leh mai ta tlat lo mai a. Han lem mai ta lo chuan, 'Ka lem peih angem aw' a'n ti leh tê tê phawt a. A riltam kaw ruak ri ruk ruk chuan lem turin a lo tur ve tluk tluk bawk si a. A tawp a tawpah chuan, 'Tha chu tha ngang ngang, khawi'nge riltama thih tlaw ngawt ai chuan i'n lem hram teh mai ang' tiin a lem ta hram a. Tichuan, haw zai a rel ta a.
LO TAIMAIN LO CHAK TAWH ANG CHE.
Samdala haw ta chu, kawngtluan deuhthawin a inngaihtuah a. Chutia, thawh peih aram nei lova, thatchhe tak maia awm zawi nguai reng mai chu a ning takzet tawh a. Nimahsela, han taima thut tûr chuan a chakna leh theihnain pha lovin, a tha leh zung pawhin tlin zovin a hre si lova. A mangang lutuk chuan 'heti rêng rênga dam ve reng ai chuan thih daih mai hi ka tan a tha zawk mai awm mang e' tiin a inngaihtuah nasa hle a ni.Chutia, nasa taka inngaihtuah chunga a kal bek bek lai chuan khawdâi sih hmun a thleng a. Sihah chuan Chakai pahnih hi thinrin engphiara inbakkaihin an lo insual chåwt chàwt mai a. Samdala chuan, 'E khai, Ai-ate u, engatinge khatia in insual tâk vak mai le' tiin thelh a'n tum a. Chakai pakhat chuan, 'Ka kua min chuh a lawm' a ti a. Pakhat zawk chuan, 'Amah zawk a lawm min chuh' a ti ve bawk a. Chu thu chu inchuha inhnial thinrim lehin an insual leh ta a. Samdala chuan, ngawi teh u, tawp rih teh u, khatia insual mai lo khan min lo nghâk lawk teh u' tiin chakai kaw pakhat a siam ta a. 'Pakhatin in inchuh lai kua kha chang sela, pakhatin hemi kua hi chang rawh se. Tichuan inrem takin in lo awm tawh dawn nia' a ti a. Chakai pahnihte chu an lawm ta hle mai a. 'Samdal, malsawm che kan duh a. I duh ber min dil la, kan pe ang che' an ti a. Samdala chuan, 'Taihmâk leh chak ka duh ber e' a ti a. Anni chuan, tun atang chuan lo taimain lo chak tawh ang che an ti a. Tichuan, Samdala chu hlim takin a haw ta a.A tukah chuan a nu leh chuan in lama hahchawlh an tum a. Tukthuan an kil laiin Samdala chuan, 'Ka nu ka pa, kan tul si a, vawiin chu lo hahchawl ula ka va feh ve ang e' a ti a. A nu leh pa chuan an ring lo khawp mai a. 'Nang Samdalthatchhezawrkawia hi va feh ve pawh ni la enge maw i va tih ve chuan ang le.. Thlamah i va mut nilên mai mai nghal loh' an ti a. Nimahsela..hahchawlh an tum tho avangin a feh chhuak ta lêm lo va. Samdala erawh chu, eng ang chiahin nge a chaka a lo taihmâk tâk tih infiah turin a feh ta a.Samdalan an lo a zu thlen chuan, nu leh pa bâk thawktu awm lo, thawkmawh chhûng tih takah an tulin an lo chu a lo hnim hle mai a, hnuhte chu a hrâm tawhin thlai dipral thei hiala mawiin a lo pik hman tawh a. Nimahsela, Samdala chuan thahnemngaihna thinlung nên hlo chu a han thlo ta tak tak a le. Hnuh chu a tlukin an tlu ta zawih zawih mai a. Hmâ hlen zung zungin a kaw chho duak duak mai a. Chuti taka a tha a tho ta mai leh a lo chak ta mai chu amah ngei pawhin mak a ti hial zawk a. Sawntlung zawla