CHHINGPUII
Chhingpuii hi Ralte nula ani a, Buangtheua kua Hmunpuii khawper Ruanzawl a cheng ani, a pa hi, Awmkhauha, mi khawsa thei tak niin ansawi, a hmelthat zia a hmu tawh ten an hrilhfak a a la hmulo ten hmuh an chakzia a hrilh fak bawk Mizo hmeichhia thawkrim lutuk in hetiang emem a nula hmeltha hi engtin a hrin theih tih hial khawp in a pian a nalh in a hleitling emem a a hmelthat mai bak ah a taima a Ladeh a thiam in a hawih hawm a ain ngaitlawm emem bawk ahunlai tlangval keikani inti chin chuan anrim theuh mai khawper In30 lek a khawsa nimah se, buhbal an hausa a an lal Buangtheuva hi a pok in ruai antheh dueh reng mai "Sialrenlova" antih kha ani ve a tudang anngai biklo, a Ruanzawl khua hi,Chhingpuii vang hian mi zawng zawng hriat ani ve reng bawka.
Mahse henghun lai hian Zoram politics a buai ru emem mai a, Khawchhak lam ah Sukte ral vang leh khawthlang lam ah Vaiho vang in ram zauhna tur a awm tawhsilo Vanhnuailiana Fate leh Suakpuilala fate chuan unau annih theih nghilh thak khawpin ram an inchuh a,inthah chimih vek pawh hnial miahlo in" ka nupui tur min neih khalh''tihvel mai mai chhuanlam siamin an inep ut mai a,1877 Jan,thla ah chuan Hmunpui ral Tuirial thlang a awm,Tachhip ho chuan Tualphei ram chu lo atan Vah antuma, Hmunpui ho chuan an remtilo Buangtheua khua tlangval 400 rual chuan Tachhip tlangval 100 vel lek chu umchuah a hneh in Tachhip tlangval ho chuan anlo kap ta thruai thruai zawk mai a. Silai a puak ta Mizoram kanluah hnu a tualchhung indona rapthlak ber, Chhak leh Thlang Indo chu a lo chhuak ta, khawchhak lamah Vanhnuailiana fate pathum Lalburha,Buangtheua, Lalphunga,leh Pawihbawiha bak ah anlam trang lal tamtak , khawthlang lam ah Suakpuilala fate Kalkhama,Sailianpuia Lianphunga leh an lam trang lal tamtak te chuan indo an buatsaih ta mup mup mai a,
khawtin ah Nula tlangval ten Silai Zen an deng tluk2 a Tlangval ralkap in Silai zen leh amu an tlakchham vaih chuan nula ten an supply zarzar tur ani tawp, khawchhak lam Liankhama chuan Kalkhama khua hmunzawl anrun ta Liankhama chuan mihrig lu 15 a hawn. Hemi tehi Tunhma deuha nupui lo inchuh tawh kha anni,heng bak ah Muthi run.Buallawn run Mi 150 chuang thihna te Darlawngtlang Laltheri khua. Reiek pasaltha Hempua hoten an run te, bakah 1879 ah chuan Tachhip tlangval leh an thurualpui Mi 200 zet chuan Ruanzawl In30 lek chu anrun ve ta a. Zing khawvar hma in kawtchhuah ah anlo chang thuap mai a Ruanzawl lam hian ral an hnaih hrelawk si heklo le tuk thuan eikham ah chuan feh tur in kawtchhuah ah anin nghak khawm hlawma CHHINGPUII te thian za pawh kawt chhuah ah innghak khawm in antiti siam siam hlawm a, hlim takin ankal ta hlawm a thui pawh anla kallo Sialai a ri ta durdur mai a, kal hma sa ho chu an rawn tlanlet a Ral Ral ti in an rawn au tuarh tuarh a Chutah kawngsir a lo biru ho chuan anlo kap thlu ta zawih zawih mai a . Silai khu zam chuai chuai karah chuan Chhingpui te thian ho pawh chu an tlan let ta a Chhigpuii thian nu pakhat chu rak tuarh a. A tlu hnawk a Chhingpuii in kaih thawh tum in a tlanlet vata aka atang chuan thisen a rawn chhuak ngiai ngiai a Awi Thianni an kap fuh che mi,
a sawizo hmanlo Tachhip pasaltha innti Thangzika chuan a chhip sam ah a rawn khai lawp a theh thlu nghal tawp Chhingpuii chuan min that suh min that lulsuh kapa in sum a nei min tlan leh mai ang a ti ngawih ngawih a chu pasaltha chuan a kawlhnam hriamtak mai chuan Chhingpuii dar veilam ah chuan a han sat nghek maia Chhingpuii chuan'' min nun rawh min nun lul rawh i Farnu angin ka awm zawk ange" ati leh a Chu pasaltha chuan i luhi kanlam zawk ang tih pah chuan a han vit tlang ta pulh mai a, pasaltha Kanih hi tiin a hming a chhala zui a Chhingpuii chu bawk khup zawng chuan a tlu hnawka aka atang chuan thisen arawn chhuak zawih zawih a. A sat tupa Thangzika chu a rawn melh tawk tawk a. A nghawng chu a satchhum hmawk a chhingpuii lu chu a khai a, Hmunpui tlangval thin rim in anrawn thatve ang tih hlautak chung chuan a tlanchhe ta a.
