MI CHAK SAKAWRA


Sakawra hi Zoram michak hmingthang tling pha a ni.kum 1917 khan N.Khawlek khuaah alo piang a,a pa chu Lera ani.anu chu Sumtuahzovi ani.unau 5 =Thomanga, Hrangnguli, Kimtei, Tuahpuii leh Sakawra te an ni.
Nau pian tha tak niin a lo puitling chuan ft.6 a sang a ni.a Awm(chest) 44inch.lai a ni.a hming lo pian dan hi a Pa Sakawr a bo avangin Kawrhlohthanga ti a ahming sak a ni a.Sakawra tiin an ko ta ani.
A tlangval chhuah phat atangin khawkhat Tlangval chak a ni nghal a.Mizoram hmar tlang dungah chuan a hmingthang hle ani.Khawleka a awm laiin Ratu khua nen mi ruang an in chuh a,Sakawra bei tur hian Tlangval 8 tlang chhuakin an nuai rawn a,a chet chhiat berin a thingthi rup a,a din chhuah pui leh mai thin. Mizo inbuanah a zawnin tum thum alo Champion tawh a,Kum 1945 ah Japan tlawm lawmna inbuanah Sakawra hian Satthuama a hneh a,1946 ah a Champion leh a,hemi hnu hian tum khat dang a champion leh nia a hriat a ni.Zoram inbuanah hian vawi thum a champ avangin a fapa hmingah Khawtinkhuma a sa nghe² a ni.
Khawvel Indopui II na a reh hnu kum 1948 khan Aizawl Zarkawtah mi chak pali thlan chhuah an in buan a,chung te chu an hming lem phuah sakin...1.Satthuama-Zoram chak, 2.Thangkhuma- Assam Rifle Pangpar. 3.Sakawra-Chak thar. 4.Chhundenga- Hualtu keite tiin.
A hmasa berin Satthuama leh Thangkhuma an intum a,Satthuama a chak a,chumi zawhah Sakawra leh Chhundenga an inbuan leh a,ama sawi danin Kawthalo(dysentery) in a bei a ni awm e.Chhundenga chu a chak ta zawk a
Tum khat Indopui II na zawh hnu kum 1946 khan Zoram Inbuanpui Sipai Lammualah an neih tumin mi chak Chhunbura nen final ah an in bei a,a tu mah mahin an in phawi kâng thei lova.judge ten an hah tawh em a vangin chak zawk awm lovin Pakhatna ve ve an nih tir a,Rs.50/- an dawng a ni. hemi tum hian Lung denah(Shotput)Pakhatna niin ft.42 a thui a deng.ft.6 bial chhunga den a nih a vangin a thiam vak lova.a duh angin a den theihloh phah a ni.
Zoram buai avang khan NC Hill ram tawp, Haflong atanga rela kala, Lumding thlen hma station pathumna -Hatikhali khaw dai, km 2 vela awm Hmartlangmawiah a pem a. Ni khat chu sipai an rawn patrol a, platoon khat nge hnih –ka hre tawh lo. Khawsak a harsa, inhlawhna a vang ropui si. Tichuan sipai platoon khat chu inhruipawh-ah a cho ta a. Leh lamah sipai zawng2, lehlamah a fapa nen. Chak lo zawk zawk Rs 50 chawi turin. Ani putar tawh chu sipaite chuan kan khin thamah an ngai lo va. Ani chuan a nawr chhen mai si a.
An ning ta. ‘I tih tak tak te chuan maw le’ an ti a, Rs 50 ve ve dahkhamin an pawt ta. Chak teh mahse pahnihin sipai platoon hneh ngaihna awm hek lo, an tawlh tan ta a. Chu veleh Pu Sakawra khan, “Eheu, an va chak ve, tang tak tak tawh ang aw’ a ti a. A diar/puan ven a paih a, underpant pawh a lo ha si lo va.
Sipai ho nuih a za ta, an tang thei ta lo. An pafa chuan duh tawkin an hnuk ta mai a. Sipaiho chuan, ‘E khai, in phu kher mai. A lawmawm e. Kan chawi a ni’ an ti ta a ni (an ti- Hmartlangmawi paten).
Chanchinbu mi te chuan tawngkam leh fiamthu a duh avang hian an ngainat phah hle a,mihuat zawng sawi silo hian a awm thiam a,Thluak tha tak leh Infiammi tak a ni. Kum 1948 ah Police atangin a bang a,Tuiruang kamah ser huan siam turin N.Tinghmun khuaah a pem a,heta a awm lai 1949 kumah Sakei sual Ran seh ching a awm a,thah nan Kar an kam a,Tawktarhah ransa an chah a,an kar kam chuan Sakei chu a hliam ta a,chu chu mipui chuan an um ta a,Sakawra chuan Sakei hliam meiah(Tail)chuan manin thing bulah hian a vet bet tlata,Tinghmun tlangval huaisen Thangzualaa rawn sat hlum ta ani.mipui an lo thlen chuan Sakei hi a lo thi fel der tawh.sûm 6 zeta lian a ni.
Ser huan siama Tuiruang kama a riah lai 1952 kumah Tuiruang kam Tiauphoa Awle nilum ai lai a veh a,thinga siam talhtum hmangin a vaw hlum a,sûm 5 laia lian a ni. Vawikhat chu Saipum khuaah a riak a,amah an hre si lova,zingah lung a denga,a theihtawk a den hnuah.."kha kha chu Sakawra pawhin a khum lovang" an ti laih laih.khua a chhuahsan hnuin amah a ni tih an hre chauh.
Sakawra hian Nupui Sanghleii nen fa 7 an nei a,chung te chu :- Khawtinkhuma,Lalthlamuana,Pial
rala,Lalbiaknungi,Lallianpuii,Lalengvari leh Lalthanglura te an ni.a fate zingah hian Lalthlamuana hian a chhûn deuh ber awm e,kum 1980 khan Mizoram champion in a hneh loh Naga mi chu Nagaland ah a han hneh ngat a ni.
Sakawra hi Police a an lak hnuin a bang leh a,Khawlek,Tinghmun leh Saiphaiah te a awm kual a,Kum 1995 November 28 khan Zunthlum leh ThisenSang natna in Saiphaiah a Inbuan/Inchai/
Lungden leh ngai tawh lohna ramah a chawl hlen ta a ni.
source:mizo michakte. By kc vanlalruata

Comments

Popular posts from this blog

FAM LALZOVA.

CENTRAL JAIL TLANCHHUAHNA