Khingkhihte chu kalpah zung zungin kaihphihrit inzam phan tuak maite chu, a kutzungtang rawlhin a'n kawma a chat thawt thawt mai a. Kar lovah a thlo zo ta vek mai a. A zawh hnu chuan a hnuh thlawhthlûk zawng zawng chu a lakhawm a. Ruh elkhenin te tak têin a têl a. Thlam bangah zepin a haw ta a.A tuk leh maiah chuan a nu leh pa te chu feh tumin an insiam a. An insiam laiin Samdala chuan, 'ka nu ka pa, feh duh suh u, ka thlo zo vek tawh e' a ti a. A nu leh pa awih lutuk chuan, 'Nang Samdalthatchhezawrkawia hian khawiah va thlawh zawh vek thu awm suh. Thlamah i va mut nilên mai mai nghal loh' tiin an lu an thin san mai mai si a. A dang zo dawn chuanga a hriat loh avangin Samdala chuan, 'A nìh leh le, chutia in feh lui dawn a nih si chuan thlam banga ka thil zeh kha phelh hauh suh ang che u' tiin a chah a. A nu leh pate chu feh tûrin an chhuak ta a.Samdala nu leh pa'n lo an zu thlen chuan, an beisei leh rinphak hauh lohin Samdala chuan a lo thlo zo vek tak tak mai si a. Mak an tiin an lawm êm êm mai a. 'E..khai, tunah chuan fapa thar kan nei ta. A tha leh zung lah chu thlamuanpui tham a niin mi naran el phak rual loh khawpa chhuanawm a ni bawk si a' tiin an lawm lutuk chu an hnuk a ulh teuh mai a. A lawm lutuk sàhawk atalâng chuan Samdala thuchah chu theihnghilhin thlam banga thil têl inzep chu an han phelh ngawt mai a le! A hnuh thlawhthlûk têlkhawm mai a lo ni si a. Thlam chhung chu hnuhin a khat ta vek mai a. Chu chu, thiarin vauah an paih leh ngat ngat mai a. Chawhnu thlangher deuhthaw an vei ngauh ngauh hnuah an inpaih zo thei hram a ni. Tichuan, an feh chu, lawmna thinlung tak tak nen phur takin an haw ta a.
SAMDALA'N TLANG A HRAI
Nikhat chu Samdala chu ramhnuaiah a kal a. Saruaka awmin a taksa pum puiah sàwi hnai intât ban vakin hnahthel zingah a tal let tawp tawp mai a. Hnahthelin a bawmkhah ve hnu chuan a sazu tifukin a tiphu ta ngeuh ngêuh mai a. Chu chu Sakhiin lo hmuin a nuihzat êm êm mai a. A nuihza lutuk chu insûm zo lovin a nui kur kur reng mai a. Ramsa zawng zawng hrilhin 'Saw laiah sawn thil nuihzatthlak deuh mai ka hmu a, rawn en ve r'u' a ti a. Ramsa dangte pawh chu rawn kalkhawmin en tumin an rawn inhnar huang huang mai a. A sazu phu ngeuh ngeuh chuan an nuih a tiza hle mai a. Tunge a nih hre si lovin an nuihzat khawp mai a. An nuih za lutuk chu insûm thei aram pawh awm lovin an dir tlak tlak mai a ni.Chutia, an nuih tlawrh tlawrh hlawm lai chuan Satel hi a rawn kal tawi tawi mai a. Ani chuan Samdala a ni tih a hre ru khiau mai a. Intithei deuh maiin 'Kei chuan tunge a nih ka hre reng mai' a ti a ti mai a. Ramsa dangte 'tunge a nih sawi rawh' an ti a. Ani chuan, 'Aih ka duh lo. Nangni angin ka tlan chak ve thei si lova. Ka sawi chuan min man anga min tihlum palh ang' a ti a. Ramsa dangte chuan, 'Hei, kan zingah chuan Sazuk hi a tlan chak ber a. A ki-ah kan zep che