Hmunpui tlangval 500 rual lai chu Ruanzawl chhan turin an rawn tlan char char na a ..khua a tlai lutuk ta. He inrun na ah hian mi Pali nga bak anthi lo in ansawi mahse CHHINGPUII thihna vang hian a hmingthang emem ani. A hria apiang in rapthlak anti a. Chhingpuii berkher an han that chu, athat tuchu andem theuh mai.Tachhip ho chuan, "Zawlin kahrang inti In lawmlai chhing hermawii Pualchang hmul ang in thlauh e doral hma ah". Anti a. Ruazawl lam pawh in." Chhip khawhran ral ve chu zia am lamchhawn intuahna Laldang bawngte in thlaue doral hma ah" anti ve bawk a.
He indona rapthlak tak mai hi kum 1881. Rawthing Tam tram nasa tak mai chuan loh theihloh vin a rawn thelh ta a,
by: tka jaute
he thu behchhan hian Tachhip Tlangval Kaphleia 1910-1940 chuan mizo novel pathumna lonita CHHINGPUII a ziak ngaihnawm tak chu Ainawn Bu I leh II na BA zirlai ah a awm.
Chhingpuii hi Ralte nula ani a, Buangtheua kua Hmunpuii khawper Ruanzawl a cheng ani, a pa hi, Awmkhauha, mi khawsa thei tak niin ansawi, a hmelthat zia a hmu tawh ten an hrilhfak a a la hmulo ten hmuh an chakzia a hrilh fak bawk Mizo hmeichhia thawkrim lutuk in hetiang emem a nula hmeltha hi engtin a hrin theih tih hial khawp in a pian a nalh in a hleitling emem a a hmelthat mai bak ah a taima a Ladeh a thiam in a hawih hawm a ain ngaitlawm emem bawk ahunlai tlangval keikani inti chin chuan anrim theuh mai khawper In30 lek a khawsa nimah se, buhbal an hausa a an lal Buangtheuva hi a pok in ruai antheh dueh reng mai "Sialrenlova" antih kha ani ve a tudang anngai biklo, a Ruanzawl khua hi,Chhingpuii vang hian mi zawng zawng hriat ani ve reng bawka.