nga, i sawi veleh chak deuhin a tlanpui nghal dawn che nia' an ti a. Satel chuan, 'Nia maw le' a ti a. Tichuan, Sazuk ki-ah chuan zepin 'tunge a nih sawi rawh le' tiin an han zawt a. Satel chuan ring lênglawngin 'Samdalthatchhezawrkawia a nih hi' a han ti ta a.Chuveleh Samdala chu rawn tho thutin ramsa zawng zawng chu an meiah man khawmin a chum hlum ta phiar mai a. Satel erawh chu lung chungah a paih keh thung a. Tichuan, hawin khaw mipuite chu 'Sa va chan rawh u' tiin thil awmdan chu a hrilh hlawm a. Sa chan tur chuan ram lamah an liam ta sung sung mai a. Duhtawka chanin dawrawn khat tlatin an phur haw hlawm a. Mi tlenkhat, tlêm azawng chuan awih lovin an kal ve duh lova.Nimahsela, sa chan tura kalten an zawh tawk an rawn phurh haw takah chuan awih loh ngawt theih ni ta hek lo le. Sa chan tur chuan an liam ûmpawngpàr ve leh hnuhnawh a. Tichuan, a khawnawta sa chu chanin an zawh tâwkin an phur ta theuh mai a ni.
SAMDALA'N PUKHUAI A LUHCHHUAH
Tumkhat chu, Pûkchawi khua an tih chuan harsatna namênlo tak mai an tawk a. Hun eng emaw ti atang khan an khaw hming chawi ber, khaw dai maia Bàkpûk chuan luahtu huai a nei ta tlat mai a. Chung pûkhuaite chuan Pûkchawi khaw mite chu nasa takin an tibuai a. Râpthlâk leh tihbaiawm tak taka an inlâr fo avangin an chimawm hle hle a. Nun ralti taka hmangin thlabarin an kimki chawih chawih a. Hlauhnain a thuanawp tlat tawh avangin eng emaw hlekin an thin thâwngin an tiîk dial dial a ni deuh ber tawh a. Hun kha leh chen hlim takachenna hmun an khaw nuam tak chu rauhsana tihram mai an rilruk deuh thut thut tawh mai a. Tih ngaihna dang vak an hre si lova an mangang takzet a ni.Pukchawi khaw harsatna tawh chungchang chu khual khua thlenga thangin Samdalate khua pawh chuan an lo hre ve a. Mite chuan an sawi sep sep a. Nimahsela, tanpui a hnêkin hlauhnain an thàuvah a man ve a. Thenkhat lahin naupang huaibak deuh sawithaih nan an lo hmang thul. Rala khat atang pawhin an râlkhel nasa ve hle mai a. An mangan zia a hriatin Samdala chuan, 'Chuti taka mangang chu tanpui an ngai a nih chu' tiin a mizo tlawmngaihna thinlung nên a theih ang anga tanpui turin Pûkchawi khaw Pûkhuai chu luhchhuah zai a rêl ta a. A kal dawnah theih ang anga inbuatsaihin hmanrua a dapkhawm hmasa te te a. Tichuan, Mizo Pawnpuipawr bâkah Khuang, Chingal, saum leh samkhuih kengin a thawkchhuak ta a.Samdala'n Bâkpûk a va thlen chuan Pûkhuai ho chu tumah awm lovin an lo feh bo diak mai a.An in (Pûk) ah chuan lûtin a pawnpuipawr ken chuan a inzial hnan a. An khumpuiah muin an feh haw hun a lo nghak ta a. Losûl haw hun a lo nih chuan Pûkhuaiho feh chu an rawn haw ta diah diah a. Ruahpui vanawnin kawng tluana a rawn nan haw avangin an vawt ti chu an si tak hlarh hlarh a. Pukhuai zinga a lo thleng hmasa ber chuan khaw dang hawi map lova lut tlangin tapchhak a rawn bêl nghal chat mai a. Mei nun