Mahse henghun lai hian Zoram politics a buai ru emem mai a, Khawchhak lam ah Sukte ral vang leh khawthlang lam ah Vaiho vang in ram zauhna tur a awm tawhsilo Vanhnuailiana Fate leh Suakpuilala fate chuan unau annih theih nghilh thak khawpin ram an inchuh a,inthah chimih vek pawh hnial miahlo in" ka nupui tur min neih khalh''tihvel mai mai chhuanlam siamin an inep ut mai a,1877 Jan,thla ah chuan Hmunpui ral Tuirial thlang a awm,Tachhip ho chuan Tualphei ram chu lo atan Vah antuma, Hmunpui ho chuan an remtilo Buangtheua khua tlangval 400 rual chuan Tachhip tlangval 100 vel lek chu umchuah a hneh in Tachhip tlangval ho chuan anlo kap ta thruai thruai zawk mai a. Silai a puak ta Mizoram kanluah hnu a tualchhung indona rapthlak ber, Chhak leh Thlang Indo chu a lo chhuak ta, khawchhak lamah Vanhnuailiana fate pathum Lalburha,Buangtheua, Lalphunga,leh Pawihbawiha bak ah anlam trang lal tamtak , khawthlang lam ah Suakpuilala fate Kalkhama,Sailianpuia Lianphunga leh an lam trang lal tamtak te chuan indo an buatsaih ta mup mup mai a,
khawtin ah Nula tlangval ten Silai Zen an deng tluk2 a Tlangval ralkap in Silai zen leh amu an tlakchham vaih chuan nula ten an supply zarzar tur ani tawp, khawchhak lam Liankhama chuan Kalkhama khua hmunzawl anrun ta Liankhama chuan mihrig lu 15 a hawn. Hemi tehi Tunhma deuha nupui lo inchuh tawh kha anni,heng bak ah Muthi run.Buallawn run Mi 150 chuang thihna te Darlawngtlang Laltheri khua. Reiek pasaltha Hempua hoten an run te, bakah 1879 ah chuan Tachhip tlangval leh an thurualpui Mi 200 zet chuan Ruanzawl In30 lek chu anrun ve ta a. Zing khawvar hma in kawtchhuah ah anlo chang thuap mai a Ruanzawl lam hian ral an hnaih hrelawk si heklo le tuk thuan eikham ah chuan feh tur in kawtchhuah ah anin nghak khawm hlawma CHHINGPUII te thian za pawh kawt chhuah ah innghak khawm in antiti siam siam hlawm a, hlim takin ankal ta hlawm a thui pawh anla kallo Sialai a ri ta durdur mai a, kal hma sa ho chu an rawn tlanlet a Ral Ral ti in an rawn au tuarh tuarh a Chutah kawngsir a lo biru ho chuan anlo kap thlu ta zawih zawih mai a . Silai khu zam chuai chuai karah chuan Chhingpui te thian ho pawh chu an tlan let ta a Chhigpuii thian nu pakhat chu rak tuarh a. A tlu hnawk a Chhingpuii in kaih thawh tum in a tlanlet vata aka atang chuan thisen a rawn chhuak ngiai ngiai a Awi Thianni an kap fuh che mi,
a sawizo hmanlo Tachhip pasaltha innti Thangzika chuan a chhip sam ah a rawn khai lawp a theh thlu nghal tawp Chhingpuii chuan min that suh min that lulsuh kapa in sum a nei min tlan leh mai ang a ti ngawih ngawih a chu pasaltha chuan a kawlhnam hriamtak mai chuan Chhingpuii dar veilam ah chuan a han sat nghek maia Chhingpuii chuan'' min nun rawh min nun lul rawh i Farnu angin ka awm zawk ange" ati leh a Chu pasaltha chuan i luhi kanlam zawk ang tih pah chuan a han vit tlang ta pulh mai a, pasaltha Kanih hi tiin a hming a chhala zui a Chhingpuii chu bawk khup zawng chuan a tlu hnawka aka atang chuan thisen arawn chhuak zawih zawih a. A sat tupa Thangzika chu a rawn melh tawk tawk a. A nghawng chu a satchhum hmawk a chhingpuii lu chu a khai a, Hmunpui tlangval thin rim in anrawn thatve ang tih hlautak chung chuan a tlanchhe ta a.
Hmunpui tlangval 500 rual lai chu Ruanzawl chhan turin an rawn tlan char char na a ..khua a tlai lutuk ta. He inrun na ah hian mi Pali nga bak anthi lo in ansawi mahse CHHINGPUII thihna vang hian a hmingthang emem ani. A hria apiang in rapthlak anti a. Chhingpuii berkher an han that chu, athat tuchu andem theuh mai.Tachhip ho chuan, "Zawlin kahrang inti In lawmlai chhing hermawii Pualchang hmul ang in thlauh e doral hma ah". Anti a. Ruazawl lam pawh in." Chhip khawhran ral ve chu zia am lamchhawn intuahna Laldang bawngte in thlaue doral hma ah" anti ve bawk a.
He indona rapthlak tak mai hi kum 1881. Rawthing Tam tram nasa tak mai chuan loh theihloh vin a rawn thelh ta a,
by: tka jaute
he thu behchhan hian Tachhip Tlangval Kaphleia 1910-1940 chuan mizo novel pathumna lonita CHHINGPUII a ziak ngaihnawm tak chu Ainawn Bu I leh II na BA zirlai ah a awm.
Comments