tuma a kun kût kût lai chuan Samdala chuan thawm chhuahin a che ta hrut mai a.Chutia, Samdalan thawm a neih tâkah chuan pûkhuai mei nun tuma kun mêk chuan a rawn en a. A hlau lutuk chu baklêngin a tlanchhuak ta nghal a. A thiante hnênah chuan, eng thil emaw ni? lianpui mai, hmulphurh hraw zet mai kan khumpuiah a awm a, ka râp lutuk. A hmulte chu a lianin a kawh sung mai a, hlauhawm tak a ni. Mei ka nun ngam tawh awkawng lo mai' a ti a. A thiante chuan an va bih dêk dêk a. Chutihlai tak chuan Samdala chu a rawn che leh ta hrut mai a. Pûkhuaiho chuan, 'Awi karei, a lianin a rápthlak lutuk, engtin nge kan tih tâk ang? A vawt bawk si a' tia ding khur beuh beuh chungin an siî hlarh hlarh mai a.An Lalpa vawt ti lutuk chuan, an zinga huaisen deuh ber chu mei nun tûr chuan a'n tir a. Nimahsela,ani pawh chuan a lo ngam bik hauh lo chu niin, 'E..khai, ka ngam bik tawp lo mai. A pianphung rêng a tihbaiawmin a râpthlak mai. Min tir lui lo hram teh Lalpa' tiin a tap tuau mai a. An Lalpa vawt ti lutuk chuan a tuar thei ta ngang lova, mei nun tur chuan a lût ta rawih mai a. Mei nun tuma a kun kût kût lai tak chuan a man thut a. A hnungah na tawkin samkhuih chuan a ziat ta táwk mai a. A ziah pilhah chuan chingal fir chu a'n tât a. Pûkhuai Lalpa thip ti lutuk chu a er ngàwng ngàwng mai a. Chutah Samdala chuan Saum a'n tât leh a, a chhuah ta a.A chhuah veleh hlau baklênga tlanchhuak nghal rawk rawkin, 'Karei, karei, a hama a'n ham nat zia mai chu..a vawikhat hamnaah ka hnung zawng zawng a pilh zo vekin ka hria. Han en mah teh u, a thip êm êm mai lehnghal' a ti a. An han en sak nâk chuan, a thlurin a lo pilh nung mai a. An han hnima a lo uih hmùn mai bawk si a. Hlau thlabâr tak chungin 'Awi, awi awi, a tin han huaisar dan êm êm te hi. A hamna hmuamhma pawh a uih nghal hmún thei alawm. Heti hrim chuan, keini cho leh khin zawh rual a ni lovang e' an ti a.Chutihlai tak chuan Samdala chuan, ring mangkhéngin khuang chu a'n vaw ri ta pawm mai a. An phu nasa lutuk phili buai chu inchil let phengphungin an inbawhthuah tup mai a. 'Awi, awi awi, a vawihte chu a va'n ring tehlul mai êm..!? A hruanghrau dan tûr pawh hriat phak rual a ni lo ve' an ti a, an zam leh zual êm êm mai a. Tumah lût ngam awm tawh hek lo le.. An Lalpa tih ngaihna hre lo chuan, 'Naute u, tunah zawng kan in hi luah zui ngam chi rual a ni ta lo. Hmun danga kan pêm chhuah mai a ngai a ni' tiin rawtna a'n siam ta ringawt mai a. Hlauhnain an thàuvah a man tlat tawh avang a hla thei ang bera insawn vang vang chu an duhthusam ber a ni tawh a. Chuvang chuan, hniala sawi nawitu pakhat mah awm lovin 'ni e' an ti tliar tliar a. Tichuan, ram hla taka pem turin hmanhmawh takin an insaseng ta a. Pûkchawi khuate pawh chu, Samdalan an manganna bulpui ber Pûkhuai a luhchhuah tâk avângin hlim tak leh thlamuang takin an awm leh thei ta a ni.
A TAWP TA
Comments